Yerma

Dagný Kristjánsdóttir, prófessor emeríta í íslenskum nútímabókmenntum við Háskóla Íslands, fjallar um sýningu Þjóðleikhússins á Yermu.

Það voru sannarlega forréttindi árið 1972 að fá að vera nemandi Álfrúnar Gunnlaugsdóttur í nýstofnaðri námsbraut í almennri bókmenntafræði. Álfrún var þá nýkomin heim frá margra ára dvöl í Austurríki og á Spáni þar sem hún stundaði nám á tímum Franco. Hún var kröfuharður kennari og kenndi okkur bæði mikið og vel, meðal annars um verk Federico Garcia Lorca og spænska menningu á hinum hræðilega fjórða áratug Francos.

Ég hef þennan formála af því að ég er svo hugsi yfir sýningu Þjóðleikhússins á Yermu, leikriti Federico Garcia Lorca frá fjórða áratug 20. Aldarinnar. Gísli Örn Garðarsson leikstýrir henni og Nína Dögg Filippusdóttir leikur Yermu.

Ef hægt er að gera leik-gerð úr leik-riti er höfundur þessarar leikgerðar verk ástralska leikstjórans, leikskáldið og leikarinn Simon Stone  sem hefur hlotið bæði frægð og mikið lof fyrir leikgerðir/aðlaganir sínar og túlkanir á sígildum verkum leikbókmenntanna. Einhverjum þætti það kannski hæpið að umskrifa sígild leikrit, gefa þau út undir eigin höfundarnafni en í ágætri grein í leikskrá um verkið og aðferð Stone segir prófessor Gunnþórunn Guðmundsdóttir að aðferð hans sé sú að berstrípa leikverkið“ og taka það úr því samhengi sem við fyrstu sýn virðist vera meginstoðir þess; Þorp Lorca hefur þannig breyst í borg, félagslega taumhaldið er gjörólíkt og hefðarveldið í upplausn segir Gunnþórunn og bætir við:

Farinn er líka kórinn, ljóðið , heiður fjölskyldunnar (og þó), verkið (og Yerma) hafa verið berstrípuð og spurt er hvað sjáum við þá?“

Þetta er góð spurning.

Við hana mætti bæta: Farinn er Franco og Spánn og farin er ógnarstjórn, pólitík og andspyrna sem meðal annars fólst í femínískri samstöðu. Í aðlögun Simon Stone er hið félagslega samhengi Yermu nánast ekkert, Yerma er ein heima þegar maður hennar er að ferðast í viðskiptaerindum, enginn hópur af nágrannakonum og vinkonum,  móðir hennar (Ólafía Hrönn Jónsdóttir ) og systir (Ilmur Kristjánsdóttir)  líta inn stöku sinnum.  Í uppfærslu Þórhildar Þorleifsdóttur á Yermu, árið 1987, gerði Sigurjón Jóhannsson stórfallega leikmynd[1], þar sem konurnar í þorpinu sameinast um að þvo föt uppúr læknum, þa var þvottasenan við lækinn römmuð inn í sterka liti, full af gleði og uppreisn;


Simon Stone hefur sannlega búið til nýja  „Yermu“  og vinnur eigið verk eða aðlögun úr verki Lorca sem Gísli Örn Garðarsson leikstýrir. Björn Thors leikstýrir, Nína Dögg Filippusdóttir leikur Yermu sem er raunar nafnlaus (hún) í verkinu.  Yerma er ekki nafnorð heldur lýsingarorð og þýðir hin ófrjóa eða óbyrjan.

Maður Yermu, Jón (Juan), er í verki Lorca, bóndi, harðlyndur fauti sem hugsar aðeins um búskapinn og eyðir öllum sínum tíma og orku á akrinum   Hann er vondur við konu sína, umgengst hana eins og vinnukonu og dregur ekki dul á að hann vill ekki og ætlar ekki að eignast barn með henni. Konurnar í þorpinu dylgja um að það sé  hann  sem sé ófrjór. Í verki Lorca er spænsk alþýðumenning ríkjandi og þar er sterkur feminískur strengur.Í verkinu er sena þar sem konurnar úr þorpinu þjappa sér saman og þvo þvottinn upp úr læknum, þær kankast á, hlæja, gera grín að körlunum og syngja, Lorca lætur þær mynda grískan kór. Gunnþórunn segir um aðlögun Stone á verki Lorca:

…. „Farinn er líka kórinn, ljóðið, heiður fjölskyldunnar (og þó) verkið (og Yerma) hefur verið berstrípað og spurt er hvað sjáum við þá?“

Þetta er góð spurning? Við hana mætti bæta: Farinn er Franco og ógnarstjórn hans, pólitík og andspyrna sem meðal annars fólst í kvennasamstöðu.  Í aðlögun Simon Stone er hið félagslega samhengi Yermu nánast ekkert, enginn hópur af nágrannakonum og vinkonum, móðir hennar (Ólafía Hrönn Jónsdóttir) og systir líta stöku sinnum inn. Í uppfærslu Þórhildar Þorleifsdóttur á Yermu, árið 1987, gerði Sigurjón Jóhannsson stórfallega leikmynd þar sem konurnar þvo upp úr læknum

Simon Stone færir verk Lorca til nútíma okkar, Jón og Yerma eru ungt par sem er virkilega vel sett fjárhagslega, er að koma sér fyrir í lúxusíbúð í borg. Fyrir utan eitt innflutningspartý  koma ekki margir í heimsókn á fína heimilið. Ungu hjónin eru ástfangin en hann er mikið að heiman í viðskiptaferðum og þá er hún ein. Þegar hún fer að tala um barn verður smám saman ljóst að hann hefur engan áhuga á því. Hann reynir samt og vill koma til móts við hana en ekkert gengur. Milli þeirra myndast gjá sem verður bara stærri og örvæntingarfyllri og endar með ósköpum.

Í meðferð Stone er Yerma  svipt félagslegu samhengi sínu í frumstæðu sveitasamfélagi þar sem ætlast er til að eiginkonan fæði manni sínum börn, þau eru dýrmætt vinnuafl. Það var skömm  og vanvirðing að geta ekki alið manni sínum börn. Þetta samhengi  er horfið í nútímanum og æ fleiri pör velja að  eiga ekki börn. En enn þann dag í dag er það ekki valkvætt ef móðirin getur ekki gengið með barn eða faðirinn er ófrjór.

Hlutskipti Yermu er einsemd í fínu íbúðinni, brotin sjálfsmynd og tilfinning um að vera „gölluð“ kona sem snýst upp í harm, örvæntingu og ofsa sem endar með voveiflegum dauða hennar.

Í frumtextanum Yermu lætur  Garcia Lorca Yermu kyrkja Jón mann sinn með víri í  í lok verksins. Það finnst mér góður endir og við hæfi.

Í leikgerð Stone og sýningu Þjóðleikhússins fer harmleikur Yermu fram í nýrri og flottri borgaríbúð ungra hjóna,“ hennar og hans,“  sem eru bæði á framabraut. Hann elskar hana og hún hann en allt í einu segir hún að það vanti eitthvað, það vanti barn. Hann fer undan í flæmingi því að hann langar ekki í barn. Hann vill bara að þau tvö hafi það  huggulegt þegar hann er ekki í viðskiptaferðum erlendis sem hann er oftast.

Yerma er einmana, ófrjósemin verður að þráhyggju og magnast upp, sjálfsmyndin hrynur og stutt innlit systurinnar Maríu (Ilmur Kristjánsdóttir) og hinnar pragmatísku  móður þeirra, Helenu, (Ólafía Hrönn Jónsdóttir) hjálpa henni ekki.

Nína Dögg Filippusdóttir túlkaði  þráhyggju, geðhvörf og persónuleikahrun Yermu af mikilli ástríðu og tilfinningu í lokaatriði sýningarinnar. Persónulega fannst mér að í þeim lokaþætti færi hún á kostum og gæfi verkinu aftur þá stærð og það pathos sem Simon Stone fannst ofaukið.

Dagný Kristjánsdóttir, prófessor emeríta í íslenskum nútímabókmenntum við Háskóla Íslands.

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3