Flagð undir fögru yfirvaraskeggi

[cs_text]Oceanfront High School er í miðju stormsins. Kynlífsbyltingin ríður yfir og ungviðið er stjórnlaust, siðgæði heyrir sögunni til og með skilningsvana augum fylgjast fullorðnir með úr fjarlægð. Miðjan heldur ekki, menningin riðar til falls. Ekki eru þó allir kennarar skólans týndir í hneykslunarvímu, aldraðir um aldur fram og lamaðir í anda, undantekningu er sem betur að finna, kennara sem jafnframt er skínandi holdtekja sannrar karlmennsku: Michael „Tiger“ McDrew. Tiger er fótboltaþjálfari skólans og félagsráðgjafi, leiktúlkaður með býsna ógleymanlegum hætti af Rock Hudson, sem skartar enn ógleymanlegra yfirvaraskeggi í hlutverkinu. Hann veit hvað klukkan glymur og hvað unga fólkið syngur.

Sérstakur skjólstæðingur Tigers, hinn dásamlega nefndi Ponce de Leon Harper (John David Carson), glímir við vandamál sem er í senn vandræðalegt og illviðráðanlegt – kynferðislegt vandamál. Ponce trúir Tiger fyrir því að hann geti ekki verið innan um kvenfólk án þess að honum rísi sjálfkrafa hold, stjórnlaust og stanslaust – og Tiger réttir auðvitað fram hjálparhönd, eins og skátarnir er hann ávallt reiðubúinn. Nú kann sitthvað að vera athugavert við það að miðaldra karlkennari taki ólögráða unga drengi á ítrekuð eintöl um einkamál þeirra og kynferðismál í lokuðum rýmum, en afskipti af því tagi eru hins vegar með því alsaklausasta sem Tiger tekur sér fyrir hendur innan veggja skólans.

Kennari og nemandi funda. Tiger miðlar af reynslu sinni og gefur hinum unga Ponce de Leon Harper ráð um lífið og tilveruna.

Lausnin við kvilla Ponce virðist þó vera innan seilingar. Nýr kennari hefur gengið til liðs við þessa ágætu menntastofnun, Bettie (Angie Dickinson), og hún (auðvitað) þráir Tiger frá því að hún fyrst ber hann augum, og tekur því ekki ýkja vel, allavega í fyrstu, að hann virðist staðráðinn í að beina henni að nemandanum áðurnefnda, hinum kvalda, sístandandi og afskaplega unga Ponce de Leon. Útspil Tigers er róttækt og að hans mati eflaust í anda kynlífsbyltingarinnar. Hann skipar Bettie að bjóða drengnum heim til sín síðla um kvöld, og í framhaldinu „lækna kynferðiskvilla drengsins“, eins og Tiger orðar það. Að vísu er látið liggja milli hluta hvernig sú lækning skuli fara fram en að höfundur ráðabruggsins, félagsráðgjafi skólans, skuli ekki setja nein skýr mörk þýðir auðvitað að allt er leyfilegt.

Vissulega hljómar þetta allt guðdómlega, en Adam var ekki lengi í paradís. Viti ekki menn, aldrei fær yfirvaraskeggið hans Rock að vera í friði. Fjöldamorðingi tekur upp úr þurru að herja á nemendur skólans, sem skiljanlega tálmar venjubundið skólastarf. Það eru ungar stúlkur sem verða fyrir barðinu á morðingjanum, hvurs einkennismerki er að næla dularfull skilaboð við bossann á líkunum.

Morðinginn nælir dularfull skilaboð við bossann á líkum fórnarlamba sinna.

Böndin taka fljótt að beinast að kennaraliðinu. Getur verið að félagsfrömuðurinn og fótboltahetjan Tiger sé ekki allur þar sem hann er séður? Líkin hrannast upp, og það þótt harðasti rannsóknarlögreglumaður þeirrar sturluðu veraldar sem lifir innra með handritshöfundi myndarinnar mæti á staðinn, sjálfur Kojak (Telly Savalas). Tekst Tiger að sanna sakleysi sitt? Eða er hann í raun fótboltafól og félagsráðgjafapervert, flagð undir fögru yfirvaraskeggi? Hvernig fer fyrir Ponce de Leon Harper (ef nafnið er sagt fimm sinnum í röð fyrir framan spegil mun yfirvaraskeggið á Rock Hudson birtast, segir goðsagan)?

Pretty Maids All in a Row var fyrsta leikstjóraverkefni Roger Vadim í Bandaríkjunum og hann hugsaði myndina sem hárbeitta og afbyggjandi gagnrýni á yfirborðsmennsku og ódýra neysluhyggju þessa frumstæða stórveldis. Útkoman hins vegar er ein af fyndnari kvikmyndum eftirstríðsáranna, og um leið ein sú mest truflandi. Það þarf svo ekki fjölyrða um vondleika myndarinnar, í henni er hver einasti myndrammi vitnisburður um skipbrot kvikmyndamiðilsins í ólgusjó þeirrar alltumlykjandi geggjunar og hæfileikaskorts sem er jafn áberandi í grunnhugmyndum frásagnarinnar og verklegum úrlausnum tökuferlisins. Ef Ed Wood var eins konar Leníngrad kúreki listabíósins þá væri hinum franska Roger Vadim sennilega helst líkt við Phil Collins, og þá af sömu ástæðum og hann er eftirlætis tónlistarmaður Patricks Bateman í American Psycho.

Nokkra hluti verður að hafa í huga. Rock Hudson var vinsælasta stjarnan í Hollywood á sjötta áratugnum. Hjartaknúsari heimsins og sætudúllan sem Doris Day elskaði í mynd eftir mynd. Hann var jafnframt samkynhneigður, nokkuð sem allir í Hollywood vissu en engan utan kvikmyndaverkbólsins mátti einu sinni gruna, þá hefði ferlinum verið lokið. Þegar Pretty Maids All in a Row er gerð árið 1972 er hins vegar verulega farið að síga á seinni helming ferilsins, og allnokkuð á ógæfuhliðina. Rock passaði illa inn með Brando, DeNiro og síðhærðum hippabyltingarmönnum Nýju Hollywood. Og þannig má hugsanlega skýra að hann sé í þessari mynd. Það að Rock sé það efst í huga að vernda og jafnvel pússa aðeins upp heterohetjuímynd sína, sem aðeins hafði tekið að slá í á þessum síðustu og verstu, er augljóst frá fyrstu mínútum myndarinnar, en að fylgjast með þessum geðþekka myndarmanni flandrast í gegnum framvinduna er eins og að horfa upp á góðskáld reyna að fóta sig í kommentakerfi  á netinu, þetta er ókennilegt, ókræsilegt, og rangt. Á sama tíma er sjónarspilið dálítið heillandi og höfðar til þess syndumspillta í okkur öllum. Og er af þeim sökum líka upphafið og dásamlegt.

Mynd eins og þessi verður aldrei endurtekin, í sjálfu sér er tilvist hennar jafnmikið kraftaverk og tilvist Citizen Kane. Ólíkt þeirri mynd er þessi hins vegar dálítið óþægileg viðbót við veruleikann og kvikmyndamenninguna; um þetta bað enginn. Sjáldan hafa leikstjóraórar fengið að raungerast með viðlíka ódulbúnum hætti, og þeir vekja ónot á sama tíma og hjarta hvers áhorfanda fyllist af vantrú andspænis öllu því sem fyrir augu ber á skjánum. Bandaríski gagnrýnandinn Andrew Sarris sagði Pretty Maids All in a Row vera eina af tíu verstu kvikmyndum allra tíma. Quentin Tarantino segir hana eina af tíu bestu kvikmyndum allra tíma. Tesa og antítesa – hver verður syntesan? Með hvorum stendur þú?

[/cs_text]

Um höfundinn
Björn Þór Vilhjálmsson

Björn Þór Vilhjálmsson

Björn Þór Vilhjálmsson er dósent í almennri bókmenntafræði og kvikmyndafræði. Sérsvið hans eru skörun og samræða kvikmynda og bókmennta, tækni og menning, nýmiðlar af ýmsum toga, og íslensk kvikmyndasaga. Sjá nánar

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

news-0812

yakinjp


sabung ayam online

yakinjp

yakinjp

yakinjp

rtp yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

judi bola online

slot thailand

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

yakinjp

ayowin

mahjong ways

judi bola online

9001

9002

9003

9004

9005

9006

9007

9008

9009

9010

9011

9012

9013

9014

9015

10031

10032

10033

10034

10035

10036

10037

10038

10039

10040

10041

10042

10043

10044

10045

10101

10102

10103

10104

10105

10106

10107

10108

10109

10110

10221

10222

10223

10224

10225

10226

10227

10228

10229

10230

10111

10112

10113

10114

10115

10231

10232

10233

10234

10235

10236

10237

10238

10239

10240

9016

9017

9018

9019

9020

9021

9022

9023

9024

9025

9026

9027

9028

9029

9030

10046

10047

10048

10049

10050

10051

10052

10053

10054

10055

10056

10057

10058

10059

10060

10116

10117

10118

10119

10120

10121

10122

10123

10124

10125

10126

10127

10128

10129

10130

10206

10207

10208

10209

10210

10211

10212

10213

10214

10215

10216

10217

10218

10219

10220

9036

9037

9038

9039

9040

9041

9042

9043

9044

9045

10061

10062

10063

10064

10065

10066

10067

10068

10069

10070

10131

10132

10133

10134

10135

10136

10137

10138

10139

10140

10196

10197

10198

10199

10200

10201

10202

10203

10204

10205

10001

10002

10003

10004

10005

10006

10007

10008

10009

10010

10011

10012

10013

10014

10015

10016

10017

10018

10019

10020

10021

10022

10023

10024

10025

10026

10027

10028

10029

10030

10141

10142

10143

10144

10145

10146

10147

10148

10149

10150

10181

10182

10183

10184

10185

10186

10187

10188

10189

10190

10191

10192

10193

10194

10195

10071

10072

10073

10074

10075

10076

10077

10078

10079

10080

10081

10082

10083

10084

10085

10151

10152

10153

10154

10155

10156

10157

10158

10159

10160

10161

10162

10163

10164

10165

10166

10167

10168

10169

10170

10171

10172

10173

10174

10175

10176

10177

10178

10179

10180

10086

10087

10088

10089

10090

10091

10092

10093

10094

10095

10096

10097

10098

10099

10100

news-0812