Hið smáa útgáfufyrirtæki AM forlag gefur út fjórar bækur fyrir þessi jól. Annar stofnanda þess, Sverrir Norland, er viðmælandi minn. Hann stofnaði forlagið ásamt konu sinni, Cerise Fontaine, árið 2018. „Þá gaf ég út fimm litlar bækur, allar eftir mig, og batt þær saman í bókaknippi. Cerise hannaði bækurnar en hún hefur mikla reynslu af bókaútgáfu, bæði í Frakklandi og Bandaríkjunum,“ segir Sverrir.
Eftir útgáfu bókaknippisins vöknuðu hjá þeim hjónum hugmyndir um að gefa út barnabækur. Á þeim vettvangi töldu þau felast tækifæri fyrir nýja nálgun. „Mér fannst vanta á íslenskan bókamarkað fallegar bækur fyrir börn þar sem virkilega væri vandað til verka og myndir í aðalhlutverki. Margar svoleiðis bækur eru gefnar út í Frakklandi og raunar líka í Bandaríkjunum svo við sáum eyðu á íslenska markaðnum. Þetta hefur mikið lagast, það eru fleiri íslenskar útgáfur farnar að gefa út fallegar barnabækur. En við vildum gefa út aðeins öðruvísi bækur.“
AM hefur gefið út bækur eftir franska rithöfundinn og teiknarann Tomi Ungerer og hina japönsku Junko Nakamura auk hinnar klassísku barnabókar Þar sem óhemjurnar eru eftir Bandaríkjamanninn Maurice Sendak, sem fyrst kom út á sjöunda áratug 20. aldar. Allt eru þetta vandaðar bækur þar sem teikningar höfunda skipa jafn ríkan sess og textinn. „Eiginlega allar bækurnar sem við höfum gefið út eru teiknaðar og skrifaðar af sama höfundi sem er mjög sjaldgæft hérna,“ segir Sverrir.
Eldhugar íslenskrar bókaútgáfu
Ein þeirra bóka sem nú koma út hjá forlaginu er Eldhugar: Konurnar sem gerðu aðeins það sem þær vildu eftir hina frönsku Pénélope Bagieu. Bókin sló í gegn í heimalandi höfundar og hefur síðan komið út á rúmlega tuttugu tungumálum. Segja má að hún sé ólík öllum öðrum bókum sem gefnar eru út á Íslandi; myndasaga ætluð bæði unglingum og fullorðnum. Í henni eru sagðar 30 stuttar sögur af konum sem létu ekki mótbyr stöðva sig í að gera það sem þær langaði til.
„Þessi bók er í raun skrifuð fyrir fullorðna. Sögurnar birtust fyrst í Le Monde og slógu svo í gegn að þær voru gefnar út á bók. Upprunalega komu þær út í tveimur bókum en við gefum þær allar saman í einni,“ segir Sverrir. Konurnar sem bókin segir frá eru afar ólíkar. Þær koma frá mörgum löndum og margvíslegum skeiðum sögunnar en allar eiga þær sameiginlegt að brjótast út úr niðurnjörfuðum hlutverkum kvenna. Þeim eru gerð skil í litríkum teikningum höfundarins. „Pénélope myndskreytir fyrir aðra svo skrifar hún þetta sjálf og hún er frábær höfundur. Sögurnar í Eldhugum eru ótrúlega vel sagðar. Það sem er svo skemmtilegt við þessa bók er að Pénelópe skefur ekkert af hlutunum þegar hún lýsir öllum þessum konum, öllu því sem þær upplifðu og því sem þær gerðu,“ segir Sverrir.
Sverrir telur bókina tala sterkt inn í samtímann og vera hluta af alþjóðlegu mynstri í bókaútgáfu. „Þetta er bylgja af bókum á síðustu árum sem endursegja mannkynssöguna frá sjónarhóli kvenna. Þar sem merkilegar konur eru dregnar fram í dagsljósið sem ekki hafa notið sannmælis eða verið í skugganum. Það frábær þróun og mér finnst Eldhugar vera ein flottasta bókin sem hefur komið út úr henni,” segir Sverrir.
Mikil vinna var lögð í útgáfuna, enda þurfti að huga að ýmsum smáatriðum sem ekki eru augljós við fyrstu sýn. „Til dæmis er allur íslenski textinn í bókinni handritaður af Cerise inn á teikningarnar, út frá þýðingunni minni sem er svolítið flókið þegar maður byrjar að leiðrétta. Þetta er í raun svolítið galið verkefni, ég veit ekki hvort við myndum endurtaka það í bráð. En það var mjög skemmtilegt og það er líka merkilegt við þessa bók að þó við séum búin að vinna mikið í henni var hún í raun alveg fersk fyrir mér þegar ég fékk hana í hendurnar úr prentun, rétt eins og hún var í upphafi. Hún er ótrúlega gjöful og skemmtileg.“
Á skordýramáli
Auk Eldhuga gefur AM forlag út þrjár bækur fyrir börn eftir bandarísku listakonuna Carson Ellis. Ein þeirra nefnist Kva es þak? sem er afar óvenjuleg því hún er á skordýramáli. „Þetta er ein af mínum uppáhaldsbarnabókum,“ segir Sverrir. „Svo við völdum tvær aðrar bækur eftir hana, sem líka eru frábærar, til að gefa út en þær eru allar mjög ólíkar.“ Auk Kva es þak? koma bækurnar Stysti dagurinn og Heimili út hjá forlaginu.
Þó sagan sé sögð á tungumáli skordýra geta íslenskir lesendur ráðið fram úr skilaboðunum með tiltölulega lítilli fyrirhöfn. Sverrir mótaði íslenska gerð tungumálsins en meðal tilsvara skordýranna eru: „Ög bamsa himsala“ og „Mörgamba Igga“. Fallegar myndir eru í forgrunni en sagan segir frá forvitnum skordýrum sem fylgjast með plöntum vaxa upp úr jörðu nærri heimkynnum þeirra.
En þá vaknar spurningin um hvernig sé að þýða texta af ensku skordýramáli yfir á íslenskt. „Það var dáldið erfitt af því að frumtextinn er svo góður, eins fáránlega og það hljómar,“ segir Sverrir hlæjandi. „Mér fannst það snúið en svo bara gerði ég það. Ég fékk þýðingu af skordýramálinu yfir á ensku svo það er samræmi í öllum textanum. Þú getur alveg skilið, ef þú gefur þér tíma, hvað allar pöddurnar eru að segja. Svo þetta er rökrétt innbyrðis,“ útskýrir Sverrir.
Um höfundinn
[fblike]
Deila