Leitum ekki langt yfir skammt

[cs_text text_align=”none”]
Bergrún Íris
Viltu vera vinur minn?
Töfraland, 2015
Viltu vera vinur minn? er hæversk, lítil og pen bók máluð í daufum og ljúfum litum. Einmana kanína gjóar sakleysislega augum til lesenda og spurningin – titill bókarinnar – virðist borin fram með hiki í röddu. Myndabókin um hvítu kanínuna er þriðja bók Bergrúnar Írisar þar sem hún er bæði höfundur mynda og texta. Hinar fyrri eru Vinur minn, vindurinn (2014) og Sjáðu mig sumar (2015) og þar er köttur í aðalhlutverki.

Í upphafi sögu er kanínan hnuggin yfir vinafæð sinni og beinir orðum sínum beint til lesenda: „Ef þú hefur einhvern tíma verið einmana veistu líklega hvernig mér líður.“ Hún viðurkennir að stundum sé alveg ágætt að vera einn en oft sé það langt í frá skemmtilegt. Kanínan ákveður að taka málin í sínar eigin hendur og leita sér að vinum á nýjum stað en til að komast þangað þarf hún að byggja brú. Það reynist hins vegar flóknara en hún gerði sér grein fyrir og fyrr en varði eru öll dýr skógarins byrjuð að hjálpa henni. Loksins, þegar brúin hefur verið byggð með sameiginlegu átaki allra dýranna, áttar kanínan sig á því að hún þarf alls ekki að fara yfir brúna – öll dýrin í skóginum eru vinir og hún er hluti af þeim.

Viltu vera vinur minn? er dágott dæmi um myndabók þar sem er að finna gott samspil mynda og texta. Algengt er að myndskreytingar séu viðbót við texta og ýti undir og stækki upplifunina af því að lesa textann. Þegar um myndabækur er að ræða vinna myndir og texti hins vegar saman að því að flytja heildarskilaboðin og merkinguna; hvort í sínu lagi geta myndir og texti þess vegna virst óskiljanleg eða yfirborðskennd. í myndabók Bergrúnar Írisar er hægt að lesa textann einan og sér og sömuleiðis láta duga að skoða myndirnar en með því móti verður sagan ósköp leiðinleg. Þegar myndir og texti eru hins vegar skoðuð saman breytist merking hvors um sig og verður, eins og kanadíski bókmenntafræðingurinn Perry Nodelmann segir í Words about pictures, eitthvað miklu meira en summan af hvoru tveggja. Myndir breyta orðum, orð breyta myndum og þegar vel tekst til getur afraksturinn orðið einstaklega djúp og ríkuleg frásögn. Þetta sést til að mynda þegar kanínunni og útliti hennar eru sérstakur gaumur gefinn.

Í raun segir útlit kanínunnar mun meira um líðan hennar en textinn.
Framan á kápunni situr vesalings kanínan átakanlega alein á vegasalti og horfir vongóð á lesendur. Á titilsíðunni er hún hnuggin í grafkyrri rólu og hún er álíka miður sín á fyrstu opnu sögunnar. Þar stendur hún og horfir niðurlút á boltann sinn en hefur engan að sparka til. Á sömu opnu róla tveir kampakátir birnir. Það hýrnar yfir kanínunni þegar hún áttar sig á möguleikanum á vinum á nýjum stað og það færist bros á vör þegar hún er byrjuð að smíða brúna. Kanínan er dregin mjög skýrum dráttum og ungir lesendur, hvort sem þeir sitja í kjöltu eða fletta bókinni einir, eiga ekki í neinum vandræðum með að átta sig á sálarástandi kanínuskinnsins en það er sérlega gaman að skoða hvernig Bergrúnu tekst að koma því til skila með því að breyta lögun augabrúna kanínunnar og láta eyrun vísa upp eða niður, aftur á bak eða áfram. Í raun segir útlit kanínunnar mun meira um líðan hennar en textinn.

Sagan er ekki aðeins sögð með myndum af kanínunni. Þar sem birnirnir róla glaðir í sinni gera þeir það í birtu og sól en kanínan stendur aftar og í skugga og þar eru notaðir dekkri litir. Þetta leggur áherslu á vanlíðan og einsemd kanínunnar. Hér vinna texti og myndir einkar vel saman, alveg eins og á næstu opnu þar sem kanínan situr nokkuð ánægð við kertaljós með bók fyrir framan sig og stóran bókastafla en fyrir ofan myndina stendur: „Það þarf ekki að vera slæmt að vera einn með sjálfum sér. Suma daga er það ósköp notalegt.“ Framan og aftan á kápunni flögrar lítill fugl og smám saman – algjörlega án orða – birtist lesendum sagan af litla fuglinum sem fylgist með kanínunni, hjálpar henni þegar hún þarf á að halda og verður síðan vinur hennar. Á síðustu síðu bókarinnar situr kanínan svo inni í ljósbleiku hamingjuskýi, kampakát og inni í uppbrettu eyra hennar kúrir litli fuglinn og er engu minna sæll.

Myndirnar ná allar yfir heilar opnur eða síður en í þau skipti þar sem opnan myndar ekki eina heild, þ.e. er í raun tvær myndir, flæða myndirnar engu að síður saman svo ávallt er heildarsvipur á opnunum.
Litir bókarinnar eru dempaðir og ljósir en verða þó bjartari og skærari eftir því sem líður á bókina og brosið kanínunnar breikkar. Notaðir eru vatnslitir og trélitir í bland og þykir mér Bergrúnu Írisi best takast upp við blöndun þessara lita á síðunni þar sem kanínan les við kertaljósið. Myndirnar ná allar yfir heilar opnur eða síður en í þau skipti þar sem opnan myndar ekki eina heild, þ.e. er í raun tvær myndir, flæða myndirnar engu að síður saman svo ávallt er heildarsvipur á opnunum. Þetta sést þar sem kanínan fær hugmyndina að brúarsmíðinni og tekur svo til við á hægri síðu að sækja sér greinar. Þar flæðir grænn litur vinstri síðunnar yfir á þá hægri og stóru greinarnar hægra megin ná yfir á þá vinstri. Textinn er prentaður á myndirnar og mér þykir miður hversu áberandi það er að letrið er prentað ofan á myndirnar, ef svo má segja, og virðist þannig ekki hluti af sjálfu myndverkinu. Letrið er vissulega stórt og skýrt en ég velti fyrir mér hvort einfaldara letur, án alls flúrs, hefði ef til vill hentað myndunum betur. Bókin er prentuð á fremur þykkan og sléttan pappír en fallegra hefði verið að hafa hann ögn grófari og glansinn minni en þá hefðu vatnslitirnir notið sín betur.

Viltu vera vinur minn? minnir á verðlaunabókina Ólíver eftir Birgittu Sif sem kom út árið 2012 og er það ekki leiðum að líkjast en svo skemmtilega vill til að báðir höfundar lærðu myndskreytingu barnabóka í sama skóla, Angela Ruskin í Cambridge School of Art. Ólíver hefur slegið í gegn og mér þykir ekki ólíklegt að við munum geta sagt hið sama um Viltu vera vinur minn? áður en langt um líður. Bókin er kærkomin viðbót á smáan markað íslenskra myndabóka; saga sem hægt er að lesa aftur og aftur og koma sífellt auga á nýjar leiðir til að lesa bæði myndir og texta. Kanínan þurfti ekki að leita langt yfir skammt til að finna vini og við Íslendingar þurfum ekki að byggja brýr til að finna vandaðar myndabækur – Viltu vera vinur minn? sannar það.[/cs_text]

Um höfundinn
Helga Birgisdóttir

Helga Birgisdóttir

Helga Birgisdóttir er doktorsnemi í íslenskum bókmenntum við Háskóla Íslands en doktorsverkefni hennar fjallar um barnabókmenntir. Helga hefur skrifað greinar, haldið fyrirlestra og kennt námskeið á sviði nútímabókmennta, einkum þó á sviði barnabókmennta og afþreyingarbókmennta.

[cs_text text_align=”none”][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3