Erum við trúuð eða trúlaus?

[cs_text id=”” class=”” style=”” text_align=”none”]Spurningar um trú okkar Íslendinga eða trúleysi skjóta alltaf annað slagið upp kollinum og eðlilegt er að velta vöngum yfir þeirri þróun sem uppi er hverju sinni í lífsskoðunarmálum okkar á meðal. Trú er ein af breytunum sem hafa áhrif á menningu okkar og samfélag. Á öndverðu ári 1940 komst Sigurður Nordal, helsti menningarpáfi þjóðarinnar á sinni tíð, að eftirfarandi niðurstöðu:

Eg fæ ekki betur séð en kristnin sé að kulna út meðal almennings. Ef áhrif hennar fara jafnþverrandi næstu 60 árin og síðustu 60 árin, getur hún haldið afmæli sitt árið 2000 með því að standa hér um bil í sömu sporum og hún var eftir ræðu Þorgeirs Ljósvetningagoða, nema hvað kæruleysið verður orðið miklu meira, því að á alþingi árið 1000 var þó deilt um hana.[1]

Hafði Nordal rétt fyrir sér eða var framtíðarsýn hans full svartsýn fyrir hönd trúarinnar, kristninnar eða kirkjunnar? Nýlega birt skoðanakönnun samtakanna Siðmenntar varpar nokkru ljósi á það. Eitt helsta hlutverk hennar virðist einmitt hafa verið að kasta máli á hlutföll trúar og trúleysis í samfélaginu.[2]

Skiptir trú og lífsskoðun okkur einhverju máli?

Í upphafi er ekki úr vegi að huga að hvort trú eða lífsskoðun skiptir okkur yfir höfuð einhverju máli eða ekki. Um það fer vissulega tvennum sögum í könnun Siðmenntar en ein af síðustu spurningum hennar (sp. 17) hljómar þannig: „Hversu miklu eða litlu skiptir trú þín eða lífsskoðun þig almennt?“. Um 43% töldu að trú sín eða lífsskoðun skipti sig mjög eða frekar miklu máli meðan rúmur fjórðungur kvað svo ekki vera.[3]

Þessar tölur gætu bent til að við séum fremur höll undir pælingar um lífið og tilveruna. Svo er þó líklega ekki. Hátt í þriðjungur eða 31,8% svörðu að trú eða lífsskoðun sín skipti sig „í meðallagi“ máli. Ætli beri ekki að skilja það sem nokkurs konar „hvorki né“? Ef svo er blasir við sú niðurstaða að hátt í 60% svöruðu að trú sín eða lífsskoðun skipti sig harla litlu.[4] Sú niðurstaða bendir eindregið til þess að við séum afskiptalaus og grunnfærin þegar kemur að tilveruspurningum. Vera má líka að hér sé komin skýring á hvers vegna okkur er svo framandi að deila um trú og lífsskoðanir. Vera má að það stafi ekki af frjálslyndi heldur komi hér einmitt fram kæruleysi eins og Nordal spáði. E.t.v. er hér líka kominn lykill að ýmsum einkennum í fari okkar sem þjóðar.

Hlaupum við ekki eftir stundargróða og erum laus í rásinni í mörgum alvörumálum samtíðarinnar?
Víst er erum við ágjörn og gráðug. Okkur blandast ekki hugur um að allur vöxtur, einkum hagsvöxtur, sé einvörðungu af hinu góða. Hlaupum við ekki eftir stundargróða og erum laus í rásinni í mörgum alvörumálum samtíðarinnar? Viljum við ekki helst virkja fallvötnin, bora á Drekasvæðinu, fá sæstrenginn til Evrópu, efla stóriðju og auka ferðamannastrauminn? Ber það ekki vott um barnaskap og einfeldni að vilja opna landið fyrir flóttafólki? Og hvað um allan dulda rasismann sem svo oft blossar upp á ólíklegustu stöðum?

Hér skal ekki haldið fram að trú eða lífsskoðun geri okkur endilega að yfirvegaðra og ábyrgara fólki — síst af öllu að einhver ein ákveðin trú eða lífsskoðun geri það. Mér er þó nær að halda að einstaklingur sem þykir trú sín eða lífsskoðun skipta sig meira máli en „í meðallagi“ sé líklegri til að velta fyrir sér spurningum um gildi hlutanna, nú eða réttu og röngu, en hinn sem finnst lífsskoðun sín almennt ekki varða sig nokkur.

Svo er auðvitað spurning hvað trú og lífsskoðun er í raun og veru. Öll höfum við einhvern skilning á því en er þetta ekki í almennum orðum einhvers konar grunnur að gildismati? Ef svo er má búast við að öll trú og allar lífsskoðanir sem á annað borð einkennast af mannhelgi og mannúð eða jákvæðri sýn á náttúruna og samfélagið séu líklegri til að gera okkur að skárra fólki en skoðana- og skeytingarleysi.

Erum við trúuð?

Það er vart að ófyrirsynju að inngangsspurningin í könnun Siðmenntar lýtur að trú og trúleysi. Hún hljóðar einfaldlega svo: „Telur þú þig trúaða(n) eða ekki?“. Tæpur helmingur (46,4%) svaraði afdráttarlaust játandi en um 30% kvað svo ekki vera. Síðan kemur e.t.v. áhugaverðasti hópurinn, þau sem svöruðu: „Get ekki sagt til um það hvort ég sé trúuð/trúaður eða ekki“. Þau voru næstum fjórðungur svarenda eða 23,7%.[5]

Sjálfur mundi ég vissulega svara svo að ég sé trúaður en svo mundi ég vilja hafa góðan tíma til að úlista hvað ég eigi við, hverju ég trúi en trúi ekki og hvernig ég trúi.
Hvað merkir þessi síðasti valmöguleiki? Er þetta efasemdafólkið, þau sem flýja vandann eða trúarlegu Reykásarnir? Það held ég ekki. Þetta kann að vera heiðarlega og hugsandi fólkið eða liggur alveg ljóst fyrir hvað það er að vera trúuð í þessari könnun eða bara almennt og yfirleitt? Hvaða skilyrði þarf ég að uppfylla? Er það ekki hroki eða oflæti að telja sig trúaða(n) ef maður efast? Þarf maður ekki að vera viss? Samúð mín er eiginlega hjá þessu fólki. Sjálfur mundi ég vissulega svara svo að ég sé trúaður en svo mundi ég vilja hafa góðan tíma til að úlista hvað ég eigi við, hverju ég trúi en trúi ekki og hvernig ég trúi. Könnun Siðmenntar gefur nokkurt rými  til þessa og er það vel.

Fjórðu spurningu — „Hvað af eftirfarandi kemst næst því að lýsa skoðun þinni um tilvist Guðs eða æðri máttar?“ — er ætlað að greina betur hvað felist í trú svarendanna í fyrstu spurningunni. Í grófum dráttum er beitt flokkun í guðstrú, efahyggju (agnóstisma) og guðleysi en hér er það heiti haft um þá afstöðu að enginn guð sé til utan tilbúinnar guðshugmyndar mannsins. Rúm 60% aðhylltust guðstrú. Rúmur fjórðungur aðhylltist efahyggjun en aðeins tæp 3% guðleysi enda má raunar líta svo á að sá hópur eigi meiri samleið með hinum trúlausu í spurningu 1.[6]

Hvernig kristin erum við?

Andstæðurnar sem gengið er út frá í könnuninni virðast tvímælalaust kristin trú og trúleysi. Það kemur best fram í spurningu 2 en hún fjallar um trúarafstöðu almennt burtséð frá svari við fyrstu spurningunni. Þarna er „kristnum“ og „trúlausum“ stillt upp sem meginpólum þótt fleiri kostir séu nú í boði. Upp undir 70% (nánar til tekið 68,8%) töldu sig kristinnar trúar en vel undir fjórðungi (22,6%) kváðust trúlaus. Þarna hefur hlutfall trúlausra raunar rýrnað töluvert frá fyrstu spurningunni. Upp undir 3% trúðu á „það góða“ eða „æðri mátt“. Það getur merkt trú á Guð, jafnvel Guð kristinna manna. Svo þarf þó auðvitað alls ekki að vera. Hlutfall trúaðra og e.t.v. kristinna þokast þó nær þremur fjórðu. Síðan eru af einhverjum ástæðum tveir trúhópar teknir út úr annars fjölbreyttri flóru trúfélaga en ásatrú og bhúddísk trú eru í boði auk pottsins „Ég trúi á annað, hvað?“ Að þessum hópum meðtöldum sem vissulega játa trú hver á sinn hátt má segja að hlutföll trúaðra og trúlausra verði 77% á móti 22%.[7]

Þetta er allt önnur niðurstaða en fékkst með fyrstu spurningunni og sýnir að við erum líklega töluvert trúhneigð þjóð þrátt fyrir allt þótt hátt í fjórðungur svarenda  telji sig trúlaus. Svo er athyglisvert að tæpra 23 prósenta munur „í öfuga átt“ er á þeim sem töldu sig trúuð í fyrri spurningunni (um 46%) og játuðu sig kristin í þeirri síðari (um 68%). Þetta er greint nánar í könnuninni.

A.m.k. rúmur þriðjungur þeirra sem töldu sig kristin eru það sem sé í hefðbundnum kirkjulegum skilningi.
Þau sem töldu sig kristin fengu aukaspurninguna: „Hvaða skilgreining lýsir því best í þínu tilviki hvað gerir þig kristna/kristinn?“ (sp. 6). Deila má um hvort þeir kostir sem buðust undir þessari spurningu hafi verið nægilega skýrir eða hvort þeir skarist um of og þá hvernig. Rúm 43% kváðust ekki „með öllu viss um tilvist Guðs“ en játuðu trú á „boðskap kristninnar og siðferði hennar“.[8] Auðvitað má skilgreina trú svo að í henni felist fullvissa um tilveru Guðs. En efast ekki flestir einhvern tímann og er litróf trúarinnar ekki miklu breiðara en svo að mögulegt sé að líta svo á að þau sem svöruðu þannig geti ekki verið ágætlega kristin? Því verður að spyrja hvort þessi stóri hópur eigi meiri samleið með þeim næststærsta sem kalla má kristinn í hefbundnum, kirkjulegum skilningi og rúmar 36% svarenda eða þeim fámennasta (9,1%) sem svaraði: „Ég trúi ekki á Guð en aðhyllist kristni og siðferði hennar“?  Rúm 11% kváðust loks  trúlaus en tilheyra þó kristinni hefð með því að vera skírð og sækja hugsanlega kirkju á stórhátíðum.[9] A.m.k. rúmur þriðjungur þeirra sem töldu sig kristin eru það sem sé í hefðbundnum kirkjulegum skilningi. Þó getur sá hópur verið miklu stærri vegna þess vafa sem á var bent. Hjá mörgum (allt að rúmum 40%) kunna þó siðferðilegar ástæður fremur en bein trúarsannfæring aftur á móti að vega þyngst í kristinni sjálfsmynd þeirra. Um 1/5 virðist loks það sem kalla má „kristna ateista“, þ.e. trúlaust fólk sem þó viðurkennir kristna menningar- og félagsmótun sína.

Fimmtu spurningu — „Hvernig mundir þú lýsa trú þinni á Guð?“ — er svo ætlað að gegnumlýsa guðstrú okkar enn frekar.[10] Þegar svarendum er þannig stillt upp frammi fyrir guðdóminum sjálfum breytast svarshlutföllin nokkuð enda fengu allir svarendur þessa spurningu líka þeir áður höfðu svarið af sér alla trú. Svörin hefðu að mínu mati orðið áhugaverðari hefði spurningunni aðeins verið beint til þeirra sem kváðust trúuð eins og raun var á með spurningu 4.

Nú reyndust rúm 36% aðhyllast efahyggju, þ.e. töldu enga vissu fyrir að Guð sé til án þess að útiloka það. Lítið eitt færri eða tæpur þriðjungur aðhyllust biblíulega guðstrú.[11]  Hlutfall hinna guðlausu varð nú tæp 19% auk þess sem 1.6% kvaðst trúlaus.[12]

Samleið með þjóðkirkjunni

Sjöunda spurning könnunarinnar á nokkuð skylt við þær spurningar sem hér hafa verið ræddar. Hún hefur þó víðari skírskotun en henni er beint að samleið svarenda með þjóðkirkjunni og hljóðar þannig: „Finnst þér þú eiga mikla, nokkra, litla eða enga samleið með þjóðkirkjunni?“ Fjórðungur kvaðst eiga mikla eða mjög mikla samleið með kirkjunni, rúm 28% nokkra en rúm 46% litla (28,8%) sem enga (17,8%).[13] Rúmur helmingur svarenda samsamaði sig því þjóðkirkjunni nokkuð eða þaðan af betur.

Samleið með þjóðkirkjunni felst auðvitað í ýmsu. Hún getur verið trúarleg á þann hátt að við játum trú og kenningu kristninnar af meiri eða minni sannfæringu í þeirri mynd sem þjóðkirkjan boðar hana og/eða tökum reglubundinn þátt í helgihaldi. Samleiðin getur líka verið á siðferðilegum nótum þannig að við aðhyllumst gildi sem við teljum kristin og nokkuð hafa komið við sögu í fjölmenningar-, innflytjenda- og flóttamannaumræðunni upp á síðkastið.  Samleiðin getur þó líka verið algerlega formleg eða stofnunarleg þannig að við viljum gjarna að þjóðkirkjuprestar gifti okkur og grafi eða að kirkjan veiti aðra þjónustu á hátíðis- og tyllidögum, komi okkur t.d. í jólaskap, án þess að við aðhyllumst boðskap hennar, trú eða helgisiði.

Að lokum

Hvaða heildarmynd má svo draga fram í lokin? Það er auðvitað ekki augljóst og fer að miklu leyti eftir sjónarhorni. Þetta virðist þó blasa við:

Um 43% töldu trú sína eða lífsskoðun skipta sig máli en rúmur fjórðungur taldi svo ekki vera. Upp undir helmingur (rúm 46%) töldu sig trúuð en vel tæpur þriðjungur (30%) ekki. Af hinum trúuðu aðhylltust 60% guðstrú en rúmur fjórðungur reyndist að meira eða minna leyti efahyggjufólk. Upp undir 70% svarenda töldu sig kristin í ýmsum skilningi og þar af um 36% á hefðbundinn, kirkjulegan hátt. Fjórðungur svarenda samsamaði sig þjóðkirkjunni vel og rúmur helmingur að einhverju leyti.[14]

Af þessu má draga ýmsar ályktanir. Ugglaust mun Siðmennt gera það fyrir sína parta. Þjóðkirkjan getur líka notað þessar tölur til að hugleiða stöðu sína og áherslur.

Sumar fyrrgreindra talna má setja í nokkurt samhengi. Á 9. áratug liðinnar aldar var gerð nokkuð ítarleg könnun á trúarlífi Íslendinga.[15] Sumar spurningarnar í könnun Siðmenntar eru samanburðarhæfar við þá könnun. Hér verður ekki farið út í þannig samanburð. Pistilshöfundur hefur þó dregið meginniðurstöðu eldri könnunarinnar saman á þann hátt að fyrir 30 árum hafi 37–44 af hundraði átt verulega samleið með kirkjulegri trú.[16] Það er áhugavert að bera þá tölu saman við þau tæpu 33% sem játuðu „biblíulega“ trú í fimmtu spurningunni í könnun Siðmenntar. Það bendir ekki til að byltingakennd breyting hafi orðið á þremur áratugum þrátt fyrir ýmiss konar sveiflur hafi átt sér stað. Í öllu falli virðist framtíðarspá Sigurðar Nordal ekki hafa gengið eftir að öllu leyti.

[line]

[1] Sigurður Nordal, Líf og dauði. Sex útvarpserindi með formála, Reykjavík: Almenna bókafélagið, 1966, bls. 25.
[2] Svarendur voru 821 á aldrinum 18–75 ára. Lífsskoðanir Íslendinga og trú, Reykjavík: Siðmennt, 2015, bls. 3.
[3] Sama heimild, bls. 58.
[4] Sama heimild, s. st.
[5] Sama heimild, bls. 7.
[6] Sama heimild, bls. 18.
[7] Sama heimild, bls. 10.
[8] Sama heimild, bls. 26
[9] Sama heimild, s. st.
[10] Sama heimild, bls. 22.
[11] Hér eru þau talin saman sem völdu „Ég trúi á Guð í skilningi Biblíunnar“ (17,3%) og „Ég trúi á Guð í skilningi Biblíunnar og jafnframt að til séu önnur æðri máttarvöld“ (15,6%). Lífsskoðanir Íslendinga og trú, bls. 22
[12] Hér eru þau talin saman sem svöruðu „Ég trúi ekki að til sé annar Guð en sá sem mannneskjan hefur búið til“ (18,7%) og „Ég er trúlaus“(1,6%). Sama heimild, s. st.
[13] Sama heimild, bls. 29.
[14] Á það skal bent að hér er átt við hlutföll meðal 821 svaranda í könnuninni sem þarf ekki að endurspegla hlutföll meðal þjóðarinnar í heild.
[15] Björn Björnson og Pétur Pétursson, Trúarlíf Íslendinga. Félagsfræðileg könnun, Ritröð Guðfræðistofnunar 3, 1990.
[16] Hjalti Hugason, „Ímynd á nýrri öld. Viðbrögð við íslenskum kirkjuveruleika við upphaf 21. aldar“, Kirkjuritið 67. árg, 1. sérhefti 2001, bls. 26–57, hér bls. 33.[/cs_text]

Um höfundinn
Hjalti Hugason

Hjalti Hugason

Hjalti Hugason er prófessor í kirkjusögu við Guðfræði- og trúarbragðafræðideild Háskóla Íslands. Hann hefur stundað rannsóknir á ýmsum sviðum íslenskrar kirkjusögu og kirkjuréttar en auk þess ritað um trú, samfélag og menningu á ýmsum vettvangi. Sjá nánar

[cs_text id=”” class=”” style=”” text_align=”none”][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3