Ljósmóðir, hugfangin og spékoppar valin fegurst orða

Orðið ljósmóðir hlaut flest atkvæði í kosningu um fegursta orð tungumálsins sem lauk á miðnætti 11. nóvember. Lauk þar með leit Hugvísindasviðs og RÚV að fegursta orðinu sem staðið hefur frá 24. september.

Alls bárust tillögur um fegursta orðið frá um 8.500 einstaklingum og úr þeim valdi starfshópur Hugvísindasviðs Háskóla Íslands og RÚV 30 orð, tíu í hverjum aldurshópi, bæði með hliðsjón af orðinu og ástæðu fyrir tilnefningu þeirra. Almenningi gafst svo kostur á að kjósa á milli þessara orða. Þá höfðu rúmlega þrettán þúsund manns greitt atkvæði.

Í yngsta aldursflokknum reyndist orðið spékoppar hlutskarpast með 1.962 atkvæði. Í hópi 16-25 ára var orðið hugfanginn vinsælast með 3.984 atkvæði og í hópi 26 ára og eldri fékk orðið ljósmóðir flest atkvæði, eða 4.258. Veitt verða bókaverðlaun fyrir efstu þrjú orðin í hverjum aldurshópi og ferðaverðlaun fyrir þau orð sem flest atkvæði hlutu í hverjum flokki.

Hugvísindasvið Háskóla Íslands efnir til „Hátíðar orðanna“ í Hátíðasal Aðalbyggingar Háskóla Íslands 14. desember næstkomandi. Þar verða verðlaunin afhent en einnig komið á framfæri ýmsum fróðleik um orðaleitina og hinar fjölbreytilegu tillögur sem bárust. Markmið orðaleitarinnar var m.a. að efla vitund og samræðu um eðli, virkni og veruleika tungumálsins og um tengsl mannfólksins við málið og orðaforðann.

Fegurstu orðin:

Aldurshópur 1 – höfundar fæddir eftir ársbyrjun 1998

1. Spékoppar. Spékoppar eru fallegir. Það er líka svo gaman að segja spékoppar af því það hljómar eitthvað svo furðulega.
2. Einstök. Allir verða einhvern tíma að fá hrós eða fá að vita að manni þyki vænt um þá. Mér finnst orðið einstök/einstakur vera fullkomið hrós og hlýtt orð. Manni líður sjálfum svo vel þegar maður er búinn að segja við einhvern annan: Þú ert einstakur. Hver og einn er einstakur, bara á sinn eigin hátt.
3. Mamma. Móðirin: Af hverju finnst þér mamma fallegt? Sonurinn: Af því að þú ert mamma mín. Mamman bráðnaði.

Aldurshópur 2 – höfundar fæddir á árabilinu 1988 til 1997

1. Hugfanginn. Orðið merkir að vera heillaður af einhverjum, maður er fangi í sínum eigin huga. Þú ert gagntekinn af einhverju eða einhverjum. Mér finnst orðið mjög fallegt.
2. Fiðringur. Alltaf þegar ég hugsa um fiðring hugsa ég um eitthvað skemmtilegt. Þú færð fiðring í magann áður en þú ferð í rússíbana eða gerir eitthvað spennandi. Tilfinningin sem kemur er nánast ólýsanleg en samt virðist þetta orð lýsa því eins vel og hægt er, nokkrar fjaðrir í maganum á þér sem kitla þig alla að innan. Hver fékk ekki fiðring í magann þegar maður kyssti einhvern í fyrsta skiptið….?
3. Seigla. Seigla er í einu orði þrjóska, dugnaður og þolinmæði. Óendanlega fallegt orð sem lýsir óbilandi krafti.

Aldurshópur 3 – höfundar fæddir 1987 og fyrr

1. Ljósmóðir. Tvö fallegustu hugtök veraldar sett í eitt.
2. Bergmál. Ég hugsaði aldrei um þetta orð fyrr en að sænskur vinur minn, sem skilur einnig töluvert í íslensku, benti mér á að þetta orð væri svo undarlega fallegt. Tungumál fjallanna. Hann sagði að þetta væri eitt af fjölmörgum fallegum íslenskum orðum og við værum mjög dugleg að búa til góð orð í stað þess að taka upp erlend orð. Þegar ég hugsa núna um þetta orð finnst mér það afar fallegt og afar íslenskt.
3. Sindrandi. Orðið er svo tært og tilgerðarlaust. Það felur í sér töfraheim Íslands; frostbrakandi vetrarstillur, dansandi næturljós, morgundögg í fjallakyrrð, merlandi sjóndeildarhring við sólsetur… svo fátt eitt sé til talið.