Gamli maðurinn og fortíðarþráin

[cs_text]Við lifum á nostalgískum tímum og stundum er eins og fortíðarþráin sé allt að yfirtaka, og kvikmyndagerð er þar engin undantekning. „Eydísin“ svokallaða, eða níundi áratugurinn ásamt þeim áttunda eru áberandi í tónlist og tísku, og samtengdi Marvel heimurinn, pólstjarnan í kvikmyndagerð þessa áratugar, grundvallast á fjórða og fimmta áratugnum. Sporgöngumenn fylgja sínum fyrirmyndum spakir í bragði og nostalgían staðfestir vistaböndin við fortíðina. Treysta má þó Martin Scorsese til að finna öðruvísi vinkil á úrvinnslu hins liðna, sveigja útaf meginstraumnum um leið og spilað er með honum upp að ákveðnu marki. Ekki að Scorsese sé ónæmur fyrir segulafli nostalgíunar, Hugo (2011) bókstaflega baðaði sig í upprunaljóma tilkomu kvikmyndamiðilsins um aldamótin 1900 og með hrífandi myndfléttum og endurlitum dró Goodfellas (1990) sömuleiðis upp rómantískar myndir af uppvaxtarárum aðalpersónanna. En nú á gamals aldri – Scorsese, ennþá sprækur, siglir brátt í áttrætt – hefur leikstjórinn að því er virðist uppgötvað að fortíðin er ekki alltaf rósrautt samansafn seiðandi atburða, staðurinn þar sem rokkið deyr aldrei og Rolling Stones eru alltaf svalastir.

Raunar er eins og áratuga lífsreynsla og þroski hafi skyndilega þröngvað sér upp á Scorsese. Það er í öllu falli ekki sama höfundarvitund sem stendur að baki The Wolf of Wall Street(2013) og The Irishman (2019),  þessarar nýjustu myndar leikstjórans. Myndin um verðbréfaúlfinn – þessi stórfurðulegi áástaróður Scorcese til eiturlyfja, peninga, og eyðslugleði – ber öll merki ofvirkrar hormónaframleiðslu, en vanþroskaðs vitsmunalífs. Hún væri með öðrum orðum unglingur ef líkingar væru sóttar í þroskaskeið mannsins, alveg eins og heimildar- og tónleikamyndirnar sem leikstjórinn hefur verið að gera um rokkhetjur æsku sinnar. The Irishman á hinn bóginn einkennist öll af því sem stjórnmálaheimspekingurinn Edward Said kenndi við síðstíl (e. late style), það er að segja, efnistök og framsetningu sem endurspegla ríka meðvitund um að stigið hafi verið inn í ljósaskiptin, að lífshlaupið sé senn á enda, og sjónarhornið bæði melankólískt og ígrundað af þeim sökum.

Í The Irishman glímir Scorsese við eigin fortíð í formi höfundarverksins sem eftir hann liggur, og þá sérstaklega auðvitað mafíumyndirnar og samstarfsmyndirnar með Robert De Niro, og svo spyr hann líka spurninga um merkingarvirkni hins liðna í menningunni og lífi einstaklingsins. Hvaða hlutverki gegnir fortíðin í okkar daglega lífi? Og ef fortíðin er sannarlega miðlæg í skynjun okkar á líðandi stund, ef skurðpunktur fortíðar og nútíðar er eilíflega og alltaf að virkjast, hlýtur þá þungi hins liðna ekki að aukast með árunum, allt þar til núið verður nær merkingarlaust? Sem er kannski ekki alslæm lýsing á ytri mörkum ellinnar.

Frásögnin fylgir „Írska“ Frank Sheeran (Robert De Niro), fyrst flutningabílstjóra en síðar verkalýðsfrömuði og leigumorðingja fyrir Ítölsk-amerísku mafíuna. Sheeran er rumur og durgur sem er jafn tilfinningalega heftur og hann er mælskulega lamaður. Við upplifum minningar Franks um lífshlaup sitt samhliða honum sjálfum, og þótt rammafrásögnin virðist vera löng bílferð sem lagt er í árið 1975, en þaðan er horfið með löngum endurlitum aftur til seinna stríðs og áranna í kjölfarið, reynist ramminn enn víðari, hann teygir sig fram að árþúsundamótunum þegar Sheeran hefst við, saddur lífdaga, á elliheimili. Fyrir honum liggur ekkert, ef val á líkkistu fyrir sjálfan sig er undanskilið (en við fylgjumst með lokaúrskurðinum), því allt sem skiptir máli er að baki, ævin hefur bókstaflega þurrkast út, gufað upp í himinhvolfið án þess að skilja eftir sig önnur ummerki en laskaðan og hruman líkama aðalpersónunnar. Minningar sem verða að endurminningum þegar þeim er miðlað má í þessu samhengi lesa sem viðnám gegn útþurrkun fortíðarinnar, og af þessu viðnámi samanstendur myndin. Raunar mætti halda því fram að miðlægasta viðfangsefnið í The Irishman sé einmitt fortíðin sjálf, ekki mafían eða morðið á Hoffa heldur hvað fortíðarhugtakið þýðir í mannlegu lífi og hvernig fortíðin verður saga, bæði samfélagssaga og sagan sem við segjum okkur sjálfum um okkur sjálf.

Tíminn hvílir þungt á aðalpersónunum í lokahluta þessarar þriggja og hálfrar klukkustunda löngu myndar, en í undanfaranum sviðsetur Scorsese gjarnan atriði sem draga fram hvernig þessir tveir hlutir fléttast saman, samfélagssagan og einkasagan, og hvernig merking mikilvægra sögulegra atburða breytist eftir því hver viðtakandinn er. Hér má nefna atriði á veitingahúsi sem sýnir viðbrögð gesta við fréttum í sjónvarpinu um að JFK hafi látist eftir skotárásina í Dallas. Flestir eru í miklu uppnámi, brotna niður og gráta. En þeir sem þátt áttu í launmorðinu eru líka að horfa, og viðbrögð þeirra fela í sér hagsmunamiðaða ánægju yfir að hafa hnikað framrás sögunnar af einni sporbraut yfir á aðra.

Fyrrnefndu viðbrögðin verða auðvitað ofaná og umbreytast að lokum í þjóðargoðsögn og hið samþykkta viðhorf, en þessu tilfinningalega framhaldslífi vindur hins vegar fram innan þess sögulega ramma sem þrjótarnir kölluðu fram og sköpuðu með verknaði sínum. Nútíðin verður um leið að fortíð sem er svo miðlað áfram og fleytt inn í eigin framtíð í gegnum huglægt minni einstaklinga, en vitund þeirra er hverful og forgengileg og því gallað varðveislutæki. Þess vegna er líka þörf á menningarminni (e. cultural memory), og The Irishman gerir slíkt menningarminni að viðfangsefni og er sjálf dæmi um það. Bandaríska mafían væri til dæmis ekki svipur hjá sjón í hugum okkar allra ef ekki væri fyrir glæpamyndir Scorsese og hér gefur að líta hið epíska lokaverk  í glæpasveignum.

Glamúrinn sem einkenndi Goodfellas og Casino (1995) er þó víðsfjarri, líkt og uppspretta frásagnarinnar gefur til kynna. Úr hjólastól á elliheimili miðlar gamall maður fortíð sinni til okkar, áhorfenda myndarinnar. Ef vel er fylgst með má ennfremur sjá að aldraður Sheeran er ekki að tala við neinn annan en okkur. Enga persónu er að finna í myndinni sem mögulega gæti þjónað hinu hefðbundna milliliðshlutverki milli þess er segir söguna og áhorfenda. Í staðinn horfir Sheeran beint í gegnum linsu tökuvélarinnar og á okkur, eina fólkið hann getur talað við, eina fólkið sem hefur fyrir því að hlusta. Því lengra inn í frásögnina sem við fylgjum honum því skýrari verða ástæður þessar einangrunar á elliheimilinu, hvers vegna aðalpersóna myndarinnar hefur engan til að tala við, að okkur undanskildum og sömuleiðis tekur okkur að gruna hvers vegna fortíðin liggur á honum eins og mara, af hverju gera þarf hana upp, og af hverju frásögnin staldrar við tilteknar minningar.

Frank var fjölskyldumaður, átti dætur og eiginkonu sem þótti vænt um hann en í frásögn hans jaðrar hann þær allar, þær eru hliðarfígúrur í besta falli og þær hverfa jafnvel af sögusviðinu án þess að Frank veiti því nokkra athygli. Alla sína ævi hundsaði hann eða lét fjölskyldulíf sitt mæta afgangi og í staðinn einbeitti hann sér að vinnunni og „ferlinum“ – en ferillinn er klofinn í tvennt eins og áður hefur verið nefnt, starfið í verkalýðshreyfingunni annars vegar og launmorð út um allar trissur hins vegar. Endurminningar Franks hverfast nær alfarið um líf hans og störf í þágu verkalýðsforingjans Jimmy Hoffa (Al Pacino) og mafíu-donsins Russells Buffalinos (Joe Pesci), en erfitt er að þjóna tveimur kóngum og Frank fær að finna það á eigin skinni. En af þessu leiðir að Frank er einsamall í ellinni, þjakaður af því eina sem hann á sem eru minningarnar, og hér er mikilvægt að taka fram að það er ekki samviskubit sem hrjáir hann. Heldur er það tilfinningin um að ekki nógu mikið standi eftir til að réttlæta allar fórnirnar. Og aftur, með fórn á hann ekki við fórnarlömb sín heldur fjölskylduna, það var henni sem hann glataði og eftirsjáin er eina tilfinningin sem bærist innra með honum. Þessi eftirsjá er jafnframt aflvaki frásagnarinnar, ástæðan fyrir því að hann (og myndin) leita sífellt í fortíðina, endurupplifa hana og útskýra fyrir þeim einu áheyrendum sem hann á eftir: okkur.

Vefsvæði Engra stjarna er hér.[/cs_text]

Um höfundinn
Heiðar Bernharðsson

Heiðar Bernharðsson

Heiðar Bernharðsson er með BA próf í kvikmyndafræði og meðlimur Engra stjarna.

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

Mix Parlay


yakin jp

yakin jp

yakin jp

rtp yakinjp

yakinjp

Togel Online Resmi

pola ritme turbo stop go rahasia sopir angkot cuan 95 juta

strategi kode kuno petugas arsip bongkar rahasia 120 juta otomatis

karyawan minimarket temukan jam hoki pola tap cepat saldo meledak

trik tahan putar penjual mainan cuan 78 juta tanpa boncos

analisis frekuensi wild tukang fotokopi berbuah jackpot ratusan juta

timing free spin anti rungkad kunci kemenangan maksimal

pola step bet mikro desainer interior jaga profit stabil 65 juta

strategi gacor juru parkir manfaatkan jam sepi raih big win

ahli kopi reset modal cerdas saat multiplier drop wd pasti

kombinasi bet anti zonk pelayan restoran menu kombo hasilkan 110 juta

deteksi server hoki montir ac bawa pulang maxwin sebelum siang

ritme putaran beruntun guru ngaji pecahkan jackpot x500

pola turbo jeda pedagang kain kelola volatilitas tetap untung

taktik push berjenjang skema 3 2 1 barista kafe cuan 82 juta

manajemen dana anti rugi penjahit jas modal kecil untung besar

pola simbol berbaris petani padi ciptakan combo wild raksasa

kondektur bus uji frekuensi scatter akurat wd 135 juta

trik tumpuk wild pola sisir vertikal tukang cukur bonus berantai

sinkronisasi jari dan rtp teknisi lift profit tetap melejit

deteksi akurat server rungkad penjaga toko anti boncos total

kombinasi jam hoki dan pola khusus pedagang buah anti zonk x1000

mahasiswi desain mode pola putaran bintang paling gacor auto maxwin

penjual hewan trik scatter emas jitu cuan 450 juta sekejap

ahli geologi temukan urutan permata jackpot 85 juta kaya mendadak

seniman tato pahami ritme jarum pola putaran cepat maxwin tanpa batas

nelayan malam pola penyebaran hitam viral waktu hoki terbongkar

admin medsos filter real time analisis akurat rtp live tembus x500

strategi sultan agen properti fitur spin turbo cuan cepat anti rugi

petugas keamanan pola anti rungkad saat server padat wd aman

manajemen risiko saldo besar sopir truk logistik sebelum pecah maxwin

konsultan pajak pola penggandaan profit tanpa limit cuan fantastis

akuntan publik deteksi akurat waktu terbaik free spin auto sultan

buruh pabrik lacak mesin panas jam hoki terbaru pola spin jebol maxwin

karyawan bank uji skema kredit cepat kuasai fitur beli putaran anti zonk

juru masak deteksi bumbu rahasia kombinasi bet anti zonk hadiah x500

pedagang pulsa cadangkan saldo dana mini recovery anti boncos total

teknisi listrik trik petir x500 anti rungkad bawa pulang maxwin besar

pekerja konstruksi fondasi step up bet anti ambruk jackpot beruntun

penjual tanaman hias siraman interval timing spin tumbuh jackpot ratusan juta

nelayan pagi strategi ikan hoki anti rungkad bawa pulang 150 juta

cleaning service reset modal cerdas saat multiplier mandek wd cepat

juru pijat refleksi pola putaran cerdas x1000 anti rungkad terbaru

strategi jam hoki terbaik penjaga kolam ikan cuan 120 juta sekejap

penulis novel gunakan plot twist analisis pola terbaru pasti untung

guru les musik skema nada 3 5 7 pola push bertahap tingkat pengembalian 99

pedagang kopi keliling pola putaran cerdas untung 80 juta seminggu

montir mobil uji sprint spin 15 menit cetak big win cuan 90 juta

reset modal cerdas sapu bersih cleaning service wd cepat

penjaga toko buku uraikan indeks simbol free spin naikkan untung 50 juta

teknisi drone pola stabil bet terbang rendah pecah maxwin 800 juta

desainer grafis grid tempo pola turbo pause jaga volatilitas cuan x1000

penjual emas strategi sultan kombinasi spin cerdas anti boncos total

tukang sayur pola 3 baris wild emas modal 50 ribu langsung sultan

koki restoran deteksi bumbu rahasia kombinasi bet anti zonk 400 juta

pedagang asongan trik putaran maut 9 jitu scatter emas nembak

petugas pemadam kebakaran deteksi server panas pecah jackpot 750 juta

sopir taksi online buktikan cuan besar pola simbol khusus biru jaminan wd

tukang kebun raup ratusan juta analisis pola anti rungkad auto sultan

pegawai negeri ubah nasib trik buy spin cerdas perkalian x1000 berkali kali

pemuda desa buktikan pola 7 baris wild biru raup 950 juta tidak masuk akal

karyawan swasta 650 juta pola lonceng emas mahjong ways 2 scatter hijau

ibu rumah tangga x1000 sweet bonanza analisis maxwin

mahasiswa 888 juta pola bintang jatuh wild emas starlight princess

pemain medan pola batu petir gates of olympus jackpot 15 miliar

tukang ojek waktu emas scatter 5 baris wild west gold

pebisnis 788 juta pola keberuntungan game dewi fortuna x500

sopir ojol rahasia mahjong ways 1 spin otomatis

tukang sayur pola simbol khusus sugar rush cuan 90 juta

fotografer freelance shutter pace vs rtp gates of olympus wd konsisten

penata rias layer wild starlight princess bonus berantai auto jackpot

operator pabrik shift malam cooldown 7 10 profit maksimal

pedagang ikan kelola gelombang multiplier tarik profit aman anti boncos

petugas keamanan cek area gelap pola anti rungkad wd terjamin

karyawan toko pola 4 simbol merah kemenangan puncak bocoran resmi

pemain bali bongkar jam hoki wild emas ajaib auto sultan 999 juta

mahasiswa kedokteran taktik scatter emas kombo liar cuan 180 juta

ibu rumah tangga kaya raya pola ikan hoki scatter hijau terbukti akurat viral

pemuda desa mengubah nasib kisah bayaran x100 modal receh cuan maksimal

pemain jakarta berhasil trik spin turbo kemenangan puncak 1 miliar

pedagang ikan gelombang multiplier profit mahjong ways sebelum drop

auto sultan strategi gol juventus 750 juta trik ampuh

cuan mendadak pola kemenangan roma 650 juta tukang kopi fenomenal

starlight princess pola bet kecil wd trik bintang x200 beruntun

stop rungkad rtp live habanero terbaik pola putaran otomatis

mahjong ways 3 pola scatter hitam bocor analisis maxwin 777 juta

wild west gold jackpot miliar slow spin 3 baris emas kaya mendadak

gates of olympus pola batu petir x500 tersembunyi mahasiswa maxwin

aztec gems pola quick spin cuan 100 juta tanpa rungkad anti buntung

koi gate fenomena wild gold trik manajemen modal mini jackpot 95 juta

sweet bonanza pola permen bergaris mega jackpot jam hoki buy spin

starlight princess wild emas berantai gamer profesional cuan 170 juta

mahjong ways 2 kunci utama wd trik spin santai pegawai minimarket

bukan isapan jempol rtp live pragmatic play malam ini pola bet efektif

the dog house megaways maxwin instan sopir ojol ubah nasib

gates of olympus pola petir merah terbukti akurat jam gacor jitu

wild west gold scatter biru viral bet naik turun cuan 60 juta

sweet bonanza pola permen manis x500 anti rungkad ibu beli mobil

mahjong ways 1 rahasia kuno pola spin manual jebol jackpot

starlight princess petir bintang x100 tiap jam pola putaran cerdas

aztec bonanza cuan maksimal taruhan minimalis pekerja pabrik 280 juta

koi gate trik simbol hoki tercepat pola spin turbo 15 kali auto jackpot

klaim jackpot joker jewels malam ini trik jam hoki mahasiswa cuan x100

tukang cukur teknik spin halus mahjong ways anti boncos

terapis pijat pola bet mahjong ways mengalirkan jackpot

pilot drone atur batas rugi mahjong ways aman

arsitek metode buy free spin mahjong ways 2 stabil modal

kasir baca pola simbol mahjong ways turbo spin

resepsionis transisi spin mahjong ways 4 manual ke auto

programmer kode pola binary ritme bet mahjong ways 3

pustakawan pilih jam hoki mahjong ways royal

sales timing tarik dana mahjong ways sebelum drop

montir kapal selam batas maksimal putaran mahjong ways 1

mahjong ways 2 pola wild berantai tukang ojek mega jackpot

starlight princess anti rungkad petir bintang x1000 wd pasti

stop boncos wild west gold buy spin cerdas karyawan cuan 90 juta

maxwin pengali x1000 sweet bonanza terbaru

waktu emas wild west gold scatter 5 baris

pola sayap kupu kupu mahjong ways 3 wd pasti

strategi bet stabil gerbang ikan koi rtp 99

pola bintang jatuh princess starlight 888 juta

trik putaran turbo permen manis cuan x500

petir biru x500 olympus waktu gacor terkini

pola sinar bulan putri bintang jackpot instan

jam keberuntungan harta karun aztec 400 juta

pola 4 simbol merah gerbang kaca terbaru

jackpot 999 juta gold bonanza spin cerdas

strategi naga hitam raja kerbau scatter wild

pola mekanik emas hoki nexus untung besar

maxwin simbol biru emas koboi liar terjitu

analisis rtp langsung jam gacor slot pragmatic

koi gate viral pola ikan tersembunyi pemuda desa maxwin 180 juta

aztec gems maxwin trik spin manual 5 detik jackpot 70 juta

naga emas mahjong ways 3 pola bet kecil cuan miliar

joker jewels anti zonk strategi bet minimalis menang 99 persen

sweet bonanza xmas pola scatter kombo ibu rumah tangga 200 juta

gates of gatot kaca pecah analisis jam hoki sopir taksi x500

the dog house mega jackpot pola spin turbo pelajar sma 110 juta

mahjong ways scatter kombo gila teknik wild emas 420 juta

tercepat pola putaran maut starlight princess x500 nonstop

wild west gold gacor malam ini scatter emas anti rungkad sultan

koi gate pola naga biru terbongkar rtp 98 persen anti boncos

kisah pedagang sayur maxwin 150 juta pola bet stabil aztec bonanza

mahjong ways 2 pola naga hitam viral jackpot 600 juta otomatis

petir biru x1000 meledak jam gacor terbaru gates of olympus

sweet bonanza rahasia multiplier emas waktu hoki auto sultan

starlight princess anti rungkad rtp live 98 pola gacor

aztec gems trik bet minimalis jackpot 90 juta

rahasia sultan trik spin cepat the dog house maxwin

analisis pg soft pola spin cerdas mahjong ways 3 jackpot

kisah viral karyawan toko cuan 75 juta pola habanero anti rugi

panduan rtp slot pyramid bonanza kemenangan 99 persen

power of thor megaways trik gelegar x500 pola profesional

modal receh cuan maksimal pola great rhino megaways hoki

analisis jam hoki pragmatic pola spin normal jackpot

pola scatter hitam gates of olympus viral waktu hoki zeus

rahasia tersembunyi joker jewels trik keuntungan 50 juta

bocor tuntas analisis persentase menang sweet bonanza xmas

pola rahasia mahjong ways 1 sopir ojol cuan miliaran spin otomatis

jebol jackpot ratusan juta pola scatter merah wild west gold

strategi sultan trik spin turbo gems bonanza

pola gajah wild biru great rhino kaya mendadak

panduan rtp live aztec gems trik anti rungkand

bocoran pola scatter dog house anti boncos

trik buy feature buffalo king megaways x500

pola wild komplit madame destiny megaways maxwin

strategi anti gagal sugar rush tercepat wd

jam gacor poseidon megaways perkalian akurat

pola scatter koin money train 3 cuan menggila

taktik pola scarab emas legacy of dead receh untung

strategi putaran maut wild kraken release the kraken

Suara Cilok Scatter

Jam Hoki Petani Kopi

Gerakan Kipas Sate

RTP Wild West Gold

Teknik Tambal Ban

Prediksi Real Madrid

Manchester City vs Bournemouth

Barcelona vs Elche

Arsenal vs Burnley

Man United vs Forest

The Dog House Megaways Viral

Psikologi Warna Candy Bonanza

Mitos vs Fakta Justice League

Trik Skip Intro Playboy Gold

Moon Princess 1000 Cetak Rekor

Pola Triple Hot Hot Fruit

Zeus Howling Thunder CQ9

Pola Efisien Wild Safari

Strategi Ritme Dog House

Mekanik Rahasia Candy Bonanza

Prediksi Liverpool vs Aston Villa

Derby London Chelsea vs Spurs

Taktik Atletico vs Sevilla

Expected Goals Haaland

Analisis 15 Menit Terakhir

Analisis Mahjong Ways 3

Pola Ngantuk Mahjong Ways

Ritual Kucing Hitam

Taktik Rahasia RTP

Panduan Tukang Parkir

Pep Guardiola City

Arsenal vs Burnley

Tottenham vs Chelsea

Derby London Chelsea Spurs

Trik Menang Pragmatic

Analisis Data Akurat Mahjong Ways

Pola Ngantuk Satpam Mahjong Ways

Ritual Kucing Hitam Mahjong Wins

Taktik Rahasia Pola RTP Jember

Panduan Spin Turbo Tukang Parkir

Sistem Xavi Anti Kebobolan Barca

Kontroversi Kartu Merah Derby London

Filosofi Sepak Bola Modern London

Prediksi Liverpool vs Aston Villa

Statistik Clean Sheet Barcelona Elche

Mode Hemat Data Scatter

Filosofi Ngopi Hitam Pro

Pola Spin Tukang Ojek

Pola Scatter Koi Gate

Taktik Cuci Piring Spin

Misteri Anfield Liverpool

Arsenal vs Burnley 22 Menit

Pelatih Tertekan Ten Hag

Ketergantungan Gol Madrid

Tottenham vs Chelsea Modern