[container] Myndasögur Lóu Hlínar Hjálmtýsdóttur undir hatti Lóaboratoríum kæta landsmenn vikulega á síðum Fréttatímans, en nýlega kom út samnefnd bók með safni myndasagna úr smiðju Lóu. Lóa er útskrifaður myndlistarmaður, meistaranemi í ritlist og síðast en ekki síst söngkona hljómsveitarinnar vinsælu FM Belfast. Nýlent úr tveggja vikna tónleikaferðalagi um Evrópu sagði Lóa blaðamanni frá bókinni, meintu metnaðarleysi sínu og skáldsöguröskuninni sem hún þjáist af eins og annar hver Íslendingur.
Kveikti á keppnisskapinu
Lóaboratoríum kom út um miðjan nóvember og samanstendur af myndasögum frá síðustu sjö árum sem sumar hverjar hafa birst áður í ýmsum blöðum; m.a. Fréttatímanum, Grapevine og Stúdentablaðinu. Í Lóaboratoríum kennir ýmissa grasa: berbrjósta konum bregður fyrir, misyfirveguð börn láta að sér kveða og áfengisvandi er álíka algengur og kvef í nóvember.
Útgáfan er þó ekki komin til af óbilandi innri drifkrafti Lóu til að gefa út bók, segir hún, heldur er hún fremur afrakstur tilviljana og hvatningar frá drífandi vinum.
„Þetta byrjaði eiginlega á því að ég ruglaðist á dögum. Ég fór á bókasafnið að skila bók í vor en lenti þá óvart á opnun sem ég hafði samt ætlað mér að fara á,“ rifjar Lóa upp. „Úlfhildur Dagsdóttir, sem heldur nánast uppi myndasögum á Íslandi, sér um myndasögudeildina á Borgarbókasafninu og á nokkurra vikna fresti fær hún myndasöguhöfunda til að halda sýningu. Ég mætti þarna rosa áhugasöm og þá bauð hún mér að sýna,“ heldur Lóa áfram. Parið sem sýndi á undan Lóu hafði tekist á hendur það verkefni að gera og birta eina myndasögu á hverjum degi samhliða sýningunni. Og þar með var teningnum kastað.
„Ég er með gamalt keppnisskap sem kviknar stundum á og ég ákvað að ég yrði að gera þetta líka. Ég fattaði bara ekki alveg að þau voru tvö og ég ein. Og að sýningin stæði yfir í fjörutíu og eitthvað daga. Svo með ritlistarnáminu mínu og öllu öðru sem ég var að gera fór ég að gera eina myndasögu á dag. Þá safnaðist mjög hratt upp stór bunki af sögum.“
Þó að dagleg myndasöguframleiðsla hafi reynst nokkuð stór áskorun í upphafi hafði hún líka mjög góðar aukaverkanir; „Þetta var eiginlega bara alveg frábært og það besta sem ég hef gert. Ég gat ekki gert miklar kröfur til mín af því að þetta var daglegt – og þeir sem lásu sögurnar vissu það líka. Það myndaðist bara einhver hjáleið fram hjá ritstíflum. Ég uppgötvaði að maður hefur alltaf eitthvað að segja og mér hefur eiginlega ekki orðið orða vant síðan – það er eins og þetta hafi losað um einhvern tappa í hausnum sem ég vona að komi aldrei aftur,“ segir hún.
„Ég bý bara til vandamál úr góðum hlutum“
Að sýningu lokinni minntist Lóa á þennan stafla af myndasögum sem hlaðist hafði upp við vin sinn til margra ára, Hugleik Dagsson. Hann hvatti hana til að gefa þær út á bók. Það var ekki í fyrsta skipti sem hann reyndist hálfgerður ljósfaðir fyrir Lóu, því hann átti líka stóran þátt í því að fyrri bók Lóu, Alhæft um þjóðir, kom út árið 2009.
„Hann er eiginlega ástæðan fyrir því að ég hef tekið eitthvað svona saman og gefið út. Ég hef ekkert svona dræf. Það nægir mér alveg að teikna bara – bók er ekki að fara að gera eitthvað mikið fyrir mig svona persónulega,“ segir Lóa.
Fær hún þá ekki svona sælugæsahúð yfir glóðvolgum prentgrip? „Jú, alveg á endanum, en það er ekki nóg til þess að ég taki af skarið. Ég er ekki beinlínis metnaðarlaus… jú, kannski er ég það! Það eina sem ég hugsa er bara: jess, jólagjafirnar komnar! Ég veit að ég er ekkert að fara að fá fullt af peningum eða einhver frábær tækifæri í kjölfarið. Ef ég teikna eitthvað sem ég er mjög ánægð með líður mér miklu betur en ef einhver segir að honum finnist mynd eftir mig flott. Æ, ég ofhugsa bara svona hluti. Þegar ég var í Listaháskólanum fékk ég einhvern tímann bestu einkunnina í áfanga. Það fór svo öfugt ofan í mig að ég var viss um að kennarinn héldi að ég væri með þroskahömlun og væri bara að vera extra góður við mig. Ég er svo paranojd,“ hlær hún.
„Þetta er auðvitað gaman, en ég þarf í alvörunni annarra manna hjálp til að gera eitthvað. Ég bý bara til vandamál úr góðum hlutum, sem er kannski ástæðan fyrir því að sögurnar eru eins og þær eru. Þá er gott að þekkja fólk sem hjálpar manni. Ég verð að hafa svona ytri hvata. Núna geri ég bara eina myndasögu í viku. Ef einhver segir mér að ég verði að skila inn efni þá skila ég, en annars er ég bara róleg heima hjá mér að horfa á einhvern þátt.“
Eftir örlitla umhugsun bætir hún við: „Ég held stundum að þetta sé skólakerfisvandamál, hvernig ég hegða mér. Ég er svo háð því að fá einkunnir og vinna í törnum rétt fyrir próf. Þannig hegða ég mér líka gagnvart verkefnum, nema núna eru deadline, ekki próf. Ef ég vinn eitthvað sjálfstætt núna, þá er það yfirleitt af því að ég er að „skrópa“ í verkefni sem ég á að vera að vinna,“ segir hún.
Karlar eru óspennandi
Persónurnar í Lóaboratoríumheiminum eru misárennilegar, en þar fer oft ansi mikið fyrir konum á ýmsum aldri. Er Lóa upptekin af reynsluheimi kvenna? „Sko, þegar ég vann sem myndskreytari var það stefnan hjá mér að ef textinn fjallaði um hóp af fólki hafði ég alltaf meirihlutann konur. Og ef það skipti ekki máli hvort einhver karakter var karl eða kona valdi ég frekar konu. Þetta er einhver furðuleg tilraun hjá mér til að rétta eitthvað af í mannkynssögunni,“ segir Lóa. „Þetta er eins með viðtöl og svona fyrir FM Belfast. Ég segi alltaf já við öllu. Ég veit að ég er spurð oftar en strákarnir, af því að konur segja oftar nei. Og mér finnst mér þess vegna bera skylda til að segja já. Vantar konu í dómnefnd í menntaskólasöngkeppni? Já, ókei, ég skal!“ leikur hún.
Konurnar hafa líka myndrænt aðdráttarafl fyrir Lóu. „Mér finnst bara skemmtilegra að teikna konur. Þegar við vorum í módelteikningu í skólanum og það kom karlmódel var ég alltaf svekkt. Karlar eru eitthvað svo beinir og óspennandi,“ segir hún. „Og konurnar máttu ekki heldur vera of mjóar. Það var eitt módel uppi í FB sem fór í megrun og var alltaf ljósabrúnni og grennri í hvert skipti sem hún kom – ég þoldi það ekki! Hún sem var svo fín í upphafi, hún var svo föl og með svo flottar fellingar. Það var geðveikt gaman að teikna hana. Mjótt fólk er glatað.“
Þar fyrir utan heillar það Lóu að ýmis tabú virðast vera miklum mun sterkari í kringum kvenkynið – það þykir t.a.m. mun verra að kona sé drukkin í kringum börnin sín en karl. „Þess vegna er ég búin að teikna mjög mikið af fullum mæðrum,“ segir hún og brosir.
Það er kannski rétt að taka fram að myndasögurnar í Lóaboratoríum byggja fæstar á ákveðnum atburðum eða fyrirmyndum. „Ég er hins vegar að nota svona sjálfsævisögulegt efni í aðrar myndasögur, en mér finnst ég ekki vera komin á alveg nógu góðan stað með þær.. Það eru litlar, stuttar sögur sem ég er búin að vera að vinna að lengi – en það gerist náttúrulega aldrei neitt í þeim, því það er enginn að segja mér að skila þeim!“ bætir hún við.
Lukkugrís með skáldsöguröskun
Lóa hefur áður sagt frá því hvernig tilviljanir urðu til þess að hljómsveitin FM Belfast varð til, en auk hennar skipa sveitina þeir Árni Vilhjálmsson, Örvar Þóreyjarson Smárason, Ívar Pétur Kjartansson, Egill Eyjólfsson og Árni Rúnar Hlöðversson, sem jafnframt er kærasti og barnsfaðir Lóu.
„Við ætluðum eiginlega ekkert að vera hljómsveit. Við stofnuðum hana af því að strákur hjá Airwaves hafði hlustað á okkur á Myspace og bað okkur að spila á hátíðinni. Við gerðum það, út frá því spiluðum við í Kaupmannahöfn og svo bara gerðist þetta. Við höfum verið einhverjir lukkugrísir. Við þurftum ekkert að vera mjög próaktíf í þessu til að byrja með, það kom bara seinna,,“ segir Lóa. „En eftir ferð eins og þá sem við vorum að koma úr fer maður kannski að hugsa sig tvisvar um með framhaldið,“ bætir hún við og ranghvolfir augunum.
Tveggja vikna ferð um Evrópu með tólf tónleikum kann að hljóma eins og öfundsverð upplifun, en þegar frásagnargáfa Lóu fær að njóta sín hljómar hún frekar eins og skringileg pyntingaraðferð. Þar koma meðal annars við sögu tónleikar á hamborgarabúllu, músagangur og lykt af volgri skinku, að ógleymdum söknuði eftir börnum. „Við erum búin að ferðast frekar mikið í ár og erum öll svolítið súr núna, held ég. Og til að útskýra og afsaka neikvæðni mína ítreka ég að ég var bara að koma heim“ segir hún og hlær við. „En nei, það vill ekkert okkar gera þetta svona. Við eigum öll börn og það er ekkert gaman að vera svona lengi í burtu frá þeim. Og af því að tónlistin hefur aldrei verið neitt yfirlýst markmið og tilgangur hjá mér finnst mér stundum skrýtið að taka svona ferðir fram yfir myndlistina og prívatlífið og allt hitt,“ segir hún hugsi.
Hluti af þessu „öllu hinu“ er einmitt ritlistarnámið, sem tengist jú frásagnargáfunni nokkuð sterkum böndum. Hvað varð til þess að hún fór í það nám? „Sko, það hljómaði eins og góður staður til að leggja áherslu á textann frekar en teikninguna, og rækta þann hluta. Mér finnst það oft koma niður á myndasögunum mínum hvað ég hef litla þjálfun í textagerð,“ útskýrir Lóa og bætir síðan við: „Og svo er þetta náttúrulega einhver svona geðbilun, eins og allir eru með, að maður verði að skrifa skáldsögu… Ætli ég sé ekki bara með skáldsöguröskun, eins og allir hinir.“
Sunna Dís Másdóttir, meistaranemi í ritlist.
[/container]
Leave a Reply