Erótík og örvænting

[cs_text id=”” class=”” style=”” text_align=”none”]

Og frá fyrsta andartaki var rödd þín fyrir mér sem raf og smiðjureykur af tjöruviði. Á einhvern hátt of dökk og djúp fyrir svo grannan líkama (27).

Katja Kettu
Ljósmóðir af guðs náð
Þýð. Sigurður Karlsson
Mál og menning, 2015
Myndmál og orðfæri Kötju Kettu er bæði framandi og lokkandi, rauður þráður sem leiðir lesandann í gegnum átakanlega ástarsögu frá tíma seinni heimsstyrjaldarinnar. Verkið segir frá ástarsambandi samfélagslega útskúfaðrar ljósmóður, Villiauga, og SS-foringjans Jóhannesar sem vill ekkert frekar en að flýja fortíð sína.

Þessi finnska skáldkona, sem var gestur Bókmenntahátíðarinnar í Reykjavík síðastliðinn september, vefur texta sinn með því að nýta sér skynfærin til hins ítrasta. Hún notar m.a. lykt og áferð til þess að soga lesendur inn í atburðarásina:

Andartak ímyndaði ég mér að ég sæi sams konar opinberun og í Parkkina forðum þegar englarnir þrír léku á básúnur […] En þessi opinberun var öðruvísi. Lyktaði marga metra af berki og inngrónum karlasvita (95).

Stíll höfundarins er skýr og afgerandi, textinn er ljóðrænn og vekur sterk hughrif. Verkið er brotin frásögn sem púslast saman í huga lesandans eftir því sem á líður. Katja flakkar fram og til baka í tíma, segir stundum frá sama atburði tvisvar frá mismunandi sjónarhorni og er túlkun persónanna æði ólík. Það veldur því að erfitt er að henda reiður á persónum. Katja aðstoðar lesandann örlítið með því að láta Jóhannes segja frá í þriðju persónu en ljósmóðirin sjálf segir frá í fyrstu persónu. Sendibréf og aðrar slíkar millifrásagnir eru skýrt afmarkaðar með kaflaskilum og skáletrun.

Verkið er þó að mörgu leyti frekar tilfinning en beinlínis frásögn.
Sagan gerist í Finnlandi, þar sem Villiauga hefur lifibrauð af því að aðstoða konur við barnsburð. Einnig hefur hún græðarahendur og mikla jurtakunnáttu, sem kemur henni vel í erfiðum aðstæðum. Þrátt fyrir þessa hæfileika er hún útskúfuð af sama samfélagi og nýtur kunnáttu hennar, ekki síst fyrir þá sök að vera rangeygður „rauðliðahóruungi“. Þegar Villiauga sér Jóhannes gerir hún hvað sem er til þess að vera nálægt honum. Hún lætur jafnvel senda sig til vinnu í sömu fangabúðir og hann, enda bíður hennar ekkert á heimaslóðum nema fyrirlitning þess sama fólks sem sárbænir hana um hjálp á raunastundum. Ólíkar skyldur beggja setja stein í götu þeirra en að lokum takast með þeim ástir. Spurningin er hins vegar hvort sú ást er nógu sterk til að þola grimmdarverkin sem framin eru í fangabúðunum og eftirköst þeirra.

Verkið er þó að mörgu leyti frekar tilfinning en beinlínis frásögn. Höfundur reynir að setja lesandann inn í hugarástand fólks í aðstæðum sem þessum, en Villiauga og Jóhannes eyða hvað mestum tíma í návígi hvort við annað í finnsk-þýsku fangabúðunum. Bæði gera þau hvað sem þarf til þess að lifa af, hvort sem það er að skálda upp fullkomna framtíð eða draga hulu yfir sársaukafulla fortíð sem er uppfull af ósegjanlegum voðaverkum.

Stærsta spurning verksins er þessi: „Hvað gerir manneskju að manneskju?“ (295) Villiauga telur að það sé „[m]álið og ósnertanleikinn“ (295). Lesandinn dregur síðan sínar eigin ályktanir, ef svar er í raun og veru hægt að fá við slíkri spurningu. Sagan býr yfir sterkum andstæðum, þar sem myndmál tilfinningahita og ástríðu rekst harkalega á við vonleysi, örvæntingu og þau óhæfuverk sem framin eru þegar öll mörk hins mannlega hafa verið þurrkuð út.

Katja Kettu segir í samtali við Morgunblaðið, þann 15. september síðastliðinn:

Ég skrifa um at­b­urði frá þess­ari löngu liðnu styrj­öld til að minna okk­ur á að í öll­um stríðum er farið illa með konur og börn. Ég vil líka minna á hvernig við mann­eskj­urn­ar verðum í stríði. Fyrst verður fólk hrætt og í sjokki, síðan dofn­ar það upp og neyðist til að gera allskon­ar hluti sem það gat aldrei ímyndað sér að það gæti gert. Að lok­um ger­ir það hvað sem er til að lifa af. Fólk breyt­ist í skepn­ur. Við höld­um alltaf að við séum betri mann­eskj­ur en þær sem gera skelfi­lega hluti í stríði, en við get­um ekki dæmt fólk, því við vit­um ekki hvernig við sjálf mynd­um bregðast við í þeirra aðstæðum.

Fangabúðirnar þar sem Villiauga og Jóhannes vinna saman kristalla þessa örvæntingu og þann siðferðislega dofa sem Katja fjallar um. Hún talar um í viðtalinu hvernig samúð okkar hefur dvínað og vill jafnframt með verki sínu minna á að „[v]ið verðum að hætta að flokka fólk eft­ir þjóðerni, stöðu, lit eða ein­hverju öðru, held­ur sem mann­eskj­ur“.

Verkið er því ekki bara endurlit fortíðar heldur einnig áminning til okkar eigin nútíðar og framtíðar. Þessi rannsókn á eðli mannsins, þegar hann stendur frammi fyrir ósegjanlegri grimmd, þvingar lesandann til að taka afstöðu sem hann er ekki vanur. Að finna til samkenndar með gerendum og sjá þau sem fórnarlömb ömurlegra og óhugsandi aðstæðna. Stíll bókarinnar, þessi brotna frásögn, endurspeglar þær brotnu manneskjur sem eru í aðalhlutverki verksins. Erótík, losta, örvæntingu og afneitun er haldið jöfnum höndum að lesendanum. Nútíðin, full af hryllingi, afbakar bæði fortíð og framtíð og skapar jafnframt siðferðislegan dofa.[/cs_text]

Um höfundinn
Kolbrún Lilja Kolbeinsdóttir

Kolbrún Lilja Kolbeinsdóttir

Kolbrún Lilja Kolbeinsdóttir er með mastersgráðu í almennri bókmenntafræði frá Háskóla Íslands. Hún er sérhæfð í mesópótamískum bókmenntum og vinnur að þýðingum þeirra, ýmist af súmersku eða akkadísku.

[cs_text id=”” class=”” style=”” text_align=”none”][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3