Hver fær að blása á kertin? 200 ára afmæli H.C. Andersen 2005

Um höfundinn
Jón Karl Helgason

Jón Karl Helgason

Jón Karl Helgason er prófessor í Íslensku sem öðru máli við Íslensku- og menningardeild Háskóla Íslands. Hann hefur skrifað fræðibækur og -greinar, fengist við þýðingar og komið að ritstjórn tímarita, bóka og vefja á Netinu. Sjá nánar

Laugardaginn 2. apríl 2005 var íslenska Sjónvarpið, líkt og 14 aðrar sjónvarpsstöðvar í Evrópu, með tveggja klukkustunda beina útsendingu frá sérstakri hátíðarskemmtun sem haldin var á íþróttaleikvangnum Parken í Kaupmannahöfn í tilefni af því að þennan dag voru 200 ár liðin frá fæðingu danska rithöfundarins Hans Christian Andersen. Skipuleggjandi þessa viðburðar var H.C. Andersen 2005 Fonden en bakvið þann sjóð stóðu borgaryfirvöld í Óðinsvéum, héraðsstjórn Fjóns og nágrennis, danska ríkið undir forystu menntamálaráðuneytisins og loks menningarsjóðurinn Bykubenfonden sem danskir sparisjóðir komu upprunalega á fót. Skemmtunin á Parken var hápunktur á þriggja daga opnunarhátíð afmælisárs Andersen en dagskrá þess stóð fram í desember með margháttuðum menningarviðburðum víðasvegar um heim sem margir voru styrktir af HCA 2005 Fonden. Alls námu styrkir sjóðsins til einstakra verkefna ríflega 100 milljónum danskra króna og skiptust þeir á 168 ólík verkefni. Opnunarhátíðin 2. apríl er ekki innifalin í þessum tölum.

Á sviðinu á Parken kom fram fjöldi listamanna og skemmtikrafta; meðal þeirra voru bandaríska sópransöngkonan Renee Fleming, franski raftónlistarmaðurinn Jean Michel Jarre, danski trymbillinn Lars Ulrich úr þungarokkshljómsveitinni Metallica, ástralska söngkonan Olivia Newton-John, norska poppgoðið Morten Harket úr popphljómsveitinni A-ha, nýsjálenska sópransöngkonan Haylay Westerna, enski leikarinn Roger Moore, bandaríski söngvarinn Harry Belafonte og danska fyrirsætan Helena Christensen. Fulltrúi Íslands var hljómsveitin Sigur Rós, sem lék undir túlkun Konunglega danska dansflokksins á sögunni „Litla stúlkan með eldspýturnar“.[1]  Mest umtal vakti þó atriði bandarísku rokkstjörnunnar Tinu Turner en samið hafði verið við hana um þátttöku með skömmum fyrirvara þegar samningar við aðrar stórstjörnur brugðust. Tina söng tvo þekkta smelli þetta kvöld, „What’s Love Got To Do With It“ og „Simply the Best“ og fékk í sinn vasa 5,7 milljónir danskra króna sem nemur rúmulega 125 milljónum íslenskra króna á núvirði. Alls kostaði opnunarhátíðin ríflega tífalda þá upphæð en sala á yfir 30.000 aðgöngumiðum og sjónvarpsrétti náði ekki að greiðan niður allan kostnaðinn. Opinberar tölur um tap af þessu kvöldi voru um 13 milljónir danskra króna.[2]

Mikil blaðaskrif urðu um þessa opnunarhátíð í Danmörku og þá ekki síst þátttöku Tinu Turner. Bragi Ásgeirsson skrifaði ítrekað í Morgunblaðið um þetta mál og rakti meðal annars gagnrýni Mariönnu Krogh Andersen í Weekendavisen á stefnu og störf stjórnar HCA 2005 Fonden. Bragi sagði meðal annars:

„Líta skal til þess, að þótt ærsl og eldglæringar fylgi risasjóum með háværa dægururtónlist í forgrunni er einungis um eins konar sjálfsfróun afmarkaðs hóps sauðtryggra aðdáenda að ræða, í bakgrunni ríður gróða- og neysluhyggjan röftum. Áhangendurnir ekki þjóðarsálin í það heila, einungis ágengur minnihluti eins og gerist um boltaíþróttir. Í þessu tilviki var slíkur með hverfandi áhuga á ævintýraskáldinu og lífshlaupi hans kallaður til svipmikilla leikrænna athafna. Þjóðin fékk sem sagt á upphafsreit fullháværan skammt af skáldinu, eitthvað í líkingu við stundarfroðu … Hopp og rassaköst Tinu Turner rímuðu þannig ekki tiltakanlega við lífshlaup H.C. Andersens, þótt hann hafi í bernskum gáska trallað og sungið: Alt danser, / tro mine ord.“[3]

Svo fór að neikvæða umræðan í kringum Tinu Turner var það sem stóð upp úr í huga Dana undir lok afmælisársins. Í raun varð hún einhvers konar samnefnari fyrir það metnaðarfulla en umdeilanlega markmið skipuleggjenda afmælisársins „að eins margir og mögulegt er í Danmörku og erlendis, börn og ekki síst fullorðnir, öðlist meiri og margbrotnari þekkingu á skáldinu“.[4]  Ýmsir töldu að þarna væri innbyggð þversögn þar sem „fjöldahylli og margbrotin sýn ynnu hvor gegn annarri“.[5] Einnig var gerð athugasemd við að Andersen hefði í raun ratað í hendurnar á óprúttnum auglýsingamönnum sem hefðu breytt honum í fáfengilegt vörumerki, ekki bara í þeim tilgangi að auka útbreiðslu og skilning á verkum hans, heldur einnig og ekki síður til að selja danskar vörur, fegra ímynd Danmerkur og ýta undir ferðamannastraum þangað. Slagorð afmælisársins var „H.C. Andersen 2005 – Join the worldwide celebration“ en hugmyndin, samkvæmt opinberum gögnum, var að hinn „nútímalegi og tímalausi“ rithöfundur myndi „sýna heiminum, að Danmörk er land í fremstu röð þegar kemur að listum, menningu, hönnun, tækni og siðferði“.[6]  Markaðssetningin var í höndum almannatengslafyrirtækisins Have PR Kommunikation en lykilatriði í hernaðaráætlun þess var það sem á dönsku nefnist „co-branding“ og er skilgreint þannig að „tvö í sjálfu sér þekkt vörumerki taka höndum saman í þeim tilgangi að hafa not af táknrænni merkingu hvors annars“.[7]  Skólabókardæmi um þetta er þegar Disney kvikmyndaverið og MacDonald‘s hamborgarakeðjan taka höndum saman um kynningu á nýrri kvikmynd. Með hverju seldu barnaboxi á veitingastaðnum fylgir til að mynda lítil eftirlíking af persónu úr viðkomandi mynd.

Skýrasta dæmið um þetta „vörumerkjapúkk“ á Andersen-árinu var útnefning sérstakra velgjörðarsendiherra danska skáldsins út um víða veröld. Í þessum hópi voru þekktir rithöfundar og menningarvitar, þeirra á meðal Suzanne Brögger, Vigdís Finnbogadóttir og Václav Havel, en líka leikarar, íþróttafólk, stjórnmálamenn og rokkstjörnur, til að mynda Pele og Nina Hagen. Svo virðist sem jafnmikil (eða jafnvel meiri) áhersla hafi verið lögð á að fá þekkt andlit í þessi störf en fólk sem hefði sérþekkingu eða dálæti á H.C. Andersen, enda urðu sumir þessara aðila uppvísir að pínlegri fávísi um skáldið.[8]  Þar með varð ljóst að verið væri að blanda saman tveimur vörumerkjum sem ættu ekki samleið. Gagnrýnin á opnunarhátíðina í Parken snerist að einhverju leyti um þetta atriði. Valið á stjörnum á borð við Tinu Turner og Oliviu Newton John var að því marki misráðið að almenningur átti bágt með að sjá að „þessir listamenn hefðu sama gildismat og markmið og HCA 2005-verkefnið“.[9]

200 ára afmæli Andersen, rétt eins og 200 ára afmæli Jóns Sigurðssonar sem haldið var hátíðlegt á liðnu ári, er hluti af langri hefð minningarhátíða sem tengjast stórafmælum og ártíðum þekktra listamanna, vísindamanna og þjóðhetja víðsvegar um heiminn – einstaklinga sem ég hef viljað kalla veraldlega eða menningarlega þjóðardýrlinga. Í næstu grein, sem birtist á Hugrás innan skamms, verður afmæli Andersens meðal annars tengt fyrstu Shakespeare-hátíðinni sem efnt var til í Stratford-upon-Avon árið 1769, en í þriðju greininni um þetta efni verður vikið að afmælisveislum íslenskra þjóðardýrlinga.

 


[1] Sjá „Hátíðarútsending frá Parken. Björk, Sigur Rós og H.C. Andersen“, Morgunblaðið 2. apríl 2005, s. 66.

[2] Sjá meðal annars „HCA-underskud rammer festugen“, TV2, vefslóð:http://www.tv2oj.dk/artikel/5943:05—maj–HCA-underskud-rammer-festugen

[3] Bragi Ásgeirsson, Fékk ævintýraskáldið nóg? Morgunblaðið 4. desember 2005, s. 40.

[4] Maria Davidsen, „Grundlag for evaluering“, Nu skulla vi høre! Samfatning og analyser af H.C. Andersen 2005, ritstj. Johs. Nørregaard Frandsen, Odense: Syddansk Universitetsforlag, 2007, s. 139.

[5] Christian Benne, „En sammenligning af H.C. Andersen-jubilæet og Schiller-året 2005“, Nu skulla vi høre!, s. 112.

[6] Maria Davidsen, „Grundlag for evaluering“, Nu skulla vi høre!, s. 141.

[7] Karen Hvidtfeldt Madsen, „Co-branding som kommunikationsstrategi“, Nu skulla vi høre!, s. 31.

[8] Lista yfir velgjörðarsendiherrana má nálgast á vefslóðinni http://www.hcandersen-homepage.dk/ambassadoerer.htm.

[9] Karen Hvidtfeldt Madsen, „Co-branding som kommunikationsstrategi“, Nu skulla vi høre!, s. 33.

Deila


Comments

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3