Nóra snýr aftur

[cs_text]Et dukkehjem (1879) eftir Henrik Ibsen er eitt áhrifamesta leikrit leiklistarsögunnar. Það hefur verið sagt að þegar Nóra gekk út af heimili þeirra Þorvalds Helmer og skellti hurðinni á eftir sér hafi  „hurðaskellurinn heyrst um heim allan.“

En hvert fór hún? Að því hafa leikhúsgestir spurt í næstum 130 ár.

„Nóra litla, hvert ætli þú hafir svo sem getað farið?“

Í ljóðabókinni Kyndilmessu (1971), í ljóðinu „Erfiðir tímar“, spyr skáldið Vilborg Dagbjartsdóttir þessarar spurningar og segir:

…  hafi ég skilið þig rétt

muntu vilja sjá fyrir þér sjálf

á heiðarlegan hátt – Drottinn minn!

Kona með þitt uppeldi

og þessar líka hugmyndir um karlmenn.

Þú gætir kannski reynt að selja sorpriti

ævisögu þína og síðan, ef heppnin er með þér

leikið sjálfa þig í stórmynd.

Nei, góða mín, far þú aftur út í myrkrið.

Fjörðurinn er spegilsléttur og djúpur.

Bráðum kemur tunglið upp fyrir hvíta fjallsröndina

þá verður ratljóst.

Stallsystir þín, Anna Karenina tekur á móti þér

á brautarstöðinni.

Hvílið ykkur stundarkorn yfir tebolla.

Það eru ennþá erfiðir tímar.

 

Dúkkuheimili 2.hluti.

Bandaríski leikritahöfundurinn Lucas Hnath segir okkur frá örlögum Nóru í leikritinu Dúkkuheimili, 2. Hluti sem frumsýnt var í Borgarleikhúsinu á föstudagskvöld í leikstjórn Unu Þorleifsdóttur.

Sýningin hefst á því að Nóra (Unnur Ösp Stefánsdóttir) ber að dyrum, hún er komin aftur eftir 15 ár til að sækja skilnað frá Þorvaldi Helmer (Hilmir Snær Guðnason). Hún hefur staðið í þeirri trú að hann hafi skilið við sig en kemst svo að því að það hefur hann aldrei gert. Hún hefur hins vegar lifað eins og ógift kona öll þessi ár og er orðin farsæll, ríkur, femínískur rithöfundur. Hún hefur skrifað Önnu Maríu (Margréti Helgu Jóhannsdóttur), sem enn er í þjónustu Þorvalds Helmers og Anna María hleypir henni inn í húsið á laun. Anna María er aukapersóna í Brúðuheimili Ibsens. Þar kemur fram að hún hefur fóstrað hina móðurlausu Nóru frá upphafi og síðar börn hennar.

Bygging leikritsins er klassísk, það skiptist í þrjár lotur; uppgjör Nóru og Önnu Maríu, Nóru og Emmu, dóttur hennar (Ebba Katrín Finnsdóttir) og loks lokauppgjör þeirra Nóru og Þorvalds  Leikritið er afar vel skrifað, Nóra segir Önnu Maríu hvað á daga hennar hefur drifið og reynir að fá Þorvald til að sækja um skilnaðinn en hann neitar. Til að byrja með er leikritið eins og framhald af verki Ibsens – fyrir þá sem þekkja það – en eftir það byrjar Lucas Hnath að bæta við dýptum og víddum í sitt nýja verk.

Nóra og Þorvaldur eru þau sömu en þó aðrar manneskjur en þær sem við hittum fyrir í Dúkkuheimilinu  í sýningu Hörpu Arnardóttur á sama sviði með sömu leikurum í aðalhlutverkum fyrir þremur árum. Una Þorleifsdóttir og hennar fólk velja að skilja skýrt á milli Dúkkuheimilisins 1. hluta og þessa nýja verks með því að blanda gömlu og nýju og nota mikla stílfærslu. Í fróðlegu viðtali í leikskrá segjast Una og leikmyndahönnuðurinn Börkur Jónsson  hafa valið millitímabil eða þýskan expressionisma frá fyrsta hluta 20. aldar sem sjónrænt viðmið. Það var líka tímabil uppbrots og nýrra formtilrauna í byggingarlist og í leikhúsinu var með ráðum og dáð risið upp gegn natúralisma með því að rjúfa textaflæði með dansi og söng og myndum.

Leikmynd Barkar er stílhrein, formföst, sett saman úr massívum blokkum sem umlykja innra holrými. Völundarhús kom upp í huga minn. Íviðtali í leikskránni talar Börkur um áhrif frá myndhöggvaranum Eduardo Chillida og því sem hann kallar „innri massa“ bygginga sem eins konar fjarveru eða tóm, rýmið milli ytri massanna. Fátt getur betur bent á það sem verður þegar Nóra gengur út frá ástvinum sínum. Lýsing Bjarnar Bergsteins Guðmundssonar lék sér við skúlptúrinn sem Börkur byggir.

Hús Þorvalds er tómt og skrautlaust. Þegar þú fórst, segir Anna María við Nóru, var náttúrlega öllu sem þú áttir hent.  Anna María í túlkun Margrétar Helgu var bæði fyndin og klók og ég hef áreiðanlega ekki verið ein um að hugsa: Hvar hefurðu verið, Margrét Helga!

Búningar Stefaníu Adolfsdóttur eru fagrir og kjólar kvennanna stílhreinir, drappaður hjá Önnu Maríu, rautt silki hjá Nóru, gult hjá Emmu og blátt flauel í frakka  Þorvalds. Tónlist Unu Sveinbjarnardóttur og hljóðmynd þeirra Garðars Borgþórssonar var líka afar falleg. Allir þættir sviðsetningarinnar unnu fagurlega saman að því að sýna kjarna verksins.

Fórnarkostnaður

Það má segja að meginfréttin í Brúðuheimili Ibsens hafi verið þær að Nóra, konan, væri líka manneskja. Kannski er meginfréttin í Dúkkuheimili 2 sú að Þorvaldur sé líka manneskja og það sama gildi um Önnu Maríu og börnin sem skilin voru eftir. Unnur Ösp túlkar Nóru í upphafi sem sjálfsörugga, róttæka og femíniskt frelsaða konu en smám saman flækist sú mynd. Dóttir hennar umgengst hana af kaldri kurteisi og sjálfsaga. Sá agi leyfir enga einlægni en er mettaður af undirtextum og Ebba Katrín Finnsdóttir náði að sýna að samskipti dótturinnar við Nóru er línudans yfir hyldýpi. Hún segir stillilega við móður sína þegar hún sér hvað erindi hennar skapar mikil „vandræði“ fyrir fjölskylduna að það myndi leysa mörg vandamál ef hún dæi.

Við kynnumst Þorvaldi Helmer í Brúðuheimili Ibsen ekki sérlega vel, hann er svo takmarkaður. Við fáum bara að sjá að hann er gríðarlega hégómagjarn, metnaðarfullur og sjálfselskur.  Sá Þorvaldur sem við hittum fyrir í Dúkkuheimili öðrum hluta í túlkun Hilmis Snæs heldur aftur af tilfinningum sínum til að byrja með og á bágt með að tjá þær. Þá bresta þau Nóra í dans sem brýtur niður varnarveggi orðanna, ótrúlega erótískur og tilfinningaþrunginn. Sá dans eftir danshöfundinn Sveinbjörgu Þórhallsdóttur var jafn vel heppnaður og hinar expressjónísku vélmenna- eða strengjabrúðuhreyfingar voru andkannalegar í samhengi sýningarinnar. Dansinum fylgdu sterkar tilfinningar og uppgjör þar sem bæði Unnur Ösp og Hilmir Snær voru ekkert að halda aftur af sér.  Þvílíkt rifrildi hef ég sjaldan séð á sviði – það var sterkt. Raunar var allt samspil þessara stórleikara  frábært. Og í því spennufalli sem varð eftir átökin var ljóst að bæði Nóru og Þorvald langaði svolítið til að sættast og byrja aftur að vera saman.

En það var og er ekki hægt. Það eru ennþá erfiðir tímar.

Og Nóra hefur ennþá verk að vinna.[/cs_text]

Um höfundinn
Dagný Kristjánsdóttir

Dagný Kristjánsdóttir

Dagný Kristjánsdóttir er prófessor emeríta í íslenskum nútímabókmenntum við Íslensku­- og menningardeild Háskóla Íslands. Sérsvið hennar er íslensk bókmenntasaga, kvennabókmenntir, barnabókmenntir, kynjafræði og sálgreining. Sjá nánar

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

Mix Parlay


yakin jp

yakin jp

yakin jp

rtp yakinjp

yakinjp

Togel Online Resmi

pola ritme turbo stop go rahasia sopir angkot cuan 95 juta

strategi kode kuno petugas arsip bongkar rahasia 120 juta otomatis

karyawan minimarket temukan jam hoki pola tap cepat saldo meledak

trik tahan putar penjual mainan cuan 78 juta tanpa boncos

analisis frekuensi wild tukang fotokopi berbuah jackpot ratusan juta

timing free spin anti rungkad kunci kemenangan maksimal

pola step bet mikro desainer interior jaga profit stabil 65 juta

strategi gacor juru parkir manfaatkan jam sepi raih big win

ahli kopi reset modal cerdas saat multiplier drop wd pasti

kombinasi bet anti zonk pelayan restoran menu kombo hasilkan 110 juta

deteksi server hoki montir ac bawa pulang maxwin sebelum siang

ritme putaran beruntun guru ngaji pecahkan jackpot x500

pola turbo jeda pedagang kain kelola volatilitas tetap untung

taktik push berjenjang skema 3 2 1 barista kafe cuan 82 juta

manajemen dana anti rugi penjahit jas modal kecil untung besar

pola simbol berbaris petani padi ciptakan combo wild raksasa

kondektur bus uji frekuensi scatter akurat wd 135 juta

trik tumpuk wild pola sisir vertikal tukang cukur bonus berantai

sinkronisasi jari dan rtp teknisi lift profit tetap melejit

deteksi akurat server rungkad penjaga toko anti boncos total

kombinasi jam hoki dan pola khusus pedagang buah anti zonk x1000

mahasiswi desain mode pola putaran bintang paling gacor auto maxwin

penjual hewan trik scatter emas jitu cuan 450 juta sekejap

ahli geologi temukan urutan permata jackpot 85 juta kaya mendadak

seniman tato pahami ritme jarum pola putaran cepat maxwin tanpa batas

nelayan malam pola penyebaran hitam viral waktu hoki terbongkar

admin medsos filter real time analisis akurat rtp live tembus x500

strategi sultan agen properti fitur spin turbo cuan cepat anti rugi

petugas keamanan pola anti rungkad saat server padat wd aman

manajemen risiko saldo besar sopir truk logistik sebelum pecah maxwin

konsultan pajak pola penggandaan profit tanpa limit cuan fantastis

akuntan publik deteksi akurat waktu terbaik free spin auto sultan

buruh pabrik lacak mesin panas jam hoki terbaru pola spin jebol maxwin

karyawan bank uji skema kredit cepat kuasai fitur beli putaran anti zonk

juru masak deteksi bumbu rahasia kombinasi bet anti zonk hadiah x500

pedagang pulsa cadangkan saldo dana mini recovery anti boncos total

teknisi listrik trik petir x500 anti rungkad bawa pulang maxwin besar

pekerja konstruksi fondasi step up bet anti ambruk jackpot beruntun

penjual tanaman hias siraman interval timing spin tumbuh jackpot ratusan juta

nelayan pagi strategi ikan hoki anti rungkad bawa pulang 150 juta

cleaning service reset modal cerdas saat multiplier mandek wd cepat

juru pijat refleksi pola putaran cerdas x1000 anti rungkad terbaru

strategi jam hoki terbaik penjaga kolam ikan cuan 120 juta sekejap

penulis novel gunakan plot twist analisis pola terbaru pasti untung

guru les musik skema nada 3 5 7 pola push bertahap tingkat pengembalian 99

pedagang kopi keliling pola putaran cerdas untung 80 juta seminggu

montir mobil uji sprint spin 15 menit cetak big win cuan 90 juta

reset modal cerdas sapu bersih cleaning service wd cepat

penjaga toko buku uraikan indeks simbol free spin naikkan untung 50 juta

teknisi drone pola stabil bet terbang rendah pecah maxwin 800 juta

desainer grafis grid tempo pola turbo pause jaga volatilitas cuan x1000

penjual emas strategi sultan kombinasi spin cerdas anti boncos total

tukang sayur pola 3 baris wild emas modal 50 ribu langsung sultan

koki restoran deteksi bumbu rahasia kombinasi bet anti zonk 400 juta

pedagang asongan trik putaran maut 9 jitu scatter emas nembak

petugas pemadam kebakaran deteksi server panas pecah jackpot 750 juta

sopir taksi online buktikan cuan besar pola simbol khusus biru jaminan wd

tukang kebun raup ratusan juta analisis pola anti rungkad auto sultan

pegawai negeri ubah nasib trik buy spin cerdas perkalian x1000 berkali kali

pemuda desa buktikan pola 7 baris wild biru raup 950 juta tidak masuk akal

karyawan swasta 650 juta pola lonceng emas mahjong ways 2 scatter hijau

ibu rumah tangga x1000 sweet bonanza analisis maxwin

mahasiswa 888 juta pola bintang jatuh wild emas starlight princess

pemain medan pola batu petir gates of olympus jackpot 15 miliar

tukang ojek waktu emas scatter 5 baris wild west gold

pebisnis 788 juta pola keberuntungan game dewi fortuna x500

sopir ojol rahasia mahjong ways 1 spin otomatis

tukang sayur pola simbol khusus sugar rush cuan 90 juta

fotografer freelance shutter pace vs rtp gates of olympus wd konsisten

penata rias layer wild starlight princess bonus berantai auto jackpot

operator pabrik shift malam cooldown 7 10 profit maksimal

pedagang ikan kelola gelombang multiplier tarik profit aman anti boncos

petugas keamanan cek area gelap pola anti rungkad wd terjamin

karyawan toko pola 4 simbol merah kemenangan puncak bocoran resmi

pemain bali bongkar jam hoki wild emas ajaib auto sultan 999 juta

mahasiswa kedokteran taktik scatter emas kombo liar cuan 180 juta

ibu rumah tangga kaya raya pola ikan hoki scatter hijau terbukti akurat viral

pemuda desa mengubah nasib kisah bayaran x100 modal receh cuan maksimal

pemain jakarta berhasil trik spin turbo kemenangan puncak 1 miliar

pedagang ikan gelombang multiplier profit mahjong ways sebelum drop

auto sultan strategi gol juventus 750 juta trik ampuh

cuan mendadak pola kemenangan roma 650 juta tukang kopi fenomenal

starlight princess pola bet kecil wd trik bintang x200 beruntun

stop rungkad rtp live habanero terbaik pola putaran otomatis

mahjong ways 3 pola scatter hitam bocor analisis maxwin 777 juta

wild west gold jackpot miliar slow spin 3 baris emas kaya mendadak

gates of olympus pola batu petir x500 tersembunyi mahasiswa maxwin

aztec gems pola quick spin cuan 100 juta tanpa rungkad anti buntung

koi gate fenomena wild gold trik manajemen modal mini jackpot 95 juta

sweet bonanza pola permen bergaris mega jackpot jam hoki buy spin

starlight princess wild emas berantai gamer profesional cuan 170 juta

mahjong ways 2 kunci utama wd trik spin santai pegawai minimarket

bukan isapan jempol rtp live pragmatic play malam ini pola bet efektif

the dog house megaways maxwin instan sopir ojol ubah nasib

gates of olympus pola petir merah terbukti akurat jam gacor jitu

wild west gold scatter biru viral bet naik turun cuan 60 juta

sweet bonanza pola permen manis x500 anti rungkad ibu beli mobil

mahjong ways 1 rahasia kuno pola spin manual jebol jackpot

starlight princess petir bintang x100 tiap jam pola putaran cerdas

aztec bonanza cuan maksimal taruhan minimalis pekerja pabrik 280 juta

koi gate trik simbol hoki tercepat pola spin turbo 15 kali auto jackpot

klaim jackpot joker jewels malam ini trik jam hoki mahasiswa cuan x100

tukang cukur teknik spin halus mahjong ways anti boncos

terapis pijat pola bet mahjong ways mengalirkan jackpot

pilot drone atur batas rugi mahjong ways aman

arsitek metode buy free spin mahjong ways 2 stabil modal

kasir baca pola simbol mahjong ways turbo spin

resepsionis transisi spin mahjong ways 4 manual ke auto

programmer kode pola binary ritme bet mahjong ways 3

pustakawan pilih jam hoki mahjong ways royal

sales timing tarik dana mahjong ways sebelum drop

montir kapal selam batas maksimal putaran mahjong ways 1

mahjong ways 2 pola wild berantai tukang ojek mega jackpot

starlight princess anti rungkad petir bintang x1000 wd pasti

stop boncos wild west gold buy spin cerdas karyawan cuan 90 juta

maxwin pengali x1000 sweet bonanza terbaru

waktu emas wild west gold scatter 5 baris

pola sayap kupu kupu mahjong ways 3 wd pasti

strategi bet stabil gerbang ikan koi rtp 99

pola bintang jatuh princess starlight 888 juta

trik putaran turbo permen manis cuan x500

petir biru x500 olympus waktu gacor terkini

pola sinar bulan putri bintang jackpot instan

jam keberuntungan harta karun aztec 400 juta

pola 4 simbol merah gerbang kaca terbaru

jackpot 999 juta gold bonanza spin cerdas

strategi naga hitam raja kerbau scatter wild

pola mekanik emas hoki nexus untung besar

maxwin simbol biru emas koboi liar terjitu

analisis rtp langsung jam gacor slot pragmatic

koi gate viral pola ikan tersembunyi pemuda desa maxwin 180 juta

aztec gems maxwin trik spin manual 5 detik jackpot 70 juta

naga emas mahjong ways 3 pola bet kecil cuan miliar

joker jewels anti zonk strategi bet minimalis menang 99 persen

sweet bonanza xmas pola scatter kombo ibu rumah tangga 200 juta

gates of gatot kaca pecah analisis jam hoki sopir taksi x500

the dog house mega jackpot pola spin turbo pelajar sma 110 juta

mahjong ways scatter kombo gila teknik wild emas 420 juta

tercepat pola putaran maut starlight princess x500 nonstop

wild west gold gacor malam ini scatter emas anti rungkad sultan

koi gate pola naga biru terbongkar rtp 98 persen anti boncos

kisah pedagang sayur maxwin 150 juta pola bet stabil aztec bonanza

mahjong ways 2 pola naga hitam viral jackpot 600 juta otomatis

petir biru x1000 meledak jam gacor terbaru gates of olympus

sweet bonanza rahasia multiplier emas waktu hoki auto sultan

starlight princess anti rungkad rtp live 98 pola gacor

aztec gems trik bet minimalis jackpot 90 juta

rahasia sultan trik spin cepat the dog house maxwin

analisis pg soft pola spin cerdas mahjong ways 3 jackpot

kisah viral karyawan toko cuan 75 juta pola habanero anti rugi

panduan rtp slot pyramid bonanza kemenangan 99 persen

power of thor megaways trik gelegar x500 pola profesional

modal receh cuan maksimal pola great rhino megaways hoki

analisis jam hoki pragmatic pola spin normal jackpot

pola scatter hitam gates of olympus viral waktu hoki zeus

rahasia tersembunyi joker jewels trik keuntungan 50 juta

bocor tuntas analisis persentase menang sweet bonanza xmas

pola rahasia mahjong ways 1 sopir ojol cuan miliaran spin otomatis

jebol jackpot ratusan juta pola scatter merah wild west gold

strategi sultan trik spin turbo gems bonanza

pola gajah wild biru great rhino kaya mendadak

panduan rtp live aztec gems trik anti rungkand

bocoran pola scatter dog house anti boncos

trik buy feature buffalo king megaways x500

pola wild komplit madame destiny megaways maxwin

strategi anti gagal sugar rush tercepat wd

jam gacor poseidon megaways perkalian akurat

pola scatter koin money train 3 cuan menggila

taktik pola scarab emas legacy of dead receh untung

strategi putaran maut wild kraken release the kraken

Suara Cilok Scatter

Jam Hoki Petani Kopi

Gerakan Kipas Sate

RTP Wild West Gold

Teknik Tambal Ban

Prediksi Real Madrid

Manchester City vs Bournemouth

Barcelona vs Elche

Arsenal vs Burnley

Man United vs Forest

The Dog House Megaways Viral

Psikologi Warna Candy Bonanza

Mitos vs Fakta Justice League

Trik Skip Intro Playboy Gold

Moon Princess 1000 Cetak Rekor

Pola Triple Hot Hot Fruit

Zeus Howling Thunder CQ9

Pola Efisien Wild Safari

Strategi Ritme Dog House

Mekanik Rahasia Candy Bonanza

Prediksi Liverpool vs Aston Villa

Derby London Chelsea vs Spurs

Taktik Atletico vs Sevilla

Expected Goals Haaland

Analisis 15 Menit Terakhir

Analisis Mahjong Ways 3

Pola Ngantuk Mahjong Ways

Ritual Kucing Hitam

Taktik Rahasia RTP

Panduan Tukang Parkir

Pep Guardiola City

Arsenal vs Burnley

Tottenham vs Chelsea

Derby London Chelsea Spurs

Trik Menang Pragmatic

Analisis Data Akurat Mahjong Ways

Pola Ngantuk Satpam Mahjong Ways

Ritual Kucing Hitam Mahjong Wins

Taktik Rahasia Pola RTP Jember

Panduan Spin Turbo Tukang Parkir

Sistem Xavi Anti Kebobolan Barca

Kontroversi Kartu Merah Derby London

Filosofi Sepak Bola Modern London

Prediksi Liverpool vs Aston Villa

Statistik Clean Sheet Barcelona Elche

Mode Hemat Data Scatter

Filosofi Ngopi Hitam Pro

Pola Spin Tukang Ojek

Pola Scatter Koi Gate

Taktik Cuci Piring Spin

Misteri Anfield Liverpool

Arsenal vs Burnley 22 Menit

Pelatih Tertekan Ten Hag

Ketergantungan Gol Madrid

Tottenham vs Chelsea Modern