Eftireldaöld í harðgerðu landi

[cs_text]Sölvi Björn Sigurðsson. Selta. Apókrýfa úr ævi landlæknis. Reykjavík 2019.

Landlæknir er sá sem mest er hlustað á þessa dagana, landlæknisembættið varð 260 ára á dögunum og landlæknir er aðalpersóna skáldsögunnar sem fékk íslensku bókmenntaverðlaunin 2019 í flokki fagurbókmennta.

Hægfara heillandi mætti segja um þessa áhugaverðu bók Sölva Björns Sigurðssonar, Seltu. Apókrýfu úr ævi landlæknis, sem út kom fyrir jólin 2019. Eftir fyrsta lestur, byrjaði ég aftur á bókinni. Hún vinnur á hægt og hægt. Það má ekki lesa of hratt, þá er hætta á að missa af smáatriðunum. Eða réttara sagt, stóru málin birtast mörg hver í smáatriðum sem auðvelt er að láta framhjá sér fara.

Söguþráðurinn hverfist um tvö bréf. Annað skrifar landlæknir til stjórnvalda í Kaupmannahöfn árið 1839, sem segja má að sé bókin sjálf, en þó með útúrdúrum og efni sem ekki á að koma fyrir augu stjórnarskrifstofanna í Kaupmannahöfn (apókrýfurnar). Hitt bréfið er bréf til landlæknis sjálfs, skrifað 40 árum fyrr, en það berst honum ekki fyrr en í lok bókarinnar.

Tími bókarinnar er því að einu leyti fjórir áratugir í lífi landlæknis. Þó aðallega kannski árið 1839. Eða ekki. Bókin er líka samtímasaga, sem sett er fram sem 19. aldar saga. Á einum stað gæti manni dottið í hug að bókin væri framtíðarsaga – handan við atburði 19. og 20. aldar – þegar landlæknir á einum stað segist vera 230 ára gamall. Að sumu leyti er Selta líka bók með sterku þjóðsagnalegu ívafi, sem er eðli málsins samkvæmt tímalaust. Tímablandan sem birtist í bókinni dýpkar viðfangsefni hennar og gerir það að verkum að lesandi staldrar við og hugsar sig tvisvar um.

Í bréfi landlæknisins til manna konungs í Kaupmannahöfn árið 1839 birtist líf hans á fullorðinsárum, viðbrögð hans við áskorunum og missi í lífinu, erfiði sem hlutgerist í sókn hans í að sundríða ár á Suðurlandi. Meginefni bókarinnar má segja að sé innri lífsbarátta landlæknisins, tilvistarlegar hugsanir og hugmyndir hans um veru mannsins í eigin ævi. Von, yfirvegun og æðruleysi eru sterkir þræðir sem ganga í gegnum alla bókina.

Orðfæri bókarinnar er sérstakt og þarf kannski fremur málfræðing en sagnfræðing til að greina hvernig höfundur beitir því til að skapa dýpt og tengingar í bókinni. Nöfn persóna, nöfn hesta, nöfn staða og ýmis hugtök vekja lesandann reglubundið til umhugsunar, auk þess sem nútímalegt orðalag í bland við fornlegt, og jafnvel fornleg nýyrði, geta ekki annað en ýtt undir þá tilfinningu að bókin eigi sér stað í fleiri en einum tíma.

Yfirbragð frásagnarinnar er stillt inn á að vera um miðbik 19. aldar. Síðan koma við sögu umræður um skítamix og bitafisk, núðlur og kolvetni, landnámshænur og drullumall. Einn er sagður malplaseraður á meðan fokkerast er í öðrum. Að miklu leyti er verið að endurskapa andblæ ársins 1839 með fornlegu orðfæri, en það er reglubundið rofið með „malplaseruðum“ hugtökum. Umhverfislýsingar beina lesendum á 19. öldina, en landslag tekur minni breytingum en hugur manna. Því er kannski ekki allt sem sýnist.

Persónur sögunnar heita eftirtektarverðum nöfnum á meðan landlæknirinn sjálfur og nokkrir til er nafnlausir. Þar ber mest á H. Sophie, Ohne-Lise, Mister Undertaker, Fyndnahesti og Monsieur Pons. Að ógleymdri Dagmar og Aðalbirni Hássyni. Allar hafa persónurnar eitthvað með Ísland að gera, en þær má líka tengja við Danmörku, Belgíu, Frakkland og England.

Við upphaf lestrar er ekki augljóst hvaðan nafn bókarinnar Selta er komið og hverju það tengist. Nöfn og orðfæri bókarinnar eru þó ekki tilviljun. Margar tilvísanir eru til salts, bæði líkingar og beinar lýsingar. Salt birtist sem mikilvægur kjarni þegar eitthvað brýnt er til umræðu. Í lokin þegar landlæknir á samtal við drenginn Fyndnahest segir hann: „„En veistu hvað ég held að þú sért?“ segi ég: „Þú ert selta. Þú ert tárið sem hafið missti og skolaði upp á land. Og nú finnum við augnkrókinn sem saknar þín.““ (s. 249)

Nákvæmni og vísindaleg frásögn samkvæmt orðanna hljóðan stingur á áhugaverðan hátt í stúf við þjóðsagnalegan blæ atburða og tenginga sem aðalpersónurnar segja frá í bókinni. Ævintýralegur blær á þátt í því að lesandinn fer að velta fyrir sér hvað höfundur sé að fara. Þjóðsagnalegu frásagnirnar eru læsilegar og æsilegar, draugagangur og fjársjóðsleit inni í hvalsmaga. Landlæknir segir sjálfur: „Á Íslandi er sagt að enginn munur sé á þjóðsögum og sagnfræði. Þetta spinnst í einn órofa þráð og við vitum ekki hvað er satt og hvað ekki nema við förum sjálf af stað og skoðum það.“ (s. 90)

Söguþráðurinn hefur skrautlega framvindu, ýmislegt undarlegt á sér stað og persónurnar eru margar hverjar sérstakar. Mister Undertaker – sá sem valdið hefur í Danmörku og Belgíu – er enskur þjónn Danans Jons Himmelwunder, lærimeistara landlæknis og tengdaföður. Hann hefur m.a. það hlutverk að hafa eftirlit með verðandi landlækni þegar hann býr á heimili Jons, sem og áfram á ferðalagi hans til Belgíu. En á Íslandi snúast hlutverkin við. Landlæknir tekur Mister Undertaker með sér til Íslands, Englendinginn sem kominn var í ræsið og þjónar þeim sem valdið hefur hverju sinni. Þrátt fyrir þjónshlutverkið verður hann áfram örlagavaldur landlæknis á Íslandi. Fyrst geymir hann að afhenda mikilvægt bréf til landlæknis, tapar því síðan í spilum, og reynir áratugum síðar að bæta fyrir það bak við tjöldin, ávallt skrefi á undan landlækninum.

Undirliggjandi saga gægist fram í smáatriðum sem vísa til samfélagsins. Þar eru á ferðinni samfélagslega stór málefni í vestrænni menningu allt frá sögutíma til samtíma og er ljósi varpað á þau í gegnum persónu hins lánlausa landlæknis. Án þess að beinum orðum sé beint að þeim, og þvert á móti lögð áhersla á að árið sé 1839 í raunsannri íslenskri sveit við strönd, er varpað ljósi á flóttamannastraum, heimilisofbeldi, félagsmál, misskiptingu, fátækt, kvenréttindi, stríðsrekstur, loftslagsmál, ofbeldi, iðnvæðingu, samþjöppun auðs, mansal, erlendar fjárfestingar og neyslusamfélagið. Dæmi má nefna þegar Frakkinn Monsieur Pons er með útimarkað með skó á Mýrdalssandi fyrir hreppsbúa. Þá segir landlæknir, áður en hann sjálfur freistast til að kaupa skó: „Guð á ekki eftir að birtast upp úr þessari verslunarkerru, þótt ýmsir virðast halda það.“ (s. 221)

Höfundi tekst snilldarvel að koma orðum að þessum stóru málum á fínlegan hátt. Lítið fer fyrir boðun og auðvelt er að láta þessi „smáatriði“ framhjá sér fara í söguþræðinum og þjóðsagnalegri atburðarrás. Helst mætti nefna beina umfjöllun um rétt kvenna til mennta sem tekin er fyrir í tengslum við hina 18 ára Dagmar, eina aðalpersónu bókarinnar. Þáttur hennar í sögunni fer þó að hluta til framhjá lesanda þar til undir lok bókarinnar. En einmitt það dæmi, fátækur hreppsómagi árið 1839, sem á unga aldri er orðin bæði frönskumælandi og forstöðumaður á sambýli og sem 18 ára stefnir á læknisfræðinám í Kaupmannahöfn, dregur lesandann út úr 19. öldinni og leitinni að sögulega samhengi þess tíma sem frásögnin er sett í.

Ef samtíminn er undirtónn sögunnar, þá er mennskan yfirtónninn. Landlæknir er alla bókina að rökræða við sjálfan sig og aðra um hvernig á að lifa lífinu. Vísindin og heimspekin leika þar stórt hlutverk, vangaveltur um hvað skiptir máli í lífinu og leit hans að eigin sáluhjálp með því að bjarga öðrum. Hann er nýgiftur maður á leið til Íslands að taka við landlæknisembætti, þegar hann týnir bæði konunni og systur hennar sem til stóð að færu með honum til Íslands. Fyrir þetta bætir hann alla ævina sem landlæknir. Innra ferðalag hans um tilgang lífsins er því sterkasti þráður bókarinnar. „Stundum þarf maður að týna hlutum og finna þá aftur til að vita hvers virði þeir eru manni.“ (s. 64). Bókin er ein stór leit.

Lífshættan er alltaf á næsta leiti, bæði læknisins sjálfs og samferðamanna hans. Á námsárunum gengur landlæknir meistara sínum (skrattanum) á hönd, svíkur sannfæringu sína gegn því að fá bréf upp á landlæknisembættið á Íslandi og hönd dóttur hans, og tekur að sér „verkefni“ í Belgíu á leiðinni til Íslands frá Danmörku. Ekki fer allt eins og best hefði verið á kosið í Belgíu, og eftir að landlæknir um síðir kemst til Íslands hefjast tilraunir til yfirbótar í lánlausu lífinu. Hann reynir í fjóra áratugi að bjarga bæði sjálfum sér og nokkrum börnum – Ohne-Lise, Dagmar og Fyndnumhesti. Landlæknir eyðir ævinni í yfirbót, bjargar líka Mister Undertaker þrátt fyrir allt það sem hann hefur á hlut hans gert. Mister Undertaker gerir síðan sína eigin yfirbót í hvalshræinu.

Í lokin skrifar landlæknir skýrslu til ráðamanna í Danmörku (bókina), þar sem hann svíkur í raun samning sinn við „skrattann“ um að segja aldrei frá neinu af því sem gerst hafði í Danmörku. Verðmiðinn fyrir embættið og konuna. Víða segir landlæknir frá því að hluti bókarinnar sé skrifaður á spássíurnar (apókrýfurnar), sem hann ætlar síðar að þurrka út áður en hann sendir skýrsluna til yfirvalda. Hvort hann gerir það eða ekki og hvort hann sendir skýrsluna eða ekki, það er lesandum látið eftir að meta. Siðferðisspurningarnar eru því að mörgu leyti kjarni bókarinnar.

Hvort bókina Seltu megi túlka sem sögulegu skáldsögu eða ekki er ákveðin ráðgáta. Sumt í bókinni bendir til 19. aldarinnar, sérstaklega hinn ytri rammi. Sögupersónan býr á sama bæ og landlæknir nokkur, sem eitt sinn var í afleysingum á Höfðabrekku í Vestur Skaftafellssýslu. Þar skammt frá er Kirkjubæjarklaustur. Dagmar fer fyrir heimili fyrir veika og sjúka á Kirkjubæjarhæli, en á svipuðum slóðum var áður holdsveikraspítali. Skýrar óbeinar vísanir eru til fortíðarinnar og sögu landsins. Vísað er til Frakka við suðurströnd Íslands, til Skaftáreldanna, til holdsveikraspítala, til Kaupmannahafnar og margs fleira. Landslagið er líka tengt við sýsluna, Skaftáreldahraun, sandfjörur, erfiðar ár og fjallvegir. Skagafjörður, Danmörk og Belgía eru líka staðir á sínum stað. Ekki virðast þó vera raunverulegar fyrirmyndir að persónum eða leikendum, atburðum né viðfangsefnum. Samspilið er við samtímann í umhverfi 19. aldarinnar.

Vísanir bókarinnar hverfast þó síður en svo eingöngu um árið 1839, eða tímann 1799-1839. Auðsöfnun samtímans og hnattvæðing eru ljóslifandi í textanum, þótt í 19. aldar ramma sé. Áhugaverð lýsing er þar sem landlæknir er staddur ásamt Dagmar og Frakkanum Pons í Kirkjubæjarhæli. Landlæknir er nýbúinn að hitta Pons í fyrsta skipti, en líkar ekki alls kostar við hann, tekur honum og áformum hans um að stofna ilmverksmiðju á sandinum fálega og með varúð. Dagmar reynir hins vegar að fullvissa landlækni um að Pons væri bara stressaður og að reyna að ganga í augun á honum og hafi hlakkað mikið til að hitta hann. Þá hugsar landlæknir sitt, lítur í kringum sig á fólkið á hælinu, m.a. á einn 230 ára gamlan jafnaldra sinn, og heldur áfram að tala við Pons.

Hér fer raunveruleikinn á flug, í nákvæmri atburðafrásögn. Ævintýri, þjóðsaga, leikur. Eða framtíðin? Er samtíminn með sínum heimsvandamálum tekinn inn í framtíðina, og litið aftur í tímann þar sem bæði 19. og 20. öldin eru orðin fortíð, eftir eftireldatíma? Bókin er umfram allt hugmyndarík og læsileg. Textinn byggir á von og æðruleysi, þótt lífsbaráttan sé þrautaganga og tekst höfundi á kjarnyrtan hátt og án boðunar að vekja máls á tímalausum siðferðislegum og tilvistarlegum málum.[/cs_text]

Um höfundinn
Hrefna Róbertsdóttir

Hrefna Róbertsdóttir

Hrefna Róbertsdóttir er þjóðskjalavörður og starfar við Þjóðskjalasafn Íslands. Hún er sagnfræðingur að mennt, hefur sinnt ritstörfum og ritstjórn um árabil og verið stundakennari í sagnfræði við Háskóla Íslands.

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3