Miðnætti í París

Leikritið Miðnætti í París í uppfærslu Leikfélags Menntaskólans við Hamrahlíð (LFMH) var frumsýnt í nýuppgerðum sal Austurbæjar föstudagskvöldið 2. mars. Sýningar standa yfir til 21. mars (þar sem bætt hefur verið við tveimur aukasýningum) og leikstjórn er í höndum Jóns Gunnars Þórðarsonar, sem einnig er höfundur leikgerðar.

Verkið byggir á kvikmyndahandriti Woody Allens, Midnight in Paris, en er breytt í samræmi við íslenska staðhætti. Aðalpersónan er Íslendingurinn Garðar Finnsson (Óðinn Ásbjarnarson), sem starfar við auglýsingagerð en dreymir um að gefa út skáldsögu. Hann fer ásamt Lovísu (Diljá Valsdóttur), unnustu sinni, í rómantíska ferð til Parísar en það vill ekki betur til en svo að þau hitta Jón Hannes (Alexander Val Wium Brynjólfsson) og Katrínu (Hólmfríði Hafliðadóttur), snobbaða vini Lovísu, sem vilja endilega að þau taki þátt í þeirra plönum. Garðar dregur sig í hlé en á miðnætti sækir hann fortíðina heim og kemst í kynni við mikilsmetna listamenn frá þriðja áratugnum. Listamennirnir eru hluti af hinni Týndu kynslóð og má þar nefna Fitzgerald-hjónin, Hemingway, Salvador Dali, Djuna Barnes og Gertrude Stein. Þess ber að geta að í uppfærslu LFMH koma fyrir fleiri persónur en í kvikmynd Allens og ætlunin með því er að varpa ljósi á fleiri listakonur frá tímabilinu.

Í Miðnætti í París er tekist á við andstæðurnar líf og dauða og fortíð og nútíð. Hugmyndir um karlmennsku og kvenleika eru einnig áberandi, auk hugmynda um ástina sem eins konar andsvar við ótta. Þetta kemur meðal annars fram í samskiptum Garðars og Adríönnu (Heru Lindar Birgisdóttur) sem verða ástfangin.

Miklir hæfileikar í hópnum

Eitt af því sem heillaði mig við uppsetningu LFMH var hve margir fengu að láta ljós sitt skína; yfir sextíu einstaklingar komu að sýningunni. Búningarnir skiptu sköpum við að skapa stemningu og draga fram muninn á fortíð og nútíð og eiga búninga- og förðunarnefndir, undir leiðsögn Fanneyjar Sizemore og Önnu Kristínar Vilhjálmsdóttur, hrós skilið fyrir hve vel til tókst. Garðar, sem ferðast á milli Parísar fortíðar og nútíðar, var klæddur í nokkuð tímalaus föt, hvíta skyrtu og ljósar buxur. Samferðafólk hans í París nútímans var aftur á móti í nýtískulegum fötum með hálsmen frá Hlín Reykdal og iPhone-síma sem mynduðu andstæðu við slaufur, axlabönd, kögurkjóla og síðar perlufestar sem listafólk fortíðarinnar skartaði. Vegfarendur á götum Parísarborgar voru, í anda staðalímynda, allir eins klæddir: í röndóttum bolum, með alpahúfur, í rykfrökkum og jafnvel með baguette undir handleggnum.

Í sviðsljósinu voru tuttugu og sex leikarar ásamt fimm manna hljómsveit. Mér þótti leikararnir sérstaklega flottir í hópdönsunum þar sem þeir tóku Charleston og önnur Lindy Hop-spor í anda þriðja áratugarins. Stöku orð og setningar voru sagðar á frönsku, spænsku og ensku (ýmist með bandarískum, breskum eða frönskum hreim) og báru leikararnir textann fram á sannfærandi hátt. Nokkrar leikkonur sýndu færni sína við raddbeitingu þegar þær töluðu íslensku með frönskum hreim. Þá fannst mér einlægur söngur Steinunnar Lóu Lárusdóttur í hlutverki Edith Piaf eftirminnilegur. Glettnin sem einkenndi Arvid Ísleif Schirmacher, Dag Þórarinsson, Jónatan Victor og Kára Arnarsson í hlutverkum súrrealistanna Luis Bunuel, Frederico García Lorca, Salvadors Dali og Mans Ray vakti lukku meðal áhorfenda. Auk heimspekilegs atriðis, þar sem nashyrningar komu oft við sögu, léku þeir grískar styttur á listasafni og að verkinu loknu hneigðu þeir sig á kómískan máta, á víxl í takt við tónlistina.

Vankantar leikhúsrýmisins

Leikhúsrýmið var svokallað skurðleikhús, þar sem áhorfendur sátu með leiksviðið á milli sín. Notkun rýmisins var þó heldur óhefðbundin því auk meginsviðsins voru svalirnar fyrir ofan innganginn nýttar, sem og upphækkað svið innst í salnum. Beggja vegna við meginsviðið hafði stólum fyrir áhorfendur verið komið fyrir í þremur löngum röðum. Ekki voru númeruð sæti. Fyrir hlé sat ég á þriðja bekk en þaðan sá ég lítið annað en andlit leikaranna og ljósastaurinn á miðju sviðinu. Það hvarflaði að mér að standa en þá hefði ég blandað mér í hóp leikaranna því svæðið fyrir aftan mig var hluti af sviðsrýminu. Í stað þess fór ég úr skónum og kraup á kné, eins og lítið barn, til að sjá betur. Eftir hlé losnaði óvænt sæti fyrir mig á fremsta bekk. Lítil kringlótt borð með rauðum dúkum voru fyrir framan fremstu áhorfendurna og sköpuðu kaffihúsa-leikhússstemningu. Eins og gefur að skilja varð upplifun mín önnur við að fá sæti á fremsta bekk en einnig þar áttu fallegir tónar hljómsveitarinnar, sem staðsett var á svölunum, það til að yfirgnæfa orð leikaranna. Í stuttu máli sagt studdi leikhúsrýmið ekki við uppsetningu verksins, enda er það algjör forsenda þess að leikhúsgestir njóti sýningarinnar að þeir sjái og heyri allt sem fram fer.

Reynslunni ríkari

Það er jákvætt fyrir leiklist á Íslandi að allt þetta unga hæfileikaríka fólk hafi fengið tækifæri til að taka þátt í uppsetningu sýningarinnar Miðnætti í París. Leikararnir eru vafalaust reynslunni ríkari eftir að hafa verið hluti af öllu ferlinu, allt frá sex vikna leiklistarnámskeiði og áheyrnarprufum í formi viðtals við leikstjórann til samlesturs, þróunar persóna, hjakks, rennsla og sýninga. Ekki er síður lærdómsríkt að standa að tónlist, tækni og kynningarmálum og útbúa leikskrá, leikmynd og búninga, svo fátt eitt sé nefnt. Í framtíðinni eigum við vonandi eftir að sjá fjölda leikhússunnenda og atvinnufólks koma úr smiðju LFMH.

Niðurstaða: Leikhúsrýmið hafði sína vankanta en menntskælingarnir létu ljós sitt skína.

Þessi umfjöllun var hluti af verkefnavinnu í námskeiðinu „Loksins, loksins: Vinnustofa í menningarblaðamennsku“ á vorönn 2018.

[fblike]