Margt býr í rökkrinu

[cs_text]Yfirnáttúrulegar hryllingsmyndir á borð við Martröðina á Álmstræti (Nightmare on Elm Street, Wes Craven, 1984) má greina frá jarðbundari flokki sömu kvikmyndagreinar, myndum á borð við Svarta köttinn (The Black Cat, Edgar G. Ulmer, 1934) og Bilun (Psycho, Alfred Hitchcock, 1960), þar sem ógnin, hversu hryllileg sem hún annars kann að vera, stafar frá dauðlegum varmennum eða á sér í öllu falli rætur í mannheimum. Báðum hryllingstegundunum er hins vegar gjarnan umhugað um sálfræði og lagskipta vitund mannsins, líkt og draumaáhersla fyrstnefndu myndarinnar hér að ofan ber með sér, en sama gerir Bilunar–titill frægustu myndar Hitchcocks. Þegar sálfræðiáherslan er í forgrunni í yfirnáttúrulegum hryllingsmyndum, líkt og í Martröðinni á Álmstræti, Draugagangi (The Haunting, Robert Wise, 1960), Duld (The Shining, Stanley Kubrick, 1980) og The Sixth Sense (M. Night Shyamalan, 1999) er raunsæislegum táknbúningi söguheimsins stillt andspænis ókennilegum frávikum á máta sem myndar togstreitu og spennu í framvindunni, og, þegar vel tekst til, varpar togstreitan ljósi á innra líf persónanna.

Það er inn í þessa hefð hryllingsmynda sem Rökkri eftir Erling Óttar Thoroddsen er skýrlega stefnt. Myndin greinir frá Gunnari (Björn Stefánsson) sem snemma í myndinni er vakinn um miðja nótt af símhringingu frá fyrrverandi kærasta, Einari (Sigurður Þór Óskarsson) sem staddur er í sumarbústað á Snæfellsnesi. Skilaboðin sem Einar skilur eftir í símanum eru örlítið einkennileg og gefa til kynna að hann sé drukkinn og hugsanlega ekki í góðu jafnvægi, sem reyndar er vitað. Einar er enn í sárum eftir sambandsslitin og hafði nokkru fyrr ýjað að sjálfsvígi. Gunnar rýkur af stað, fyrrum kærasta sínum til aðstoðar, og kemur að opnum mannlausum bústað. Einar finnst þó og í hönd fer atburðarás sem tvinnar saman reimleikum fortíðar (óuppgerð sambandsslit og trámatískar, bældar minningar) og mögulegum reimleikum undir jökli. Myndin er á köflum hálfgert kammerspiel milli Gunnars og Einars og stendur því að sumu leyti eða fellur á frammistöðu þeirra Björns og Sigurðar, en báðir standa þeir sig afskaplega vel í hlutverkum sínum.

Erlingur Óttar Thoroddsen sendi frá sér hryllingsmyndina The Child Eater í fyrra, og er Rökkur því önnur mynd hans í fullri lengd innan þeirrar kvikmyndagreinar. Því er kannski ekki ósanngjarnt að ræða um fyrstu skrefin í átt að sérhæfingu í þessu sambandi. Það er í sjálfu sér stórmerkilegt. Ekki er auðvelt að benda á marga íslenska leikstjóra sem tengjast kvikmyndagreinum (eða sjönrum) með beinum hætti, ef gamanmyndin er undanskilin. Í gegnum tíðina hefur íslenskt kvikmyndagerðarfólk einna helst lagað sig að eilítið óljósum lögmálum evrópsku listamyndarinnar. Óskar Þór Axelsson hélt að vísu inn á hryllingsmyndabrautina fyrr á árinu með aðlögun sinni á skáldsögu Yrsu Sigurðardóttur, Ég man þig, sem jafnframt svipar um sumt til Rökkurs (reimkleikavinkillinn). Réttar væri þó kannski að segja að í Ég man þig sé ákveðinn greinabræðingur á ferðinni þar sem formeinkennum rannsóknarlögreglusögunnar er blandað við yfirnáttúrulegu hryllingsmyndina, sem nýtur í því samhengi jafnframt góðs af stuðningi úr íslensku þjóðsagnahefðinni, eins og bent var á í umfjöllun Katrínar Vinther fyrir Engar stjörnur um myndina hér á Hugrás. Rökkur er hins vegar „hreinræktuð“ hryllingsmynd í þeim skilningi að táknbúningur hennar, helstu stef, myndbygging og frásagnaráherslur eiga öll rætur að rekja í hryllingshefðina. Óhætt er jafnframt að segja að Erlingur sé nákunnugur hefðinni og byggingaþáttum hryllingsmynda, Rökkur ber þess einkar skýr merki, og úr þessum efnivið er unnið á framúrskarandi máta. Myndræn hlið verksins er fagmannleg; vel er unnið með innirýmið og úttökur á Snæfellsnesi eru oft tilþrifamiklar án þess að vera þungar eða blætisgera náttúruna. Ákveðin sjálfsvitund gerir vart við sig þegar einu helsta framvindustefi greinarinnar er beitt, hinni svokölluðu bregðu (nafnorð, þýðing á enska hugtakinu jump scare), með þeim hætti að Einar hoppar inn í rammann og bregður þannig bæði Gunnari og áhorfendum. Annars er þessari heldur ofnotuðu aðferð beitt sparlega í myndinni, og má raunar lýsa efnistökunum í heild sem fíngerðum. Ókennileikinn er byggður upp taktfast og með útsjónarsömu öryggi. Þegar upp er staðið og púslin hafa raðast á sinn stað er það sálfræðileg vídd myndarinnar sem gerir útkomuna jafn sterka og raun ber vitni. Þetta er mynd um eftirköst mistaka og óuppgerðra mála, glötuð tækifæri og trega, og framúrskarandi sem slík.[/cs_text]

Um höfundinn
Björn Þór Vilhjálmsson

Björn Þór Vilhjálmsson

Björn Þór Vilhjálmsson er dósent í almennri bókmenntafræði og kvikmyndafræði. Sérsvið hans eru skörun og samræða kvikmynda og bókmennta, tækni og menning, nýmiðlar af ýmsum toga, og íslensk kvikmyndasaga. Sjá nánar

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

news-0512

yakinjp


sabung ayam online

yakinjp

yakinjp

yakinjp

rtp yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

judi bola online

slot thailand

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

ayowin

mahjong ways

judi bola online

8801

8802

8803

8804

8805

8806

8807

8808

8809

8810

8811

8812

8813

8814

8815

8881

8882

8883

8884

8885

8886

8887

8888

8889

8890

8891

8892

8893

8894

8895

8941

8942

8943

8944

8945

8946

8947

8948

8949

8950

8951

8952

8953

8954

8955

9001

9002

9003

9004

9005

9006

9007

9008

9009

9010

9011

9012

9013

9014

9015

8821

8822

8823

8824

8825

8826

8827

8828

8829

8830

8831

8832

8833

8834

8835

8901

8902

8903

8904

8905

8906

8907

8908

8909

8910

8911

8912

8913

8914

8915

8956

8957

8958

8959

8960

8961

8962

8963

8964

8965

8966

8967

8968

8969

8970

9016

9017

9018

9019

9020

9021

9022

9023

9024

9025

9026

9027

9028

9029

9030

8021

8022

8023

8024

8025

8026

8027

8028

8029

8030

8841

8842

8843

8844

8845

8916

8917

8918

8919

8920

8921

8922

8923

8924

8925

8926

8927

8928

8929

8930

8971

8972

8973

8974

8975

8976

8977

8978

8979

8980

8981

8982

8983

8984

8985

9031

9032

9033

9034

9035

9036

9037

9038

9039

9040

9041

9042

9043

9044

9045

8036

8037

8038

8039

8040

8846

8847

8848

8849

8850

8931

8932

8933

8934

8935

8936

8937

8938

8939

8940

8986

8987

8988

8989

8990

8991

8992

8993

8994

8995

8851

8852

8853

8854

8855

8856

8857

8858

8859

8860

8861

8862

8863

8864

8865

8866

8867

8868

8869

8870

8871

8872

8873

8874

8875

8876

8877

8878

8879

8880

8996

8997

8998

8999

9000

9046

9047

9048

9049

9050

9051

9052

9053

9054

9055

10001

10002

10003

10004

10005

10006

10007

10008

10009

10010

10011

10012

10013

10014

10015

10016

10017

10018

10019

10020

10021

10022

10023

10024

10025

10026

10027

10028

10029

10030

news-0512