Loksins: Fyrsta íslenska grafíska skáldsagan

[container]

Skugginn af sjálfum mér er heiti nýrrar grafískrar skáldsögu sem Bjarni Hinriksson hefur sent frá sér. Líkt og titillinn gefur til kynna er um að ræða sjálfsævisögulegt verk og þó ekki. Aðalpersónur sögunnar eru fráskilinn íslenskur teiknimyndasagnahöfundur, Kolbeinn Hálfdánarson, og sonur hans, Sindri. Lesandinn slæst í för með þeim feðgum í sólarlandaferð til Kanaríeyja og er myndrænn þáttur verksins að hluta til byggður á ljósmyndum frá ferð Bjarna og sonar hans á þær sömu slóðir.

Kolbeinn er þó fremur tvífari eða skuggamynd höfundar en höfundurinn sjálfur, eins og fram kemur í mislöngum prósaköflum bókarinnar, en þar rekur Kolbeinn langan og á margan hátt glæsilegan feril sinn sem heimsfrægur, afkastamikill myndasagnahöfundur frá því að hann lauk námi í myndasagnagerð í Belgíu árið 1989. Hann er öðru fremur þekktur fyrir bækur sínar um teiknimyndasagnapersónuna Pétur Skugga Pétursson, öðru nafni Skugga; alls hafa komið út níu bækur um kappann í Frakklandi. Þar af hefur ein þeirra verið kvikmynduð. En frægðin hefur tekið sinn andlega toll af listamanninum. Þunglyndið er einn af skuggum hennar. Þegar á ferilinn leið missti Kolbeinn endanlega trú sína á myndasöguna sem tjáningarmiðli og á sjálfum sér sem listamanni, samhliða því sem hjónaband hans og barnsmóður hans rann út í sandinn.

Þetta er ef til vill sá listamannsferill sem Bjarni Hinriksson hefði getað átt eftir að hann lauk sjálfur námi í faginu í Frakklandi í kringum 1990. Fram kemur að þeir Kolbeinn og Bjarni séu kunningjar; þeir hafi unnið saman í svonefndum gisp! hópi sem staðið hefur að útgáfu samnefnds myndasögutímarits en samkvæmt frásögn Kolbeins er Bjarni hins vegar að mestu hættur að teikna, hann hefur snúið sér að jóga og er farinn að vinna að „uppbyggingu norska nýaldarþorpsins fyrir vestan“ (s. 24).

Í annan stað má líta svo á að Sindri sé hálfgerður skuggi Kolbeins. Þeir feðgar eiga í skemmtilegum, heimspekilegum samræðum á ferðalagi sínu og má ekki á milli sjá hvor er meiri uppalandi hins. Líkt og afkvæmi margra einstæðra foreldra hefur Sindri áttað sig á að börn þurfa stundum að vera fullorðnari en þau eru. Einhver sterkasti kafli bókarinnar lýsir ferð þeirra Kolbeins niður á strönd þar sem Sindri ræðir um gildi þess fyrir einstaklinginn að komast í snertingu við sólina, leyfa henni að snerta sig, já og jafnvel brenna sig.

Myndrænn þáttur sögunnar er afar fjölbreytilegur en um leið er góður heildarbragur á verkinu sem byggist m.a. á notkun fárra, hlýrra en um leið dulúðugra lita og þéttofinna rasta. Einstakar síður og opnur eru listaverk út af fyrir sig og má þar sérstaklega nefna s. 40-41 þar sem viðfangsefnin eru ást og kaktusar og s. 80-81 þar sem Skuggi á í glímu við tómið og orðlausar talblöðrur.

Augljóst er að Bjarni Hinriksson hefur legið yfir sérhverju smáatriði í þessari óvenjulegu og áhrifaríku grafísku skáldsögu; hér er fengist við snúnar og sumpart sárar tilvistarspurningar af alvöru og húmor. Skugginn af sjálfum mér markar gleðileg tímamót í myndasagnagerð hérlendis og er óskandi að bókin fái þá athygli og undirtektir sem hún á skilið.

[/container]