Lífríki Íslands

[container]

Um höfundinn
Hjalti Hugason

Hjalti Hugason

Hjalti Hugason er prófessor í kirkjusögu við Guðfræði- og trúarbragðafræðideild Háskóla Íslands. Hann hefur stundað rannsóknir á ýmsum sviðum íslenskrar kirkjusögu og kirkjuréttar en auk þess ritað um trú, samfélag og menningu á ýmsum vettvangi. Sjá nánar

 Nú nýverið hlaut Snorri Baldursson líffræðingur og þjóðgarðsvörður Íslensku bókmenntaverðlaunin fyrir stórvirki sitt Lífríki Íslands — Vistkerfi lands og sjávar (Opna – Forlagið 2014, 407 bls.).

Markmið höfundar með verkinu er að fjalla á aðgengilegan hátt um byggingu og starfsemi helstu vistkerfa landsins og leggja áherslu á orkuflæði og tengsl lífvera innan þeirra að því marki sem mögulegt er á grundvelli fyrirliggjandi rannsókna. Leitast hann meðal annars við að svara spurningum á borð við: Hvað býr að baki því sem fyrir augu ber í náttúru landsins og hafsins umhverfis það? Hvers konar líf þrífst við ólík skilyrði um allt land? Hvað gerist ef áföll dynja yfir lífríkið hér á norðurhjara?

Hvað svo sem segja má um hina margrómuðu sérstöðu íslenskrar (þjóð-)menningar í bráð og lengd sem mörgum hefur verið svo tíðrætt um í sjálfsmyndarsmíð síðari ára er ljóst að landið — leiksvið þjóðlífsins og grundvöllur — hefur ýmiss konar sérstöðu. Ísland er ung úthafseyja fjarri öðrum löndum og staðsett norður undir heimskautsbaugi. Lífríki landsins er að langmestu leyti til komið eftir að síðasta kuldaskeiði ísaldar lauk fyrir um 15000 árum. Hér hefur þróast lágstemmt gróðurfar sem löngum hefur staðið höllum fæti. Loftslag er hér hart, ótal eldgos hafa mætt á landinu síðan á ísöld og á síðastliðnum 1150 árum hafa íbúarnir herjað gegn landinu svo vísað sé til frægrar greinar sem Laxness ritaði í Sunnudagsblað Tímans sáluga fyrir tæpri hálfri öld (17. jan. 1971). Titill hennar var lengi eins konar slagorð fyrir náttúruvernd hér. „Hernaðurinn gegn landinu“ fólst í fyrstu í að frumbyggjar hér eyddu skógum í því skyni að gera sér landið undirgefið í anda Fyrstu Mósebókar (1. kap. 28. v.). Lengst af birtist hernaðurinn svo í ofbeit sauðfjár og hrossa og loks í stórfelldri og oft tilgangslausri framræslu og þurrkun votlendis auk annarra inngripa mannsins í náttúruna nú síðast með byggingu stórvirkjana á jöðrum hálendisins. Allt hefur þetta mætt á lífkerfunum, stundum og á sumum sviðum svo mjög að stórspjöllum hefur valdið.

Við sem umgengist höfum landið í hálfa öld eða þar yfir gerum okkur þó grein fyrir að gróðurfar þurrlendis, það vistkerfi sem við flest erum næmust fyrir, hefur víða breyst til bóta í seinni tíð. Þar kemur margt til. Víða hefur stórlega verið dregið úr beit, landgræðsla er tekin að skila árangri, landssvæði hafa verið friðuð og nokkurt votlendi hefur verið endurheimt. Loks má benda á að skammtímaáhrif hnattrænnar hlýnunar veldur því að hér fer gróðri fram hvað svo sem kann að gerast fari hiti yfir þolmörk þess gróðurfars sem hér er uppruna- eða náttúrulegt. Þá má heldur ekki gleyma að stjórnun fiskveiða á undangengnum áratugum hefur styrkt lífkerfi sjávar svo um munar hvað sem okkur kann svo að finnast um útfærslu aflastýringarinnar og félagslegar afleiðingar kvótakerfisins.

Lífríki Íslands skiptist í sex meginkafla: Eyjan Ísland á jaðri norðurhjara, Saga lands og lífríkis, Lífríki sjávar, Lífríki ferskvatns, Lífríki þurrlendis og Staða íslenska lífríkisins. Líta má á tvo fyrstu kaflana sem eins konar bargrunn næstu þriggja kafla sem lýsa meginvistkerfum landsins og hafsins umhverfis það en á þeim hvílir tilvera okkar í bráð og lengd. Margt í þessum köflum kann að sönnu að vera tormelt fyrir hugvísindafólk. Í síðasta kaflanum er ástandið svo metið og inntak hans getur enginn hugvísindamaður leitt hjá sér jafnvel þótt ýmsir þættir í lífríkinu kunni að vera honum eða henni algerlega framandi.

Í lokakaflanum beinir höfundurinn sjónum svo að stöðu íslenska lífríkisins í upphafi nýrrar aldar, áhrifum okkar manna á lífríkið, yfirvofandi breytingum, líklegri þróun í náinni framtíð og hvernig við tryggjum vernd lífríkisins til frambúðar. Þetta eru atriði sem koma okkur öllum við. Bókinni lýkur svo með stuttri umfjöllun um náttúruvernd.

Við lestur bókarinnar er sláandi að komast að raun um að  rask (tiltekinn afmarkaður atburður eða ferli sem breytir stofnum, tegundum eða vistkerfum) af manna völdum hefur óvíða orðið meiri en hér. Er nú svo komið að óskert upprunaleg lífkerfi er óvíða að finna á landinu nema þar sem land hefur verið friðað lengi eða á einangruðum stöðum sem búfé hefur ekki komist að. Er þetta þörf áminning um að umræða um ósnortna náttúru hér á landi er nokkuð yfirborðsleg. Nú er komið að okkur að láta af hernaðinum gegn landinu og taka þátt í að snúa vörn vistkerfanna í sókn. Í Því sambandi verðum við að hafa upprunaleikann í huga, keppa að náttúrulegri endurheimt, standa vörð um líffræðilegan fjölbreytileika og verjast nýjum ágengum tegundum sem hingað hafa borist af mannavöldum eða skotið rótum vegna loftslagsbreytinga. Nú á nýrri þúsöld væri óskandi að við berum gæfu til að skila landinu af okkur í betra ástandi en við tókum við því og að við getum verið sannfærð um að hin endurreistu lífkerfi verði í eðlilegum samhljómi við landið eins og það var áður en við — ágengasta tegundin sem hér býr — tókum að setja mark okkar á umhverfið. Auðvitað verður landið aldrei á ný eins og það var í upphafi, viði vaxið milli fjalls og fjöru. Hið eftirsóknarverða er ef til vill að ljóðlínur á borð við „Það krækilyng sem eitt sinn óx við klett/og átti að vinum gamburmosa og stein […]“ verði áfram raunsæileg lýsing á íslensku náttúrufari, að fífan haldi áfram að fjúka síðsumars og áfram verði mögulegt að ösla í íslenskum mýrum með stör og rauða.

Vistfræði er auðvitað sú grein náttúruvísinda sem skírskotar beinast til hugvísinda. Niðurstöður hennar velta upp ótal viðfangsefnum á sviði náttúru- og lífsiðfræði sem hugvísindafólk verður að glíma við og taka þátt í að leysa. Við eins og allir aðrir sem dvelja á landinu orkum á umhverfi okkar. Það verðum við að gera á ábyrgan máta og leggja okkar af mörkum til að hernaðinum gegn landinu megi loks linna og raski vistkerfanna verði verði veitt viðnám á þeirra eigin forsendum. Hugvísindin hafa upp á fjölmargt að bjóða í því sambandi sem okkur ber að halda á lofti hvert og eitt út frá okkar bæjardyrum séð. Getur það bæði falist í fræðilegu framlagi og baráttu fyrir „praktískum“ aðgerðum og „aktívisma“.

Sem kirkjusagnfræðingi hafa mér t.a.m. stórlega blætt í augum framræsluskurðir sem göptu við nýgrafnir í votlendinu niður við Hvítá í landi Skálholts þegar ég kom fyrst á staðinn snemma á 8. áratug liðinnar aldar. Mýrarnar voru aldrei ræktaðar. Það er mér sérstakt keppikefli að þeim verið skilað að nýju sem kjörlendi jaðrakans og annarra votlendisfugla. Það væri þjóðkirkjunni, eiganda jarðarinnar, til meiri sóma en stórhýsi í „miðaldastíl“ sem suma í hennar röðum dreymir um að rísi á staðnum

Rétt er að taka fram að bókin Lífríki Íslands er hreint augnayndi, prýdd fjölda ljósmynda auk þeirra skýringarmynda og korta sem beinlíns er ætlað að koma efni ritsins til skila á sem auðskiljanlegastan máta.

Lífríki Íslands er sannkölluð verðlaunabók sem á erindi við okkur öll.

Deila

[/container]

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3