Blómatími bókmenntafræðinnar

[cs_text]
1.

Árið er nýbyrjað. Ég er að hlusta á útvarpið. Tveir bókmenntafræðingar tala um dauða bókmenntafræðinnar. Tilefnið er að annar þeirra, Gunnar Þorri Pétursson, hefur birt grein um efnið í Ritinu en hún byggir á MA ritgerð hans í almennri bókmenntafræði. Hinn, Eiríkur Guðmundsson, er spyrill.

Skjáskot Af vef RÚV.
Skjáskot Af vef RÚV. Eiríkur Guðmundsson tekur viðtal við Gunnar Þorra Pétursson.
Blómatími hennar sé á síðari hluta níunda áratugarins og í upphafi þess tíunda
Gunnar Þorri segist hafa verið að kortleggja sögu nútímabókmenntafræði hérlendis, hann segir upphaf hennar vera í kringum 1983, blómatími hennar sé á síðari hluta níunda áratugarins og í upphafi þess tíunda, en síðan hafi komið upplausnartímabil, „smám saman fjarar undan bókmenntafræðinni og núna finnst mér hún vera í afar vondum málum, og það er í raun bara komið að endalokum ákveðins tímabils, endalok ákveðsins viðmiðs sem hefur stjórnað bókmenntafræðinni“.

Af orðum Gunnars að dæma markaðist blómatíminn af því að erlendum straumum var veitt inn í bókmenntafræðinna, m.a. með útgáfu bókanna Hugtök og heiti í bókmenntafræði (1983) í ritstjórn Jakobs Benediktssonar og Spor í bókmenntafræði 20. aldar (1991) í ritstjórn Garðars Baldvinssonar, Kristínar Birgisdóttur og Kristínar Viðarsdóttur. Í framhaldi hafi sprottið upp frjó umræða um einstakar skáldsögur, svo sem Tímaþjófinn (1986) og Gunnlaðar sögu (1990).

Gunnar Þorri: „Það eru ofsalega fallegar fléttur, margir fræðimenn sem koma þarna að og það verður til mjög flókinn þráður og oft þykir höfundunum nóg um, að bókmenntafræðingarnir séu að taka sér of mikið vald, og séu komnir eiginlega með of mikið rykti. Og þetta er eiginlega eitthvað sem ekki myndi gerast í dag. og þegar ég fór að skoða þetta þá hugsaði ég bara til nútímans. Þetta er ekki til staðar í dag.“

Eiríkur: „Þetta er búið.“

Gunnar Þorri: „Þetta er búið. Og svo semsagt tekur við ákveðið upplausnartímabil og það er ekki síður heillandi heldur en þetta uppgangstímabil og margir fallegir molar í því og mjög fróðlegt að fylgja því áfram eftir en nú tel ég að við séum komin á ákveðna endastöð.“

2.
barrokmeistarinn
Barokkmeistarinn. List og lærdómur í verkum Hallgríms Péturssonar, eftir Margréti Eggertsdóttir.

Árið er næstum liðið. Ég er að fletta nokkrum meistara- og doktorsritgerðum af vettvangi Íslensku- og menningardeildar sem hafa ratað hingað á skrifborðið til mín á liðnum árum.

Ein fjallar um sköpun og endurritanir sagnasafnsins The Palace of Pleasure (1556-57) eftir William Painter, önnur um frásagnaraðferð í verkum Jakobínu Sigurðardóttur, þriðja um vald og virkni ritdóma á íslenskum bókmenntavettvangi, fjórða um höfundarvirkni Jane Austin, fimmta um fagurfræði Braga Ólafssonar, sjötta um erfiljóð, harmljóð og huggunarkvæði á 17. öld. sjöunda um þversagnakennt hlutverk Gríms Thomsen í íslenskri menningu, áttunda um ástsýki í Egils sögu, níunda um höfundarverk Þórbergs Þórðarsonar, tíunda um tímaritið Birting og íslenskan módernisma, ellefta um sveitasöguþríleik Jóns Kalmans Stefánssonar, tólfta um síðustu skáldsögur Halldórs Laxness, þrettánda um fagurfræði í skáldskap Guðbergs Bergssonar og fjórtánda um barokkskáldið Hallgrím Pétursson.

Bera þessar rannsóknir vott um að bókmenntafræðin sé í vondum málum?

3.

Ég stend upp og tek fram úr bókahillunum á suðurveggnum nokkur nýleg rit um bókmenntir eftir samkennara mína við Íslensku- og menningardeild sem og rit sem komið hafa út undir þeirra ritstjórn frá aldamótum.

Bókabörn
Bókabörn. Íslenskar barnabókmenntir verða til, eftir Dagnýju Kristjánsdóttur.

Eitt þeirra fjallar um nútímabókmenntir og hugræn fræði, annað um tilurð íslenskra barnabókmennta, þriðja um náttúrusýn og umhverfisvitund í íslenskri ljóðagerð, fjórða um mörk sjálfsævisagna og skáldskapar, fimmta um skáldskap Steinunnar Sigurðardóttur, sjötta um þróunarsögu raunsæisins í bókmenntum Vesturlanda, sjöunda um orðlist skáldsögunnar, áttunda um hlutverk sorgar og þunglyndis í listsköpun, níunda um skrif við núllpunkt, tíunda um þýðingar og endurritanir, ellefta um aðferðir við greiningu á miðaldatextum, tólfta um konur í íslenskri bókmenntahefð og bókmenntasögu, þrettánda um Egils sögu og Snorra Sturluson, fjórtánda um hlutverk þýðinga við mótun þjóðarbókmennta Breta og Þjóðverja.

Kannski bera þessi verk vott um að fjarað hafi undan nútímabókmenntafræði hér á landi í seinni tíð?

4.
Sjónsbók. Ævintýrið um höfundinn, súrrealisma og sýnir, eftir Úlfhildi Dagsdóttur.
Sjónsbók. Ævintýrið um höfundinn, súrrealisma og sýnir, eftir Úlfhildi Dagsdóttur.

Ég sný mér við og geng yfir að staka bókaskápnum norðanmegin í skrifstofunni minni. Hann hefur að geyma ævisöguleg eða bókmenntasöguleg verk og greinasöfn sem helguð eru einstökum rithöfundum. Fyrrnefndu ritin hafa flest komið út á almennum markaði en hluti greinasafnanna tilheyrir ritröð sem Bókmennta- og listfræðastofnun gefur út. Sem fyrr dreg ég bara fram bækur sem komið hafa út á þessari öld, fáeinar eru frá allra síðustu misserum.

Eitt ritið er helgað Svövu Jakobsdóttur, annað Stephan G. Stephanssyni, þriðja Pétri Gunnarssyni, fjórða Sjón, fimmta Álfrúnu Gunnlaugsdóttur, sjötta Gunnari Gunnarssyni, sjöunda Þórbergi Þórðarsyni, áttunda Guðbergi Bergssyni, níunda Guðrúnu Helgadóttur, tíunda Sigfúsi Daðasyni, ellefta Steinari Sigurjónssyni, tólfta Jóhanni Sigurjónssyni, þrettánda Guðmundi Kamban, fjórtánda Thor Vilhjálmssyni.

Eru þetta verkin sem vekja ugg um að blómatími bókmenntafræðinnar sé að baki?

5.

Á skrifstofunni minni ríkir upplausnarástand, hún minnir á konfektkassa sem einhver hefur verið að gramsa í. Á skrifborðinu, í hægindastólunum og á gólfinu eru bækur af ýmsum stærðum og gerðum. Þetta er æði fjölbreytt úrval rita, sum eru á íslensku, önnur á ensku og sum á ég jafnvæl bæði á íslensku og ensku. Ég hef lesið þau flest að hluta til eða heild og fullyrði að allmargir hinna mörgu og ólíku bókmenntafræðinga sem hér um ræðir styðjist við nútímalegar alþjóðlegar bókmenntafræðikenningar í skrifum sínum, þó að ekki sé endilega um þær fjallað í Hugtökum og heitum eða Sporum. Fjölmörg bókmenntafræðileg rit frá síðustu áru árum eru enn ónefnd og ég hef látið hilluna með tímaritunum algjörlega í friði.

Þegar ég lít í kringum mig á ég bágt með sjá að bókmenntafræðin sé komin á endastöð, hvað þá að bókmenntafræðingar hafi hætt „í miklum mæli að fjalla um bókmenntir“, eins og Gunnar Þorri Pétursson gaf í skyn í lok samtals þeirra Eiríks Guðmundssonar. Nei, fjandakornið. Er ekki, þvert á móti, hugsanlegt að síðustu tíu til fimmtán ár hafi verið blómatími á þessu fræðasviði?[/cs_text]

Um höfundinn
Jón Karl Helgason

Jón Karl Helgason

Jón Karl Helgason er prófessor í Íslensku sem öðru máli við Íslensku- og menningardeild Háskóla Íslands. Hann hefur skrifað fræðibækur og -greinar, fengist við þýðingar og komið að ritstjórn tímarita, bóka og vefja á Netinu. Sjá nánar

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3