Við munum anda léttar

[cs_text]
Vanja frændi: Svipmyndir úr sveitalífi í fjórum þáttum eftir Anton Tsjekhov í nýrri þýðingu Gunnars Þorra Péturssonar og leikstjórn Brynhildar Guðjónsdóttur var frumsýnt í Borgarleikhúsinu 11. Janúar.

Anton Tsjekhov (1860-1904) var starfandi læknir. Hann var sveitalæknir sem kynntist gegnum starf sitt öllum hliðum mannlegrar náttúru. Læknismenntun er sem sagt mjög góður bakgrunnur fyrir þá sem vilja verða rithöfundar – eins og dæmin sanna.

Tsjekhov var líka stórgóður smásagnahöfundur en það eru leikritin hans fimm sem fyrst og fremst halda nafni hans á lofti.  Vanja frændi (1897) er vinsælast þeirra allra. Það engin furða, því það er fyndið, djúpt og fullt af mannhyggju.

Vanja frændi segir frá því að prófessor emerítus, Aleksandr Serbrjakov, kemur með unga og fagra konu sína heim á óðal fyrri konu sinnar.  Sú er dáin fyrir nokkru en móðir hennar, býr á óðalinu ásamt syni sínum, Vanja (Ívan Petrovitsj Vonitskí = Jón Pétursson Vonitskí) og dótturdóttur sinni, Sonju (Sofía Alexandrovna Serbrjakov = Soffía Alexandersdóttir). Þau þrjú lifa fábreyttu lífi með gamalli fóstru, Marínu, og fjölskylduvininum Ílja Íljitsj, viðurnefni Vaffla og vinnufólki. Aðaltilbreytingin felst í heimsókn læknisins Astrov sem drekkur vodka með Vanja en tekur ekki eftir ástaraugum Sonju.

Hið raunverulega erindi prófessorsins kemur í ljós undir lok verksins og þá verður óhjákvæmilegt uppgjör. Undir niðri kraumar fleira því verkið fjallar um þá gömlu speki að “illt er að leggja ást við þann sem enga kann á móti.” Þegar við þá mæðu bætist óendanlega lítilmótlegur hversdagsleikann, endurtekningar og tilbreytingarleysi í fásinninu er ekki við því að búast að menn séu glaðir.

Þó þetta leikrit sé skrifað árið 1897 eru kaflar í því um náttúruvitund sem gætu hafa verið skrifaðir í gær.

Fólk

Þýðing Gunnars Þorra Péturssonar úr rússnesku er afar góð og lipur og endurskapar húmor og innileika textans. Í leikskránni bendir hann líka á þær félagslegu andstæður sem mætast í verkum Tsjekhov og hvernig skáldbræður hans hugsjónamaðurinn Tolstoj og mannvinurinn Gorkí mátu leikritið Vanja frænda hvor á sinn hátt, annar mjög neikvætt, hinn mjög jákvætt. Tsjekhov var í mun að boða engan málstað í verkum sínum heldur einbeita sér að persónunum og þrá þeirra – aðeins þar hefjast þær tilfinningar sem drama er spunnið úr. Hin fagra Helena/Jelena orðar það svo í leikritinu:

“Ívan Petrovitsj, þú ert menntaður og gáfaður maður og veist jafn vel og ég að það eru hvorki bófar né eldsvoðar sem eiga eftir að leggja þennan heim í rúst heldur hatrömm rifrildi og argaþras útaf engu… Í stað þess að tuða ættir þú frekar að reyna að sætta mannskapinn!”

Persónurnar skipta sem sagt öllu máli og ástríður þeirra sömuleiðis og þess vegna bera leikararnir og samband þeirra við áhorfendur það uppi meira en nokkru sinni.

Kynverur

Vinirnir Astrov læknir (Hilmir Snær Guðnason) og Vanja (Valur Freyr Einarsson) þrá báðir sömu konuna, hina ungu og fögru Élenu (Unnur Ösp Stefánsdóttir).  Það hlýtur að draga tíðinda þegar svo kynsveltur þríhyrningur kemur saman á sveitasetri og Brynhildur Guðjónsdóttir, leikstjóri, lyftir því upp á yfirborðið, karlarnir hafa ekki augun af Élenu enda er hún sjón að sjá.

Unnur Ösp er stórglæsileg og notar kvenleika sinn af list. Hún fær náttúrlega ekkert útúr sambandinu við sinn gamla mann en hún gengur á ósýnilegri jafnvægislínu. Hún er engin Anna Karenína og vill enga áhættu taka. Unnur leikur hana svolítið stelpu- og gelgjulega miðað við að eiga að vera 27 ára. Þegar hún er ein með gömlum karli sínum kemur í samt fram hve mædd hún er orðin. Hún er vingjarnleg við Vanja og daðrar við Astrov sem mistúlkar það (eða ekki …), hún hafnar honum en langar til að gera það ekki og þorir ekki að stökkva. Samleikur þeirra Unnar og Hilmis Snæs er mjög flottur, Hilmir býr til sjálfsöruggan, kláran og afar heillandi Astrov.

Vanja er í hlutverki “hins særða þriðja” í þessum leik og þessi ósigur bætist ofan á aðra. Vanja er aðalpersóna verksins, sá sem mest hefur verið svínað á. Valur Freyr sótti í sig veðrið í sýningunni, var frekar blæbrigðalítill fyrir hlé en náði vopnum sínum eftir hlé og náði áheyrendum alveg í lokauppgjörinu.  Þar er mögnuð einræða en Valur Freyr varð að keppa við tónlist Bjarna Frímanns Bjarnasonar um athygli áheyrenda, tónlistin var sérkennileg og víða of hátt stillt.

Hlutverk Sonju (Katrín Halldóra Sigurðardóttir) er viðkvæmt og mikilvægt. Hún á að vera blíð og góð og mjög greind en feimin og þjáð af minnimáttarkennd af því að hún er ekki falleg. Henni eru gefin lokaorð leikritsins, einhverja fallegustu og angurværustu einræðu sem um getur, leiðarvísi um það að lifa af sem jafnframt er yfirlýsing um algjöra uppgjöf ef út í það er farið.  Leikstíll Katrínar Halldóru var galsafenginn til að byrja með en dró niður í því í síðari hlutanum þar sem dýptin í persónunni kom fram.

Það er engin sálfræðileg dýpt í hlutverki prófessorsins sem Jóhann Sigurðarson lék en honum tókst að túlka hann samt þannig að öllum var orðið illa við hann í lokin. Þveröfugt var farið með Ílja Íljitsj sem áhorfendur voru mjög hrifnir af, Halldór Gylfason lék af léttleika og gleði sem var frelsandi og senan þar sem þeir læknirinn, Vanja og Ílja dansa og syngja og drekka vodka var skemmtileg og býsna rússnesk.

Tvö lítil hlutverk í sýningunni eru María, móðir Vanja, sem hafnar honum umbúðalaust og hefur trúlega alltaf gert. Hún var leikin af Sigrúnu Eddu Björnsdóttur og fóstran Marína, sem er jafn hlý og móðirin er köld, var leikin af Margréti Helgu Jóhannsdóttur.

Sem sagt …     

Eins og áður er sagt eru ástir og þrár persóna gerðar líkamlegar og verkið þar með fært til nútímans. Það er fyndið, húmor Tjekovs er launkímni og það er nóg af henni í verkinu, fyndin tilsvör og orðaleikir, vandræða- og kjánagangur, hégómaskapur og misskilningur sem vekja hlátur og léttleika. En verkið er tvíbotna, það er í því þung undiralda.

Tsjekhov hataði predikanir. Hann setur ekki á orðræður um ástandið utan veggja óðalsins. Gráðugur borgaraðall sem Aleksandr Serbrajakov samsamar sig við, er að sjúga lífið úr landareignum sínum og fátækum smábændum sem neyðast til að rányrkja jörðina. Landeigendur eru hataðir. Þetta kemur fram í verkinu í samtölum þar sem bæði Sonja og Vanja tala um hve erfitt sé að halda búskapnum gangandi og læknirinn talar um fátækt, sóðaskap, menningarleysi og drepsóttir. Mótvægið við þetta er að hans viti náttúran og það að rækta garðinn sinn. Bændur berja á dyr óðalsins snemma í verkinu en fóstran er send til að tala við þá,  Sonja er sú eina innan dyra sem vill vita hvað þeir vildu. Það er sem sagt ólga í samfélaginu og ótti við óróaöfl.

Sjálfbærni búskaparins minnkar hratt vegna rányrkjunnar eins og Astrov talar um og berst gegn með gróðursetningarherferð sinni og kenningum um hvernig mætti snúa hinni óheillavænlegu þróun við. Ég verð að viðurkenna að ég hef aldrei haft nokkurn áhuga á þessum ræðum í fyrri lestri og uppfærslum á leikritinu. En okkar tímar gera þetta afar brýnt erindi. Það flaug heldur lágt í þessari sýningu.

Öll umgerð sýningarinnar var stórglæsileg, leikmynd Barkar Jónssonar háreist og fögur í naumhyggju sinni. Sviðið var rammað inn í tréverk, háa byggingu af fjölum og “stólpum” sem minntu á stílfært stuðlaberg og minntu á Þjóðleikhúsið. Texti Vanja frænda einkennist af löngum einræðum og hið leikhússlega við þær var undirstrikað í sýningunni með því að leikarar sneru sér oft beint til áheyrenda þegar því varð við komið. Lýsing Björns Bergsteins Guðmundssonar var skrautleg, búningar Filippíu I. Elísdóttur flottir og tímasettir á óræðum tíma. Hreyfing í sýningunni var mikil og sviðið vel nýtt.[/cs_text]

Um höfundinn
Dagný Kristjánsdóttir

Dagný Kristjánsdóttir

Dagný Kristjánsdóttir er prófessor emeríta í íslenskum nútímabókmenntum við Íslensku­- og menningardeild Háskóla Íslands. Sérsvið hennar er íslensk bókmenntasaga, kvennabókmenntir, barnabókmenntir, kynjafræði og sálgreining. Sjá nánar

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

Mix Parlay


yakin jp

yakin jp

yakin jp

rtp yakinjp

yakinjp

Togel Online Resmi

terbaru pola scatter x500 gates of olympus jam hoki zeus legit

auto sultan sweet bonanza multiplier x100 modal receh maxwin

mahjong ways 2 pola wild berantai tukang ojek mega jackpot

starlight princess anti rungkad petir bintang x1000 wd pasti

stop boncos wild west gold buy spin cerdas karyawan cuan 90 juta

koi gate viral pola ikan tersembunyi pemuda desa maxwin 180 juta

aztec gems maxwin trik spin manual 5 detik jackpot 70 juta

naga emas mahjong ways 3 pola bet kecil cuan miliar

joker jewels anti zonk strategi bet minimalis menang 99 persen

sweet bonanza xmas pola scatter kombo ibu rumah tangga 200 juta

gates of gatot kaca pecah analisis jam hoki sopir taksi x500

the dog house mega jackpot pola spin turbo pelajar sma 110 juta

mahjong ways scatter kombo gila teknik wild emas 420 juta

tercepat pola putaran maut starlight princess x500 nonstop

wild west gold gacor malam ini scatter emas anti rungkad sultan

koi gate pola naga biru terbongkar rtp 98 persen anti boncos

kisah pedagang sayur maxwin 150 juta pola bet stabil aztec bonanza

mahjong ways 2 pola naga hitam viral jackpot 600 juta otomatis

petir biru x1000 meledak jam gacor terbaru gates of olympus

sweet bonanza rahasia multiplier emas waktu hoki auto sultan

starlight princess pola bet kecil wd trik bintang x200 beruntun

stop rungkad rtp live habanero terbaik pola putaran otomatis

mahjong ways 3 pola scatter hitam bocor analisis maxwin 777 juta

wild west gold jackpot miliar slow spin 3 baris emas kaya mendadak

gates of olympus pola batu petir x500 tersembunyi mahasiswa maxwin

aztec gems pola quick spin cuan 100 juta tanpa rungkad anti buntung

koi gate fenomena wild gold trik manajemen modal mini jackpot 95 juta

sweet bonanza pola permen bergaris mega jackpot jam hoki buy spin

starlight princess wild emas berantai gamer profesional cuan 170 juta

mahjong ways 2 kunci utama wd trik spin santai pegawai minimarket

bukan isapan jempol rtp live pragmatic play malam ini pola bet efektif

the dog house megaways maxwin instan sopir ojol ubah nasib

gates of olympus pola petir merah terbukti akurat jam gacor jitu

wild west gold scatter biru viral bet naik turun cuan 60 juta

sweet bonanza pola permen manis x500 anti rungkad ibu beli mobil

mahjong ways 1 rahasia kuno pola spin manual jebol jackpot

starlight princess petir bintang x100 tiap jam pola putaran cerdas

aztec bonanza cuan maksimal taruhan minimalis pekerja pabrik 280 juta

koi gate trik simbol hoki tercepat pola spin turbo 15 kali auto jackpot

klaim jackpot joker jewels malam ini trik jam hoki mahasiswa cuan x100

tukang cukur teknik spin halus mahjong ways anti boncos

terapis pijat pola bet mahjong ways mengalirkan jackpot

pilot drone atur batas rugi mahjong ways aman

arsitek metode buy free spin mahjong ways 2 stabil modal

kasir baca pola simbol mahjong ways turbo spin

resepsionis transisi spin mahjong ways 4 manual ke auto

programmer kode pola binary ritme bet mahjong ways 3

pustakawan pilih jam hoki mahjong ways royal

sales timing tarik dana mahjong ways sebelum drop

montir kapal selam batas maksimal putaran mahjong ways 1

prediksi el clasico real madrid vs barcelona taktik pesta gol

trik pola bunga liar mahjong ways 2 surabaya

bukti pola petir ungu starlight princess 1000 jackpot

rahasia tiga simbol emas gold bonanza modal kecil

gates of olympus anti buntung pola 15 spin cepat

jam gacor wild west gold palembang trik

wild emas mahjong black scatter analisis jackpot

pola scatter kombo mahjong ways 3 jaminan wd

pola lonceng emas queen of bounty taruhan receh

analisis jam hoki aztec gems deluxe bocoran

trik naikkan bet bertahap sweet bonanza perkalian x500

strategi beli fitur great rhino modal minim

analisis pola simbol merah dewa petir x1000

trik rahasia scatter hijau mahjong ways fenomena

analisa akurat rtp raja kerbau pola putaran maut

bongkar pola hoki petir merah zeus 1000

strategi pola 4 baris wild emas mahjong ways 3

pengali x250 pyramid bonanza sopir taksi kaya mendadak

analisis waktu emas the dog house megaways taruhan minimalis

strategi naikkan persentase kemenangan lucky neko anti boncos

rahasia pola bet kecil starlight princess strategi sultan

petir biru x500 gates of olympus waktu hoki anti rugi

modal minimal untung maksimal bounty gold

bocoran rtp malam ini buffalo king paling untung

bongkar pola rahasia wild bandito simbol wild liar

pola kombo liar wild west gold bet kecil

analisis waktu hoki bet receh gerbang olympus x1000

trik jitu mahjong ways pola scatter hitam anti rugi

pola multiplier sweet bonanza hadiah milyar viral

analisis jackpot gates of olympus 1000 trik spin manual

pola ikan hoki scatter hijau koi gate ibu rumah tangga kaya sekejap

rahasia anti buntung rtp live sweet bonanza trik bet kecil mega jackpot

analisis pola habanero anti rungkad tukang kebun raup ratusan juta

perkalian 1000 pegawai negeri gates of olympus trik buy spin cerdas

jebol jackpot pola scatter hitam mahjong ways 3 kemenangan 480 juta

tercepat wd strategi anti gagal mahjong ways 2 wild emas maxwin 300 juta

bocoran jam gacor starlight princess akurat perkalian bintang 500

pola 3 baris wild emas gold bonanza tukang sayur gondol 250 juta

taktik pola petir biru gates of olympus modal receh untung ribuan kali

pola scatter kombo hoki mahjong ways 2 jackpot 550 juta otomatis

strategi putaran maut 9 jitu scatter emas koi gate nembak berkali kali

rekaman jackpot terbesar sweet bonanza permen merah 100 pecah 750 juta

jam hoki gold bonanza pemain bali kantongi 999 juta wild emas ajaib

pola 7 baris wild biru mahjong ways 3 pemuda desa raup 950 juta

kemenangan spektakuler gates of olympus 1000 1 2 miliar petir hitam

pola ikan emas koi gate gacor strategi bet minimalis 350 juta

analisis kemenangan puncak starlight princess 1 miliar trik spin turbo

jam gacor wild west gold karyawan toko kantongi 600 juta putaran santai

analisis pola keberuntungan dewi fortuna 500 pebisnis bawa pulang 788 juta

kunci maxwin pola naga emas mahjong ways 1 spin lambat wild komplit

fenomena wild permata aztec viral trik jitu raih hadiah 500

analisa rtp live gatot kaca pola spin manual anti rugi

modal receh jadi bos bongkar trik buy scatter wild west gold cuan puluhan juta

rahasia pola rtp mahjong ways 3 belum bocor multiplier 300 beruntun

petir hitam 1000 meledak waktu hoki gates of olympus jam gacor akurat

pola batu petir olympus jackpot 1 5 miliar

jam hoki starlight princess cuan x500

pola lonceng emas mahjong ways 2 jackpot

strategi anti rungkad naga emas liar beli putaran

pola segitiga permata aztec modal receh

maxwin pengali x1000 sweet bonanza terbaru

waktu emas wild west gold scatter 5 baris

pola sayap kupu kupu mahjong ways 3 wd pasti

strategi bet stabil gerbang ikan koi rtp 99

pola bintang jatuh princess starlight 888 juta

trik putaran turbo permen manis cuan x500

petir biru x500 olympus waktu gacor terkini

pola sinar bulan putri bintang jackpot instan

jam keberuntungan harta karun aztec 400 juta

pola 4 simbol merah gerbang kaca terbaru

jackpot 999 juta gold bonanza spin cerdas

strategi naga hitam raja kerbau scatter wild

pola mekanik emas hoki nexus untung besar

maxwin simbol biru emas koboi liar terjitu

analisis rtp langsung jam gacor slot pragmatic

trik gol real betis hancurkan atletico madrid pemain kantongi 999 juta

starlight princess anti rungkad rtp live 98 pola gacor

aztec gems trik bet minimalis jackpot 90 juta

rahasia sultan trik spin cepat the dog house maxwin

analisis pg soft pola spin cerdas mahjong ways 3 jackpot

kisah viral karyawan toko cuan 75 juta pola habanero anti rugi

panduan rtp slot pyramid bonanza kemenangan 99 persen

power of thor megaways trik gelegar x500 pola profesional

modal receh cuan maksimal pola great rhino megaways hoki

analisis jam hoki pragmatic pola spin normal jackpot

pola scatter hitam gates of olympus viral waktu hoki zeus

rahasia tersembunyi joker jewels trik keuntungan 50 juta

bocor tuntas analisis persentase menang sweet bonanza xmas

pola rahasia mahjong ways 1 sopir ojol cuan miliaran spin otomatis

jebol jackpot ratusan juta pola scatter merah wild west gold

strategi sultan trik spin turbo gems bonanza

spin manual vs auto spin efek jackpot mahjong

peta lokasi wild mahjong ways anti boncos

pelajar drop out mahjong ways dana kuliah

pola turbo spin mahjong ways mirip resep rahasia

analisa kualitas server mahjong peluang maxwin

filosofi mahjong ways pelajaran ambil risiko bisnis

panduan anti kalah reset modal mahjong ways

trik pancingan multiplier emas mahjong free spin

petani sukses mahjong ways penghasilan sampingan 180 juta

membaca ritme jarak buy spin strategi cooldown mahjong

Suara Cilok Scatter

Jam Hoki Petani Kopi

Gerakan Kipas Sate

RTP Wild West Gold

Teknik Tambal Ban

Prediksi Real Madrid

Manchester City vs Bournemouth

Barcelona vs Elche

Arsenal vs Burnley

Man United vs Forest

The Dog House Megaways Viral

Psikologi Warna Candy Bonanza

Mitos vs Fakta Justice League

Trik Skip Intro Playboy Gold

Moon Princess 1000 Cetak Rekor

Pola Triple Hot Hot Fruit

Zeus Howling Thunder CQ9

Pola Efisien Wild Safari

Strategi Ritme Dog House

Mekanik Rahasia Candy Bonanza

Prediksi Liverpool vs Aston Villa

Derby London Chelsea vs Spurs

Taktik Atletico vs Sevilla

Expected Goals Haaland

Analisis 15 Menit Terakhir

Analisis Mahjong Ways 3

Pola Ngantuk Mahjong Ways

Ritual Kucing Hitam

Taktik Rahasia RTP

Panduan Tukang Parkir

Pep Guardiola City

Arsenal vs Burnley

Tottenham vs Chelsea

Derby London Chelsea Spurs

Trik Menang Pragmatic

Analisis Data Akurat Mahjong Ways

Pola Ngantuk Satpam Mahjong Ways

Ritual Kucing Hitam Mahjong Wins

Taktik Rahasia Pola RTP Jember

Panduan Spin Turbo Tukang Parkir

Sistem Xavi Anti Kebobolan Barca

Kontroversi Kartu Merah Derby London

Filosofi Sepak Bola Modern London

Prediksi Liverpool vs Aston Villa

Statistik Clean Sheet Barcelona Elche

Mode Hemat Data Scatter

Filosofi Ngopi Hitam Pro

Pola Spin Tukang Ojek

Pola Scatter Koi Gate

Taktik Cuci Piring Spin

Misteri Anfield Liverpool

Arsenal vs Burnley 22 Menit

Pelatih Tertekan Ten Hag

Ketergantungan Gol Madrid

Tottenham vs Chelsea Modern