„Það vantar aðeins fé til að launa æðri tónlist“

[cs_text]
Með nótur í farteskinu eftir austurríska-íslenska sagnfræðinginn Óðin Melsted er góð og tímabær samantekt á störfum erlendra tónlistarmanna og þýðingu þeirra fyrir tónlistarlíf á Íslandi á árunum 1930-1960.
Óðinn Melsted
Með nótur í farteskinu
Sögufélag, 2016
Í upphafi tímabilsins var fátt um fína drætti í tónlistarlífi hér á landi og til að háleitar hugsjónir mennta- og ráðamanna á alþingishátíðarárinu um eflingu og uppbyggingu tónlistar yrðu að veruleika þurfti að leita hjálpar út fyrir landsteinana. Stofnun Tónlistarskóla Reykjavíkur og Ríkisútvarpsins sama ár mörkuðu tímamót í þessari viðleitni. Þremur áratugum síðar er staðan önnur og íslenskt tónlistarlíf orðið líkara því sem tíðkaðist í þeim löndum sem við berum okkur gjarnan saman við. Bók Óðins sýnir glöggt að það hefði ekki orðið að veruleika án óeigingjarns og ötuls starfs hinna fjölmörgu erlendu tónlistarmanna sem hingað lögðu leið sína.

Til að háleitar hugsjónir mennta- og ráðamanna á alþingishátíðarárinu um eflingu og uppbyggingu tónlistar yrðu að veruleika þurfti að leita hjálpar út fyrir landsteinana.
Tilgangur rannsóknar Óðins er tvíþættur: „Annars vegar að skýra af hvaða eða hverra völdum erlendu tónlistarmennirnir komu til Íslands. Hins vegar að varpa ljósi á líf þessara tónlistarmanna og hvernig það hafi verið að halda norður á bóginn.“ (bls. 3) Í fyrri hluta verksins gerir höfundur grein fyrir tónlistarsögulegum aðdraganda tímabilsins, skýrir komu tónlistarmannanna til landsins og rekur síðan sögu þeirra og áhrif á uppbyggingu tónlistarlífs frá íslenskum sjónarhóli. Í þeim síðari er sjónum beint að ólíkum bakgrunni þeirra er hingað héldu, lífi þeirra í landinu og samskiptum við Íslendinga og sagan fremur skoðuð með auga gestsins. Ætlunarverk sitt leysir höfundur vel. Rannsóknin byggir meðal annars á prentuðum sem óprentuðum frumheimildum, viðtölum höfundar við fólk sem tengist tímabilinu og á greinum og auglýsingum úr blöðum og tímaritum þessa tíma. Í verkinu eru einnig æviágrip hundrað og tveggja erlendra tónlistarmanna, fjöldi áhugaverðra ljósmynda, nafnaskrá og samantekt á þýsku sem er ekki að ófyrirsynju vegna þeirra djúpu spora sem austurrískir og þýskir tónlistarmenn mörkuðu í þróun íslensks tónlistarlífs.

synfoniuhljomsveit_islands650px
Sinfóníuhljómsveit Íslands var formlega stofnuð árið 1950. Mynd fengin að láni af vef RÚV.

Viðtökurnar sem tónlistarmennirnir fengu voru yfirleitt góðar. Reynt var að greiða götu þeirra eftir megni, hvort sem var af hinu opinbera eða einkaaðilum, enda um mikilvægt verkefni að ræða. Íslendingar lögðu sig fram við að fá hæfa tónlistarkennara og án þeirrar viðleitni hefði uppbyggingarstarfið ekki geta átt sér stað. Aðstæður til þess voru þó ekki góðar. Skortur var á hljóðfærum, nótum og tilheyrandi húsnæði og opinberir styrkir til tónlistarskólastarfs og tónleikahalds voru af skornum skammti. Með formlegri stofnun Sinfóníuhljómsveitar Íslands árið 1950 og lagasetningu um tryggðan rekstur tónlistarskóla árið 1963 er fyrst bætt úr þessum fjárskorti af hinu opinbera. Að á Íslandi yxi og dafnaði klassískt tónlistarlíf að evrópskri fyrirmynd var vissulega pólitískt verkefni eins og ráðningar tónlistarkennaranna bera með sér. Höfundur kemst þó að þeirri niðurstöðu að drifkrafts þeirra breytinga sem hér urðu sé mun fremur að leita í „framtakssemi tónlistarmanna og tónlistarunnenda“ en í orðræðu og verkum mennta- og ráðamanna. Því beri frekar að líta á þær hugmyndir að flytja inn tónlistarþekkingu og færni sem listrænt verkefni heldur en pólitískt (bls. 112).

Höfundur kemst þó að þeirri niðurstöðu að drifkrafts þeirra breytinga sem hér urðu sé mun fremur að leita í „framtakssemi tónlistarmanna og tónlistarunnenda“ en í orðræðu og verkum mennta- og ráðamanna.
Óðinn skiptir tónlistarmönnunum sem hingað komu í áhugafólk, gesti, atvinnufólk og kennara og kemst að þeirri niðurstöðu að þeir kennarar sem lengi störfuðu á landinu hafi haft mestu áhrifin á uppbyggingu tónlistarlífsins. Má þá nefna Franz Mixa, Victor Urbancic, Róbert Abraham, Heinz Edelstein, Hans Stepanek, Wilhelm Lanzky-Otto, Ruth Hermanns og Vincenzo Demetz. Íslenskir nemendur þessara kennara áttu heldur betur eftir að gera vart við sig í tónlistarlífinu – hvort sem er á sviði klassískrar eða dægurtónlistar – og greiða braut þeirra er fylgdu á eftir. En þessi árangur var ekki sjálfgefinn. Vinnuálag og nemendafjöldi kennara var mikill og laun oft ekki eftir því, líkt og dæmi Mixa, Urbancic og Lanzky-Otto sýna, en sá síðastnefndi yfirgaf landið vegna þessa. Auk þess tóku kennarar oft að sér aukastörf eins og einkakennslu og tónlistarleik. Eljusemi sumra þeirra var því mikil og vinnudagar langir og strangir og í raun ótrúlegt hve mikla atorku þeir sýndu þrátt fyrir bágar aðstæður.

Átta myndir settar saman.
Efri röð frá vinstri: Franz Mixa, Victor Urbancic, Róbert Abraham og Heinz Edelstein. Neðri röð frá vinstri: Hans Stepanek, Wilhelm Lanzky-Otto, Ruth Hermanns og Vincenzo Demetz. Myndir fengnar að láni af vef Ísmús.

Líku var raunar farið um þá erlendu tónlistarmenn er hér störfuðu áður en Sinfóníuhljómsveit Íslands tók til starfa. Undir stjórn Victors Urbancic voru mikilvæg verk tónlistarsögunnar frumflutt á Íslandi. Þrátt fyrir góðar viðtökur var fundið að því að Hljómsveit Reykjavíkur skorti æfingu og svaraði Urbancic gagnrýninni á þessa leið: „Það vantar ekki krafta til að geta staðið erlendum hljómsveitum á sporði, nei, kraftarnir eru fyrir hendi, en þeim er ekki beitt. Það vantar aðeins fé til að launa æðri tónlist.“ (bls. 54-55) Helmingur sveitarinnar voru áhugamenn sem sinntu annarri vinnu og hinn helmingurinn atvinnumenn sem léku á  skemmtistöðum á kvöldin til að komast af. Lítill tími var fyrir æfingar sem auk þess var ekki greitt fyrir. Mikilvægt var því að koma á laggirnar sinfóníuhljómsveit eins og raunin varð.

tónleika auglýsingar. Sú efri birtist í Þjóðviljanum 9. sept. 1954 sjá hér og á bls. 101 í bókinni og sú neðri í Morgunblaðinu 11. nóv. 1934 - sjá hérog á bls. 44 í bókinni.
Tónleikaauglýsingar. Sú efri birtist í Þjóðviljanum 9. sept. 1954 sjá hér og á bls. 101 í bókinni og sú neðri í Morgunblaðinu 11. nóv. 1934 – sjá hér og á bls. 44 í bókinni.

Með nótur í farteskinu gerir ágæta grein fyrir þróun tímabilsins. Vel er farið í saumana á tónlistarlífinu í Reykjavík, sem er eftirtektarvert. Með erlendu tónlistarmönnunum jókst flutningur dægurtónlistar til mikilla muna og staðir eins og Hótel Borg og Hótel Ísland héldu úti metnaðarfullu og öflugu tónleikahaldi sem setti mikinn svip á bæjarbraginn. Forvitnilegt er einnig að líta á fjölda þeirra heimsfrægu listamanna sem hingað komu sem gestir og hafa án efa haft sín áhrif. Má í því sambandi nefna Ignaz Friedman, Jussi Björling, Dietrich Fischer-Dieskau ásamt Gerald Moore, Mstislav Rostropovitsj, Adolf Busch ásamt Rudolf Serkin og Friedrich Gulda sem lék píanóverk eftir Beethoven og tróð auk þess upp í Jazzklúbbi Reykjavíkur.

Stríðsárin báru svo nýja strauma til landsins og á eftirstríðsárunum fóru Íslendingar ekki varhluta af samkeppni stórveldanna er keppst var við að flytja hingað heimsþekkta listamenn frá Bandaríkjunum og Sovétríkjunum til tónleikahalds. Þeir kaflar verksins sem um þetta fjalla eru fróðlegir og ef lesið er á milli línanna og ímyndunaraflinu gefinn laus taumurinn er hægt að lifa sig á skemmtilegan hátt inn í tímabilið. Undirrituðum var hugsað til þess tíma er allt lék í lyndi milli Matthíasar Johannessen og Sigurðar A. Magnússonar og þeir fóru oft að skemmta sér á veitingastaðnum Naustinu á árunum í kringum 1960, til dæmis er félagarnir héldu upp á útgáfu fyrstu ljóðabókar Matthíasar, Borgin hló, ásamt útgefandanum Ragnari í Smára. En á þeim tíma lék þar Vínarbandið – hljómsveit Naustsins sem þeir Carl Billich, Jósef Felzmann, Jan Morávek og Pétur Urbancic skipuðu, en allir fæddust þeir í Vínarborg. Töldu margir að með tímanum hafi hljómsveitin orðið hluti af innréttingu staðarins (bls. 185).

 http://timarit.is/view_page_init.jsp?pubId=1016
Hér má sjá mynd af Vínarbandinu – hljómsveit Naustsins sem þeir Carl Billich, Jósef Felzmann, Jan Morávek og Pétur Urbancic skipuðu. Myndin birtist í Heimilispóstinum 2:1 (1961) bls 13, sjá timarit.is og á bls. 185 í bókinni.
Tónlistarmenn áttu nokkuð auðvelt með að komast hingað sem flóttamenn og voru auk þess ráðnir hingað beint, en nokkur andstaða var gegn flóttamönnum sem hingað leituðu vegna ofsókna Hitlers
Áhugavert er að líta á bakgrunn tónlistarmannanna. Langflestir komu frá Þýskalandi og Austurríki, þar sem margar af háborgum æðri tónlistar var að finna. Það var því ekki tilviljun að Íslendingar leituðu þangað til að finna fólk. Einnig kom hingað fjöldi frá Danmörku, Englandi og Ungverjalandi. Önnur ástæða fyrir því að þýskumælandi fólk kom hingað var sú að „djúp efnahagskreppa og pólitískar sviptingar“ (bls. 123) hrjáðu mannlífið. Ævintýramennska átti einnig hlut í því að tónlistarfólk kom til landsins, en flest þess voru karlmenn á aldrinum 20-25 ára. Aðeins lítill hluti hélt hingað sem flóttamenn beinlínis vegna kerfisbundinna ofsókna nasista, en það voru þó þeir sem hvað mestan svip áttu eftir að setja á tónlistarlífið eins og Róbert Abraham, Heinz Edelstein og Victor Urbancic – Ísland var þó ekki landið sem hugur þeirra stóð hæst til. Tónlistarmenn áttu nokkuð auðvelt með að komast hingað sem flóttamenn og voru auk þess ráðnir hingað beint, en nokkur andstaða var gegn flóttamönnum sem hingað leituðu vegna ofsókna Hitlers (bls. 140). Má hér minna á þá sorglegu staðreynd að móður Melittu Grünbaum Urbancic,[i] eiginkonu Victors, var hafnað um landvistarleyfi, en hún lést síðar í fangabúðum nasista í Theresienstadt.

Með nótur í farteskinu er á köflum skemmtilegt og spennandi aflestrar og fyrir leik- og áhugamann er hér um vandað, fræðandi og áhugavert rit að ræða.
Hér hefur aðeins verið tæpt á nokkru af því sem bókin hefur upp á að bjóða. Ekki hefur verið minnst á þá kafla sem fjalla um hagsmunaárekstra íslenskra og erlendra tónlistarmanna, ágreining Victors Urbancic og Ragnars í Smára eftir að Olav Kielland var ráðinn fyrsti aðalstjórnandi Sinfóníuhljómsveitar Íslands – hvað Kielland varðar má velta því fyrir sér hvers vegna Óðinn telur hann ekki til þeirra erlendu tónlistarmanna er hér störfuðu, ekki ólíkt Franz Mixa, sem var fenginn til eins árs til að starfa með Hljómsveit Reykjavíkur fyrir alþingishátíðina, var hann ráðinn til að sinna mikilvægu verkefni hér á landi og stjórnaði sinfóníunni í þrjú ár –, nafnabreytingar sem tónlistarmenn þurftu að ganga í gegnum og almennt líf þeirra á Íslandi svo fátt eitt sé nefnt. Við lestur verksins varð mér hugsað til Þýska landnámsins eftir Pétur Eiríksson sem kom út í sömu ritröð árið 2008 og fjallar um komu landbúnaðarverkamanna frá Þýskalandi til Íslands árið 1949. Með nótur í farteskinu er á köflum skemmtilegt og spennandi aflestrar og fyrir leik- og áhugamann er hér um vandað, fræðandi og áhugavert rit að ræða. Það höfðar ekki aðeins til tónlistaráhugafólks heldur einnig þeirra sem hafa áhuga á sögu erlends fólks á Íslandi og mannlífi í Reykjavík á árum áður.

[line]

[i] Rangt er farið með fæðingarár Melittu í verkinu, hún fæddist árið 1902 en ekki 1920 (bls. 229).[/cs_text]

Um höfundinn
Jón Bjarni Atlason

Jón Bjarni Atlason

Jón Bjarni Atlason er magister í þýskum og norrænum bókmenntum og starfar sem leiðsögumaður, þýðandi og kennari.

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

Mix Parlay


yakin jp

yakin jp

yakin jp

rtp yakinjp

yakinjp

Togel Online Resmi

pola ritme turbo stop go rahasia sopir angkot cuan 95 juta

strategi kode kuno petugas arsip bongkar rahasia 120 juta otomatis

karyawan minimarket temukan jam hoki pola tap cepat saldo meledak

trik tahan putar penjual mainan cuan 78 juta tanpa boncos

analisis frekuensi wild tukang fotokopi berbuah jackpot ratusan juta

timing free spin anti rungkad kunci kemenangan maksimal

pola step bet mikro desainer interior jaga profit stabil 65 juta

strategi gacor juru parkir manfaatkan jam sepi raih big win

ahli kopi reset modal cerdas saat multiplier drop wd pasti

kombinasi bet anti zonk pelayan restoran menu kombo hasilkan 110 juta

deteksi server hoki montir ac bawa pulang maxwin sebelum siang

ritme putaran beruntun guru ngaji pecahkan jackpot x500

pola turbo jeda pedagang kain kelola volatilitas tetap untung

taktik push berjenjang skema 3 2 1 barista kafe cuan 82 juta

manajemen dana anti rugi penjahit jas modal kecil untung besar

pola simbol berbaris petani padi ciptakan combo wild raksasa

kondektur bus uji frekuensi scatter akurat wd 135 juta

trik tumpuk wild pola sisir vertikal tukang cukur bonus berantai

sinkronisasi jari dan rtp teknisi lift profit tetap melejit

deteksi akurat server rungkad penjaga toko anti boncos total

kombinasi jam hoki dan pola khusus pedagang buah anti zonk x1000

mahasiswi desain mode pola putaran bintang paling gacor auto maxwin

penjual hewan trik scatter emas jitu cuan 450 juta sekejap

ahli geologi temukan urutan permata jackpot 85 juta kaya mendadak

seniman tato pahami ritme jarum pola putaran cepat maxwin tanpa batas

nelayan malam pola penyebaran hitam viral waktu hoki terbongkar

admin medsos filter real time analisis akurat rtp live tembus x500

strategi sultan agen properti fitur spin turbo cuan cepat anti rugi

petugas keamanan pola anti rungkad saat server padat wd aman

manajemen risiko saldo besar sopir truk logistik sebelum pecah maxwin

konsultan pajak pola penggandaan profit tanpa limit cuan fantastis

akuntan publik deteksi akurat waktu terbaik free spin auto sultan

buruh pabrik lacak mesin panas jam hoki terbaru pola spin jebol maxwin

karyawan bank uji skema kredit cepat kuasai fitur beli putaran anti zonk

juru masak deteksi bumbu rahasia kombinasi bet anti zonk hadiah x500

pedagang pulsa cadangkan saldo dana mini recovery anti boncos total

teknisi listrik trik petir x500 anti rungkad bawa pulang maxwin besar

pekerja konstruksi fondasi step up bet anti ambruk jackpot beruntun

penjual tanaman hias siraman interval timing spin tumbuh jackpot ratusan juta

nelayan pagi strategi ikan hoki anti rungkad bawa pulang 150 juta

cleaning service reset modal cerdas saat multiplier mandek wd cepat

juru pijat refleksi pola putaran cerdas x1000 anti rungkad terbaru

strategi jam hoki terbaik penjaga kolam ikan cuan 120 juta sekejap

penulis novel gunakan plot twist analisis pola terbaru pasti untung

guru les musik skema nada 3 5 7 pola push bertahap tingkat pengembalian 99

pedagang kopi keliling pola putaran cerdas untung 80 juta seminggu

montir mobil uji sprint spin 15 menit cetak big win cuan 90 juta

reset modal cerdas sapu bersih cleaning service wd cepat

penjaga toko buku uraikan indeks simbol free spin naikkan untung 50 juta

teknisi drone pola stabil bet terbang rendah pecah maxwin 800 juta

desainer grafis grid tempo pola turbo pause jaga volatilitas cuan x1000

penjual emas strategi sultan kombinasi spin cerdas anti boncos total

tukang sayur pola 3 baris wild emas modal 50 ribu langsung sultan

koki restoran deteksi bumbu rahasia kombinasi bet anti zonk 400 juta

pedagang asongan trik putaran maut 9 jitu scatter emas nembak

petugas pemadam kebakaran deteksi server panas pecah jackpot 750 juta

sopir taksi online buktikan cuan besar pola simbol khusus biru jaminan wd

tukang kebun raup ratusan juta analisis pola anti rungkad auto sultan

pegawai negeri ubah nasib trik buy spin cerdas perkalian x1000 berkali kali

pemuda desa buktikan pola 7 baris wild biru raup 950 juta tidak masuk akal

karyawan swasta 650 juta pola lonceng emas mahjong ways 2 scatter hijau

ibu rumah tangga x1000 sweet bonanza analisis maxwin

mahasiswa 888 juta pola bintang jatuh wild emas starlight princess

pemain medan pola batu petir gates of olympus jackpot 15 miliar

tukang ojek waktu emas scatter 5 baris wild west gold

pebisnis 788 juta pola keberuntungan game dewi fortuna x500

sopir ojol rahasia mahjong ways 1 spin otomatis

tukang sayur pola simbol khusus sugar rush cuan 90 juta

fotografer freelance shutter pace vs rtp gates of olympus wd konsisten

penata rias layer wild starlight princess bonus berantai auto jackpot

operator pabrik shift malam cooldown 7 10 profit maksimal

pedagang ikan kelola gelombang multiplier tarik profit aman anti boncos

petugas keamanan cek area gelap pola anti rungkad wd terjamin

karyawan toko pola 4 simbol merah kemenangan puncak bocoran resmi

pemain bali bongkar jam hoki wild emas ajaib auto sultan 999 juta

mahasiswa kedokteran taktik scatter emas kombo liar cuan 180 juta

ibu rumah tangga kaya raya pola ikan hoki scatter hijau terbukti akurat viral

pemuda desa mengubah nasib kisah bayaran x100 modal receh cuan maksimal

pemain jakarta berhasil trik spin turbo kemenangan puncak 1 miliar

pedagang ikan gelombang multiplier profit mahjong ways sebelum drop

auto sultan strategi gol juventus 750 juta trik ampuh

cuan mendadak pola kemenangan roma 650 juta tukang kopi fenomenal

starlight princess pola bet kecil wd trik bintang x200 beruntun

stop rungkad rtp live habanero terbaik pola putaran otomatis

mahjong ways 3 pola scatter hitam bocor analisis maxwin 777 juta

wild west gold jackpot miliar slow spin 3 baris emas kaya mendadak

gates of olympus pola batu petir x500 tersembunyi mahasiswa maxwin

aztec gems pola quick spin cuan 100 juta tanpa rungkad anti buntung

koi gate fenomena wild gold trik manajemen modal mini jackpot 95 juta

sweet bonanza pola permen bergaris mega jackpot jam hoki buy spin

starlight princess wild emas berantai gamer profesional cuan 170 juta

mahjong ways 2 kunci utama wd trik spin santai pegawai minimarket

bukan isapan jempol rtp live pragmatic play malam ini pola bet efektif

the dog house megaways maxwin instan sopir ojol ubah nasib

gates of olympus pola petir merah terbukti akurat jam gacor jitu

wild west gold scatter biru viral bet naik turun cuan 60 juta

sweet bonanza pola permen manis x500 anti rungkad ibu beli mobil

mahjong ways 1 rahasia kuno pola spin manual jebol jackpot

starlight princess petir bintang x100 tiap jam pola putaran cerdas

aztec bonanza cuan maksimal taruhan minimalis pekerja pabrik 280 juta

koi gate trik simbol hoki tercepat pola spin turbo 15 kali auto jackpot

klaim jackpot joker jewels malam ini trik jam hoki mahasiswa cuan x100

tukang cukur teknik spin halus mahjong ways anti boncos

terapis pijat pola bet mahjong ways mengalirkan jackpot

pilot drone atur batas rugi mahjong ways aman

arsitek metode buy free spin mahjong ways 2 stabil modal

kasir baca pola simbol mahjong ways turbo spin

resepsionis transisi spin mahjong ways 4 manual ke auto

programmer kode pola binary ritme bet mahjong ways 3

pustakawan pilih jam hoki mahjong ways royal

sales timing tarik dana mahjong ways sebelum drop

montir kapal selam batas maksimal putaran mahjong ways 1

mahjong ways 2 pola wild berantai tukang ojek mega jackpot

starlight princess anti rungkad petir bintang x1000 wd pasti

stop boncos wild west gold buy spin cerdas karyawan cuan 90 juta

maxwin pengali x1000 sweet bonanza terbaru

waktu emas wild west gold scatter 5 baris

pola sayap kupu kupu mahjong ways 3 wd pasti

strategi bet stabil gerbang ikan koi rtp 99

pola bintang jatuh princess starlight 888 juta

trik putaran turbo permen manis cuan x500

petir biru x500 olympus waktu gacor terkini

pola sinar bulan putri bintang jackpot instan

jam keberuntungan harta karun aztec 400 juta

pola 4 simbol merah gerbang kaca terbaru

jackpot 999 juta gold bonanza spin cerdas

strategi naga hitam raja kerbau scatter wild

pola mekanik emas hoki nexus untung besar

maxwin simbol biru emas koboi liar terjitu

analisis rtp langsung jam gacor slot pragmatic

koi gate viral pola ikan tersembunyi pemuda desa maxwin 180 juta

aztec gems maxwin trik spin manual 5 detik jackpot 70 juta

naga emas mahjong ways 3 pola bet kecil cuan miliar

joker jewels anti zonk strategi bet minimalis menang 99 persen

sweet bonanza xmas pola scatter kombo ibu rumah tangga 200 juta

gates of gatot kaca pecah analisis jam hoki sopir taksi x500

the dog house mega jackpot pola spin turbo pelajar sma 110 juta

mahjong ways scatter kombo gila teknik wild emas 420 juta

tercepat pola putaran maut starlight princess x500 nonstop

wild west gold gacor malam ini scatter emas anti rungkad sultan

koi gate pola naga biru terbongkar rtp 98 persen anti boncos

kisah pedagang sayur maxwin 150 juta pola bet stabil aztec bonanza

mahjong ways 2 pola naga hitam viral jackpot 600 juta otomatis

petir biru x1000 meledak jam gacor terbaru gates of olympus

sweet bonanza rahasia multiplier emas waktu hoki auto sultan

starlight princess anti rungkad rtp live 98 pola gacor

aztec gems trik bet minimalis jackpot 90 juta

rahasia sultan trik spin cepat the dog house maxwin

analisis pg soft pola spin cerdas mahjong ways 3 jackpot

kisah viral karyawan toko cuan 75 juta pola habanero anti rugi

panduan rtp slot pyramid bonanza kemenangan 99 persen

power of thor megaways trik gelegar x500 pola profesional

modal receh cuan maksimal pola great rhino megaways hoki

analisis jam hoki pragmatic pola spin normal jackpot

pola scatter hitam gates of olympus viral waktu hoki zeus

rahasia tersembunyi joker jewels trik keuntungan 50 juta

bocor tuntas analisis persentase menang sweet bonanza xmas

pola rahasia mahjong ways 1 sopir ojol cuan miliaran spin otomatis

jebol jackpot ratusan juta pola scatter merah wild west gold

strategi sultan trik spin turbo gems bonanza

pola gajah wild biru great rhino kaya mendadak

panduan rtp live aztec gems trik anti rungkand

bocoran pola scatter dog house anti boncos

trik buy feature buffalo king megaways x500

pola wild komplit madame destiny megaways maxwin

strategi anti gagal sugar rush tercepat wd

jam gacor poseidon megaways perkalian akurat

pola scatter koin money train 3 cuan menggila

taktik pola scarab emas legacy of dead receh untung

strategi putaran maut wild kraken release the kraken

Suara Cilok Scatter

Jam Hoki Petani Kopi

Gerakan Kipas Sate

RTP Wild West Gold

Teknik Tambal Ban

Prediksi Real Madrid

Manchester City vs Bournemouth

Barcelona vs Elche

Arsenal vs Burnley

Man United vs Forest

The Dog House Megaways Viral

Psikologi Warna Candy Bonanza

Mitos vs Fakta Justice League

Trik Skip Intro Playboy Gold

Moon Princess 1000 Cetak Rekor

Pola Triple Hot Hot Fruit

Zeus Howling Thunder CQ9

Pola Efisien Wild Safari

Strategi Ritme Dog House

Mekanik Rahasia Candy Bonanza

Prediksi Liverpool vs Aston Villa

Derby London Chelsea vs Spurs

Taktik Atletico vs Sevilla

Expected Goals Haaland

Analisis 15 Menit Terakhir

Analisis Mahjong Ways 3

Pola Ngantuk Mahjong Ways

Ritual Kucing Hitam

Taktik Rahasia RTP

Panduan Tukang Parkir

Pep Guardiola City

Arsenal vs Burnley

Tottenham vs Chelsea

Derby London Chelsea Spurs

Trik Menang Pragmatic

Analisis Data Akurat Mahjong Ways

Pola Ngantuk Satpam Mahjong Ways

Ritual Kucing Hitam Mahjong Wins

Taktik Rahasia Pola RTP Jember

Panduan Spin Turbo Tukang Parkir

Sistem Xavi Anti Kebobolan Barca

Kontroversi Kartu Merah Derby London

Filosofi Sepak Bola Modern London

Prediksi Liverpool vs Aston Villa

Statistik Clean Sheet Barcelona Elche

Mode Hemat Data Scatter

Filosofi Ngopi Hitam Pro

Pola Spin Tukang Ojek

Pola Scatter Koi Gate

Taktik Cuci Piring Spin

Misteri Anfield Liverpool

Arsenal vs Burnley 22 Menit

Pelatih Tertekan Ten Hag

Ketergantungan Gol Madrid

Tottenham vs Chelsea Modern