Nóra snýr aftur

[cs_text]Et dukkehjem (1879) eftir Henrik Ibsen er eitt áhrifamesta leikrit leiklistarsögunnar. Það hefur verið sagt að þegar Nóra gekk út af heimili þeirra Þorvalds Helmer og skellti hurðinni á eftir sér hafi  „hurðaskellurinn heyrst um heim allan.“

En hvert fór hún? Að því hafa leikhúsgestir spurt í næstum 130 ár.

„Nóra litla, hvert ætli þú hafir svo sem getað farið?“

Í ljóðabókinni Kyndilmessu (1971), í ljóðinu „Erfiðir tímar“, spyr skáldið Vilborg Dagbjartsdóttir þessarar spurningar og segir:

…  hafi ég skilið þig rétt

muntu vilja sjá fyrir þér sjálf

á heiðarlegan hátt – Drottinn minn!

Kona með þitt uppeldi

og þessar líka hugmyndir um karlmenn.

Þú gætir kannski reynt að selja sorpriti

ævisögu þína og síðan, ef heppnin er með þér

leikið sjálfa þig í stórmynd.

Nei, góða mín, far þú aftur út í myrkrið.

Fjörðurinn er spegilsléttur og djúpur.

Bráðum kemur tunglið upp fyrir hvíta fjallsröndina

þá verður ratljóst.

Stallsystir þín, Anna Karenina tekur á móti þér

á brautarstöðinni.

Hvílið ykkur stundarkorn yfir tebolla.

Það eru ennþá erfiðir tímar.

 

Dúkkuheimili 2.hluti.

Bandaríski leikritahöfundurinn Lucas Hnath segir okkur frá örlögum Nóru í leikritinu Dúkkuheimili, 2. Hluti sem frumsýnt var í Borgarleikhúsinu á föstudagskvöld í leikstjórn Unu Þorleifsdóttur.

Sýningin hefst á því að Nóra (Unnur Ösp Stefánsdóttir) ber að dyrum, hún er komin aftur eftir 15 ár til að sækja skilnað frá Þorvaldi Helmer (Hilmir Snær Guðnason). Hún hefur staðið í þeirri trú að hann hafi skilið við sig en kemst svo að því að það hefur hann aldrei gert. Hún hefur hins vegar lifað eins og ógift kona öll þessi ár og er orðin farsæll, ríkur, femínískur rithöfundur. Hún hefur skrifað Önnu Maríu (Margréti Helgu Jóhannsdóttur), sem enn er í þjónustu Þorvalds Helmers og Anna María hleypir henni inn í húsið á laun. Anna María er aukapersóna í Brúðuheimili Ibsens. Þar kemur fram að hún hefur fóstrað hina móðurlausu Nóru frá upphafi og síðar börn hennar.

Bygging leikritsins er klassísk, það skiptist í þrjár lotur; uppgjör Nóru og Önnu Maríu, Nóru og Emmu, dóttur hennar (Ebba Katrín Finnsdóttir) og loks lokauppgjör þeirra Nóru og Þorvalds  Leikritið er afar vel skrifað, Nóra segir Önnu Maríu hvað á daga hennar hefur drifið og reynir að fá Þorvald til að sækja um skilnaðinn en hann neitar. Til að byrja með er leikritið eins og framhald af verki Ibsens – fyrir þá sem þekkja það – en eftir það byrjar Lucas Hnath að bæta við dýptum og víddum í sitt nýja verk.

Nóra og Þorvaldur eru þau sömu en þó aðrar manneskjur en þær sem við hittum fyrir í Dúkkuheimilinu  í sýningu Hörpu Arnardóttur á sama sviði með sömu leikurum í aðalhlutverkum fyrir þremur árum. Una Þorleifsdóttir og hennar fólk velja að skilja skýrt á milli Dúkkuheimilisins 1. hluta og þessa nýja verks með því að blanda gömlu og nýju og nota mikla stílfærslu. Í fróðlegu viðtali í leikskrá segjast Una og leikmyndahönnuðurinn Börkur Jónsson  hafa valið millitímabil eða þýskan expressionisma frá fyrsta hluta 20. aldar sem sjónrænt viðmið. Það var líka tímabil uppbrots og nýrra formtilrauna í byggingarlist og í leikhúsinu var með ráðum og dáð risið upp gegn natúralisma með því að rjúfa textaflæði með dansi og söng og myndum.

Leikmynd Barkar er stílhrein, formföst, sett saman úr massívum blokkum sem umlykja innra holrými. Völundarhús kom upp í huga minn. Íviðtali í leikskránni talar Börkur um áhrif frá myndhöggvaranum Eduardo Chillida og því sem hann kallar „innri massa“ bygginga sem eins konar fjarveru eða tóm, rýmið milli ytri massanna. Fátt getur betur bent á það sem verður þegar Nóra gengur út frá ástvinum sínum. Lýsing Bjarnar Bergsteins Guðmundssonar lék sér við skúlptúrinn sem Börkur byggir.

Hús Þorvalds er tómt og skrautlaust. Þegar þú fórst, segir Anna María við Nóru, var náttúrlega öllu sem þú áttir hent.  Anna María í túlkun Margrétar Helgu var bæði fyndin og klók og ég hef áreiðanlega ekki verið ein um að hugsa: Hvar hefurðu verið, Margrét Helga!

Búningar Stefaníu Adolfsdóttur eru fagrir og kjólar kvennanna stílhreinir, drappaður hjá Önnu Maríu, rautt silki hjá Nóru, gult hjá Emmu og blátt flauel í frakka  Þorvalds. Tónlist Unu Sveinbjarnardóttur og hljóðmynd þeirra Garðars Borgþórssonar var líka afar falleg. Allir þættir sviðsetningarinnar unnu fagurlega saman að því að sýna kjarna verksins.

Fórnarkostnaður

Það má segja að meginfréttin í Brúðuheimili Ibsens hafi verið þær að Nóra, konan, væri líka manneskja. Kannski er meginfréttin í Dúkkuheimili 2 sú að Þorvaldur sé líka manneskja og það sama gildi um Önnu Maríu og börnin sem skilin voru eftir. Unnur Ösp túlkar Nóru í upphafi sem sjálfsörugga, róttæka og femíniskt frelsaða konu en smám saman flækist sú mynd. Dóttir hennar umgengst hana af kaldri kurteisi og sjálfsaga. Sá agi leyfir enga einlægni en er mettaður af undirtextum og Ebba Katrín Finnsdóttir náði að sýna að samskipti dótturinnar við Nóru er línudans yfir hyldýpi. Hún segir stillilega við móður sína þegar hún sér hvað erindi hennar skapar mikil „vandræði“ fyrir fjölskylduna að það myndi leysa mörg vandamál ef hún dæi.

Við kynnumst Þorvaldi Helmer í Brúðuheimili Ibsen ekki sérlega vel, hann er svo takmarkaður. Við fáum bara að sjá að hann er gríðarlega hégómagjarn, metnaðarfullur og sjálfselskur.  Sá Þorvaldur sem við hittum fyrir í Dúkkuheimili öðrum hluta í túlkun Hilmis Snæs heldur aftur af tilfinningum sínum til að byrja með og á bágt með að tjá þær. Þá bresta þau Nóra í dans sem brýtur niður varnarveggi orðanna, ótrúlega erótískur og tilfinningaþrunginn. Sá dans eftir danshöfundinn Sveinbjörgu Þórhallsdóttur var jafn vel heppnaður og hinar expressjónísku vélmenna- eða strengjabrúðuhreyfingar voru andkannalegar í samhengi sýningarinnar. Dansinum fylgdu sterkar tilfinningar og uppgjör þar sem bæði Unnur Ösp og Hilmir Snær voru ekkert að halda aftur af sér.  Þvílíkt rifrildi hef ég sjaldan séð á sviði – það var sterkt. Raunar var allt samspil þessara stórleikara  frábært. Og í því spennufalli sem varð eftir átökin var ljóst að bæði Nóru og Þorvald langaði svolítið til að sættast og byrja aftur að vera saman.

En það var og er ekki hægt. Það eru ennþá erfiðir tímar.

Og Nóra hefur ennþá verk að vinna.[/cs_text]

Um höfundinn
Dagný Kristjánsdóttir

Dagný Kristjánsdóttir

Dagný Kristjánsdóttir er prófessor emeríta í íslenskum nútímabókmenntum við Íslensku­- og menningardeild Háskóla Íslands. Sérsvið hennar er íslensk bókmenntasaga, kvennabókmenntir, barnabókmenntir, kynjafræði og sálgreining. Sjá nánar

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3