Ástarrannsóknir eru þema Ritsins:2/2021, tímarits Hugvísindastofnunar Háskóla Íslands, sem nú er komið út. Ritið er gefið út í rafrænu formi og er opið öllum á slóðinni ritid.hi.is.
Í inngangi ritstjóra segir að undanfarin ár hafi áhersla í hug- og félagsvísindum orðið æ meir á svið tilfinninga og hafi þetta verið nefnt „tilfinningabeygjan“ í akademískum rannsóknum og í Ritinu sé að þessu sinni fjallað um tilfinningar sem kenndar séu við rómantíska eða kynferðislega ást. Þetta sé gert til að vekja upp þetta unga rannsóknarsvið hérlendis sem hafi í raun ekki enn numið land hér þótt einn af frumkvöðlum þess sé íslensk fræðikona.
Greinarnar innan þema í þessu hefti Ritsins eru sex. Fyrstu tvær greinarnar lýsa hinum viðtekna félagslega veruleika út frá samtímagögnum. Brynhildur Björnsdóttir og Silja Bára Ómarsdóttir fjalla um hugmyndina um rómantíska ást eins og hún birtist í vestrænni menningu frá því á fyrri hluta tuttugustu aldar og til okkar daga. Berglind Rós Magnúsdóttir gerir grein fyrir niðurstöðum eigindlegra rannsókna hennar á tilhugalífi gagnkynhneigðra kvenna sem hafa áður verið í langvarandi sambandi. Torfi H. Tulinius og Hlynur Helgason horfa til samtímalistamanna og hvernig þeir túlka ástina á ólíkan hátt. Grein Torfa rýnir í karllægan veruleika í samtímanum út frá skáldsögum Michel Houllebecq. Hlynur tekur til umfjöllunar verk íslenskrar myndlistarkonu, Kristínar Gunnlaugsdóttur, en á miðjum ferli verður athyglisverð breyting á fagurfræði hennar, þar sem áferðarfalleg verk í helgimyndastíl víkja fyrir mun grófari og kaldhæðnari verkum. Íris Ellenberger rannsakar sendibréf milli kennara Kvennaskólans í Reykjavík frá því um aldamótin 1900, en sum þeirra bera vott um sterkan ástarhug milli kvenna. Loks fjallar Sólveig Anna Bóasdóttir um umræður guðfræðinga um samkynhneigðar ástir yfir tveggja alda tímabil og baráttunni fyrir viðurkenningu kirkjunnar á þeim, bæði erlendis og hérlendis.
Greinar utan þema eru að þessu sinni tvær. Fyrri greinin er á sviði heimspeki og er eftir Gunnar Harðarson. Í stað þess að halda því fram að Descartes sé fulltrúi þess sjónarmiðs að maðurinn sé hrein hugsandi vera, óháð líkamanum, eins og margir hafa gert, kýs Gunnar að kynna til sögunnar andstæðan lestur á Descartes þar sem hin líkamlega vídd er í fyrirrúmi. Seinni greinin er eftir Hjalta Hugason en hún fjallar um breytta stöðu þjóðkirkjunnar í ljósi sögunnar.
Gestaritstjórar heftisins eru Berglind Rós Magnúsdóttir, prófessor við Deild menntunar og margbreytileika við HÍ og Torfi H. Tulinius, prófessor við Íslensku- og menningardeild HÍ, en aðalritstjórar Ritsins eru Guðrún Steinþórsdóttir og Sigrún Margrét Guðmundsdóttir. Um umbrot sá Helgi Hilmarsson og Dagbjört Guðmundsdóttir um prófarkarlestur.
Um höfundinn
[fblike]
Deila