Valtýr – listmálari og gagnrýnandi

[cs_text]„Til að skrifa gagnrýni þarf visst hugrekki, – það er nákvæmlega eins og á við um listiðkunina sjálfa.“

Valtýr Pétursson
24.9.2016 – 26.3.2017
Listasafn Íslands
Sýningarstjóri: Dagný Heiðdal
Ofangreind orð taka á móti okkur við inngang yfirlitssýningar á verkum Valtýs Péturssonar (1919-1988) sem stendur yfir á Listasafni Íslands, á efri hæð safnsins. Valtýr Pétursson var frumkvöðull á sviði íslenskrar abstraktmyndlistar og afkastamikill málari auk þess að fást við listgagnrýni hjá Morgunblaðinu í áratugi. Valtýr ferðaðist víða og nam listina ýmist á skólabekk eða í lengri dvölum í Bandaríkjunum, í París og á Ítalíu. Í Bandaríkjunum nam Valtýr listina hjá Hyman Bloom í Boston frá 1944 til 1946 og dvaldist síðar í eitt ár í Flórens frá 1949 til 1950. Í framhaldi af því dvaldi Valtýr í samfelld tvö ár í París frá 1950 til 1952. Valtýr stundaði síðar mósaíknám hjá Gino Severini í París árið 1956. Sýningin sem hér um ræðir er önnur yfirlitssýning á verkum Valtýs en síðast var slík sýningin haldin árið 1986 á sama stað. Markmið sýningarinnar er meðal annars að vekja áhuga yngri kynslóða á verkum og störfum þessa áhugaverða listamanns.

Dagný Heiðdal hefur sett saman skipulagða og nákvæma sýningu á verkum Valtýs í tveimur stórum sölum og spanna þau allan feril listamannsins.
Valtýr átti enga afkomendur en stofnað var félag, að honum látnum, sem heldur utan um verk hans og fleiri muni. Yfirlitsbók er komin út með verkum Valtýs sem safngestir geta keypt í safnbúðinni. Bókin er samvinnuverkefni Listasafns Valtýs Péturssonar og Listasafns Íslands.

Reglulega stendur Listasafn Íslands fyrir leiðsögnum um sýningar sínar. Mér þótti bæði gaman og fróðlegt að skella mér á slíka leiðsögn sýningarstjórans á dögunum. Því miður voru fáir mættir á leiðsögn af yngri kynslóðum en vonandi breytist það. Dagný Heiðdal hefur sett saman skipulagða og nákvæma sýningu á verkum Valtýs í tveimur stórum sölum og spanna þau allan feril listamannsins. Verk Valtýs eru fjölbreytt að efni, stíl og stærð. Á sýningunni er hægt að glöggva sig á skrifum Valtýs sem listgagnrýnanda í þar til gerðum möppum.

hugras-valtyr-petursson-myndlist-1Þegar gengið er upp stigann á efri hæð tekur á móti áletrun á vegg þar sem listgagnrýnandinn Valtýr talar til okkar með hinum þöglu orðum sem tekið hafa á sig form límmiðans. Það þarf hugrekki til að skrifa gagnrýni segir Valtýr okkur, samanber tilvitnunina hér að ofan, rétt eins og það þarf hugrekki af sama tagi til að takast á við myndlistina. Gagnrýnandinn Valtýr opnar því inn á sýninguna með þessum orðum sem sameina sköpun hans í myndum og máli. Því næst tekur á móti okkur stór mynd af Valtý sjálfum á eins konar ferilskrárvegg með helstu upplýsingum um líf og starf, menntun og afrek. Gagnrýnandinn Valtýr fær ekki að vera með í sölunum, heldur er hann hafður frammi á gangi á þennan frumlega hátt með merkingum og áhugaverðri tilvísun í hugaheim Valtýs.

Uppsetningin í sölunum er hefðbundin ef undan er skilið hve myndir hanga tiltölulega neðarlega. Aðspurð um það atriði segir Dagný, sýningarstjórinn, að slíkt upphengi hafi verið í tísku á tímum sýninga Valtýs og því sé hér reynt að endurskapa þann tíðaranda. Hún bendir einnig á að slíkt upphengi henti vel lágvöxnum einstaklingum þótt það skjóti skökku við í samhengi okkar tíma; við erum ekki vön þessu – en þetta hentar að sjálfsögðu sérstaklega vel börnum, yngstu gestunum. Uppsetningin er að öðru leyti hefðbundin með frumlegu ívafi: tenging við gagnrýnandann á ganginum og upphengi fyrir lágvaxna.  Á sýningunni fáum við ágætis yfirlit sem er í aðalatriðum í tímaröð. Í fyrri salnum sjáum við elstu myndir og skissur listamannsins frá barnsaldri; smám saman leiðir sýningin okkur, eftir hefðbundnu skipulagi, um feril Valtýs.

hugras-valtyr-petursson-myndlist-2

Skipið sigldi Valtý ætíð við hlið, í hinum ýmsu útgáfum, abstrakt eða fígúratíft.
Áhugavert þema, sem er gegnumgangandi í verkum Valtýs, með reglulegulegu millibili, eru bátar og skip. Hafið heillaði Valtý; á tímabili var hann sjálfur sjómaður. Skipin taka á sig hinar ýmsu myndir, stundum eru þau fígúratíf og stundum abstrakt og ýmislegt þar á milli. Valtýr fór í gegnum ýmis tímabili í sköpun sinni og í sagnfræðilegu glerbúri má sjá teikningar Valtýs frá unga aldri. Kjarval hafði áhrif á listamanninn til að byrja með; Valtýr hafði kynnst honum örlítið og komið inn á vinnustofu hans, sem blaðburðardrengur í miðbæ Reykjavíkur. Samkvæmt sýningarstjóra sá Valtýr fyrst málverk um borð í skipi og varð fyrir miklum áhrifum af þeim. Það má því með sanni segja að skipin og hafnirnar hafi veitt Valtý innblástur. Skipið og hafið fylgdi honum hvert sem förinni var heitið. Áhugavert atriði sem sýningarstjóri benti á í abstrakt hafnarmyndum frá Ítalíu eru litaskiptin í verkunum. Litir hinnar evrópsku hafnar eru léttari og ljósari í hinni sólríku Ítalíu miðað við þá norrænu. Annað áhugavert, sérstakt og einkennandi atriði er það að Valtýr vann oft jöfnum höndum að gjörólíkum verkum, s.s. fígúratívum myndum og geómetrískum abstraktmyndum. Skipið sigldi Valtý ætíð við hlið, í hinum ýmsu útgáfum, abstrakt eða fígúratíft.

hugras-valtyr-petursson-myndlist-4

Í seinni salnum, sem snýr að tjörninni, má sjá nýlegri verk Valtýs en hér má meðal annars sjá mósaíkverk Valtýs sem hann vann að á tímabili. Valtýr vann risavaxið mósaíkverk fyrir Kennaraháskólann sem er tilvalið að skoða í Stakkahlíðinni. Hér á Listasafninu má sjá smærri verk í mósaík og áhugavert er að sjá tengingu mósaíkverkanna við máluð verk í fyrri salnum. Mósaíkið sýnir okkur abstrakt formrannsóknir Valtýs. Sem fyrr segir nam Valtýr mósaík hjá Gino Severini í París og hafði áður dvalið í París í tvö ár samfellt með geómetríuna í hjarta.

hugras-valtyr-petursson-myndlist-3

Í mósaíkverkunum hefur svarti liturinn fangað athygli Valtýs
Í mósaíkverkunum hefur svarti liturinn fangað athygli Valtýs, hann er ekki útilokaður eins og til dæmis hjá flestum impressjónistum. Valtýr minnir að því leyti á Matisse, sem hafði sérstakan áhuga á svörtum á seinni stigum sköpunar sinnar. Eitt verk er í anda Matisse, þó ekki með tengingu við svarta litinn, en það minnir hugmyndalega á The Red Studio (1911). Hér er um að ræða verk sem sýnir vinnustofu Valtýs og mismunandi listsköpun hans (mynd inni í mynd) sem er ýmist fíguratíf, abstrakt eða eitthvað þar á milli.

hugras-valtyr-petursson-myndlist-5 hugras-valtyr-petursson-myndlist-6

Stundum hefur Valtýr verið alfarið abstrakt, stundum mjög fígúratífur, stundum mitt á milli og segja má að verk hans spanni ansi margar gerðir myndlistar og stíla
Litir og tilfinningar eru Valtý mikilvæg en Valtýr segir í viðtali í tengslum við sýningu á áttatíu og fjórum af eigin verkum í Norræna húsinu árið 1973, eins og lesa má um á veggjum á sýningunni sjálfri: „Ef ég ætti að defínera sjálfan mig þá myndi ég kalla mig rómantískan expressíónista“ og einnig:  „… ég er mjög litaglaður, stundum einum of.“ Um verk sín segir hann að þau séu „eins konar meðalvegur milli hins fígaratífa og non-fígúratífa. Öll myndlist er abstract og öll myndlist er fígúratíf“. Verk Valtýs eru afar mismunandi eftir tímabilum og þemum sem hann sveiflast á milli. Stundum hefur Valtýr verið alfarið abstrakt, stundum mjög fígúratífur, stundum mitt á milli og segja má að verk hans spanni ansi margar gerðir myndlistar og stíla, ekki eingöngu á vissum tímabilum heldur fæst hans ýmist við abstrakt eða fígúratífa listsköpun á sama tíma.

Yfirlitssýningin stendur til 26. mars. Hér gefst tækifæri til að fá gott yfirlit yfir verk Valtýs, hans litríka og fjölbreytta feril sem spannar marga áratugi, bæði á sviði myndsköpunar og listrænna skrifa. Ég mæli eindregið með að næla sér í eintak af yfirlitsbókinni sem nú er nýútkomin og kynnast betur góðum listamanni og listgagnrýnanda.[/cs_text]

Um höfundinn
Hulda Hlín Magnúsdóttir

Hulda Hlín Magnúsdóttir

Hulda Hlín er listmálari og listfræðingur. Hún útskrifaðist með MA gráðu í listfræði frá Háskólanum í Bologna árið 2006 en hafði áður lokið námi í málaralist í Listaakademíu Rómar. Hulda Hlín hefur haldið einkasýningar, annast sýningarstjórn og tekið þátt í samsýningum auk þess að fást við ritstörf á sviði myndlistar. Meginrannsóknarsvið Huldu Hlínar er merkingarfræði hins sjónræna með áherslu á liti. Sjá nánar

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3