Staðreyndir vs. mælskulist

[cs_text]Í septembermánuði flutti ég þrjá pistla um konur í íslenskri kvikmyndagerð í Víðsjá á Rás 1, en ég var beðin um að semja pistlana í kjölfar þess að kafli eftir mig birtist í erlendri bók um konur í alþjóðlegum kvikmyndaiðnaði, Women in the International Film Industry: Policy, Practice and Power (Palgrave, 2020). Eftir flutning annars pistilsins í röðinni birti Ásgrímur Sverrisson greinina „Hefur konum í leikstjórastól fjölgað á síðustu árum?“ sem telja mætti nokkurs konar svar við umfjöllun minni á vefsíðu sinni, Klapptré. Ástæður þess að ég er örlítið hikandi við að kalla grein hans svar við mínum pistlum, þótt hann vísi til annars þeirra áður en hann byrjar að svara spurningunni sem hann setur fram í titlinum, eru þrjár.

Í fyrsta lagi einblínir Ásgrímur einungis á kvenleikstjóra í umfjöllun sinni. Útgangspunktur pistils míns er vissulega mikilvægasta niðurstaða rannsóknar sem Hagstofa Íslands birti í febrúar 2018; að karlmenn hefðu leikstýrt 90% allra íslenskra frásagnarmynda í fullri lengd síðan sú fyrsta kom út árið 1949. Ég geng reyndar líka svo langt að uppfæra tölur Hagstofunnar svo að síðustu tvö ár áratugarins sem var að líða séu tekin með, en komst því miður að þeirri niðurstöðu að tölfræðin stendur óbreytt. Það sem mér finnst hins vegar langáhugaverðast við pistilinn minn—og er í raun meginviðfangsefni hans—er sú niðurstaða rannsóknarinnar sem ég vann fyrir kaflann minn: að konum hefur líka fækkað á öðrum sviðum hérlendrar kvikmyndagerðar. Ásgrímur fjallar hins vegar einungis um kvenleikstjóra í grein sinni.

Í öðru lagi fjallar hann jöfnum höndum um kvikmyndir og sjónvarpsþætti, en því miður hefur mér aðeins gefist rými til að fjalla um stöðu kvenna þegar viðkemur gerð frásagnarkvikmynda í fullri lengd. Rannsóknir á öðrum greinum kvikmyndagerðar og sjónvarpsefnis þurfa að bíða betri tíma.

Í þriðja lagi tekst hann ekki með beinum hætti á við niðurstöður mínar heldur handvelur tímabil sem hann býr til tölfræði um sem samræmist hans „tilfinningu varðandi stöðuga aukningu á þátttöku kvenna í lykilpóstum kvikmyndagerðar á þeim sjö árum sem Klapptré hefur komið út.“ En þess má geta að ég gef sterklega til kynna í pistli mínum að ég hafi takmarkaðan áhuga á tilfinningum fólks fyrir kvikmyndaiðnaðinum, enda hafi niðurstöður mínar stangast á við mína tilfinningu. Þær komu mér á óvart vegna þess að ég hafði ímyndað mér að staða kynjanna væri jafnari innan kvikmyndaiðnaðarins.

Hvort sem líta má á grein Ásgríms sem svar við pistlunum mínum eða ekki, er ástæða til að staldra við aðferðirnar sem hann beitir til að svara spurningunni sem brennur á honum varðandi fjölgun kvenna á leikstjórastóli undanfarin ár. Þar er það fyrsta sem stingur lesanda að hann kýs að taka fyrir tímabilið 2016–2020, þótt þrír mánuðir séu enn eftir af árinu, og bítur svo höfuðið af skömminni með því að taka árið 2021 með, þótt við getum flest (a.m.k. þau okkar sem ekki hafa spádómsgáfu) verið sammála um að við vitum jafnvel enn síður hvað á eftir að gerast á næsta ári en á síðustu mánuðum þessa árs. Þar að auki skilgreinir hann og skoðar sérstaklega tímabilið á undan frá 2006–2015, en það er vissulega dapurlegt tímabil, tölfræðilega séð, fyrir kvenleikstjóra. Þetta gerir honum þó kleift að mála upp mynd sem sýnir hversu slæmt ástandið var á þessum tiltekna áratug, 2006–2015, í samanburði við þá sprengingu sem virðist í samanburði hafa átt sér stað síðustu fimm ár, sem verður enn stórbrotnari ef árið sem ekki er enn upp liðið er tekið með í reikninginn.

Nú erum við byrjuð að greina mælskulist, svokallaða. Það sem er undir eru ekki upplýsingar, heldur það hvernig þær eru settar fram svo áhrifin verði sem mest. Vegna þess að stökkið úr 8% á áratugnum 2006–2015 yfir í 33% árin 2016–2021 er mun tilkomumeira en að konur hafi leikstýrt 16% kvikmynda á fyrsta áratug þessarar aldar en 9% kvikmynda árin 2010–2019. Hins vegar eru slíkar sveiflur, úr 16% í 9%, mun eðilegri og raunsæislegri en sveifla úr 8% í 33%, sem gæti gefið til kynna að með þessu áframhaldi taki kvenleikstjórar íslenska kvikmyndaiðnaðinn fulllkomlega yfir á næstu fimmtán árum eða svo.

Ég skil sjálf þá tilhneigingu til melódramatíkur sem birtist í stökkinu úr 8% í 33%—slíkar niðurstöður eru meira spennandi en tölur sem mjakast aðeins niður á við, úr 16% í 9%. Hins vegar verð ég í þessu tilfelli að taka mér stöðu með óspennandi veruleika, frekar en krassandi tölum um að framlag kvenleikstjóra sé að rjúka upp úr öllu valdi, eins og áramótaflugeldur sem er þegar búinn að springa og taka yfir allt næsta ár. Lykilatriðið hér er að hafa í huga að framlag kvenna getur alltaf aukist tímabundið og hrunið aftur. Tölfræðin fyrir síðasta áratuginn sýnir reyndar að sú aukning sem varð frá árunum 2017 til 2019 var ekki nógu stórkostleg til að laga kynjahlutföll áratugarins og jafna hann áratugnum á undan. Fyrir utan það er ekki nóg að konur geri fleiri myndir til að staðan jafnist innan kvikmyndaiðnaðarins, vegna þess að framleiðsla frásagnarmynda eykst með hverjum áratug—a.m.k. hefur hún gert það hingað til og kemur eflaust til með að vaxa enn meira með nýrri kvikmyndastefnu sem gildir til 2030.

Og kemur nú að árunum 2020 og 2021. Undir fyrirsögninni „2016–2021 – um 33% bíómynda leikstýrt af konum“ segir Ásgrímur að alls hafi „verið sýndar 26 bíómyndir (til dagsins í dag, 22. sept). Konur hafa leikstýrt 6 þeirra, eða tæpum fjórðungi“ og svo vísar hann til lista Kvikmyndamiðstöðvar Íslands yfir íslenskar kvikmyndir. Mér telst hins vegar svo til að 22. september hafi 31 íslensk kvikmynd verið frumsýnd síðan 2016.[1] Talning mín gæfi því til kynna að konur hafi leikstýrt um 20% mynda tímabilsins, en ekki tæpum fjórðungi eins og Ásgrímur skrifar þegar hann gengur út frá því að konur hafi leikstýrt 6/26 eða 23% mynda tímabilsins. Í kjölfarið bendir hann á að fjórar myndir sem teknar hafi verið upp fyrir 2020 séu enn ósýndar og tekur hann þá ákvörðun að búa til tölfræði sem gerir ráð fyrir að þrjár þessara íslensku frásagnarmynda í fullri lengd verði frumsýndar áður en árið er úti. Þar sem tvær myndanna er leikstýrt af konum og einni er meðleikstýrt af konu batnar tölfræðin enn frekar; talan fer upp í 9 af 29, eða um 30%.

Ein af myndunum sem hann telur þarna með, Skuggahverfið, eftir Karolinu Lewicka og Jón Gústafsson, var frumsýnd 29. september í Bíó Paradís og önnur er væntanleg 16. október, Hvernig á að vera klassa drusla eftir Ólöfu Birnu Torfadóttur. Ég gat ekki fundið neinar upplýsingar um að aðrar íslenskar myndir séu væntanlegar í bíó á þessu ári, hvorki á síðum kvikmyndahúsanna né annars staðar. En ef við tökum þessar tvær með telst mér svo til að um fjórðungur frásagnarkvikmynda í fullri lengd á tímabilinu 2016–2020 sé leikstýrt eða meðleikstýrt af konu, sem er vissulega fínt hlutfall, en spannar bara fimm ár. Ef við veljum handahófskennt tímabil til samanburðar mætti nefna að konur leikstýrðu 30% allra íslenskra frásagnarmynda á árunum 1990–1994. Þess má geta að sú tölfræði er fengin í krafti þess að íslenskar konur leikstýrðu eða meðleikstýrðu fjórum myndum árið 1992, en heildarfjöldi íslenskra frásagnarmynda í fullri lengd á tímabilinu 1990–1994 er þrettán.

Næsta skref Ásgríms er að taka árið 2021 með í reikninginn, en þar vísar hann hvergi í heimildir um áætlaðan frumsýningardag þeirra níu íslensku mynda sem hann gerir ráð fyrir að verði frumsýndar á næsta ári, en samkvæmt útreikningum hans munu fjórar þeirra verða eftir konur. Að vísu fylgdu titlar myndanna ekki með svo ég gat ekki flett upp eins nákvæmlega og ég hefði viljað. Þá bætir hann árinu við heldarútreikninganna og tekur þannig sex ár með í reikninginn, 2016–2021, og kemst að þeirri niðurstöðu að konur muni þá hafa leikstýrt þriðjungi allra mynda á tímabilinu (13 af 38). Við getum gert það sama við handahófskennda tímabilið 1990–1994 og bætt við árinu 1989, svo sex ár séu undir. Það herrans ár komu út tvær myndir hérlendis, Kristnihald undir Jökli (Guðný Halldórsdóttir) og Magnús (Þráinn Bertelsson). Ef það ár er tekið með í tölfræðina fæst nákvæmlega sama niðurstaða; konur leikstýrðu þriðjungi allra frásagnarmynda tímabilsins (5 af 15).

Nú er kannski eins og ég sé komin út í hártoganir. En Ásgrímur byrjaði. Og fór að rífa í hár sem hafa ekki enn sprottið, hvað þá farið í litun og permanent.

Ástæðan fyrir því að ég læt þessa tölfræði ekki vera og hugsa um eitthvað annað er hættan á því að fólk fari að ímynda sér að staða kvenna sé að lagast smám saman og að við þurfum ekkert að pæla í því meir. Í raun er það merkilegasta við grein Ásgríms að aðferðir hans hafi ekki málað stöðu kvenna enn bjartari og uppörvandi litum, vegna þess að sama hvað hann reynir— og hann seilist lengra en nokkur málefnaleg umræða þolir, þ. á m. að spá í spilin um mögulega framtíð og að taka með óútkomnar myndir, en frumsýning þeirra gæti frestast eins og oft er raunin—þá eru heimturnar furðu fátæklegar. Honum tekst bara að komast upp í það að konur leikstýri þriðjungi allra mynda á sex ára tímabili sem endar eftir ár og þrjá mánuði. Semsagt, alveg eins og á árunum 1989 til 1994.

[1] Hér gæti skilgreiningin á „íslenskri mynd“ haft áhrif, en ég kemst ekki niður í nema 29 ef ég tek út myndir sem leikstýrt er af erlendum karlmönnum en eru á íslensku, með íslenska leikara og framleiddar af Íslendingum og með Íslendinga í öðrum hlutverkum í tökuteymi og í framleiðslu (A Reykjavik Porno og Pale Star e. Graeme Maley og Vesalings elskendur e. Maximilian Hult). Þess má geta að ég tek myndir eftir íslenska leikstjóra sem eru á ensku, með erlenda leikara og framleiðslu- og tökuteymi ekki með íslenskum myndum (t.d. Child Eater (2016) e. Erling Óttar Thoroddsen).

[/cs_text]
Um höfundinn
Guðrún Elsa Bragadóttir

Guðrún Elsa Bragadóttir

Doktorsnemi í bókmenntafræði við SUNY at Buffalo.

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3