[cs_text]

Hvernig líður þeim, sem leggur öruggur út á ísinn, sem hann treystir svo vel, að hann notar ekki broddstaf, en fellur svo allt í einu í feigðarvök. Hvernig líður þeim, sem vaknar af værum blundi og sér ekkert umhverfis sig annað en eld og reyk. Hvernig líður þeim, sem gengur í náttmyrkri öruggur um rétta leið, en fellur andvaralaus fram af björgum ósyndur í ískaldan sjó.

(Jófríður Þorkelsdóttir, förukona)

Saga förukvenna er samofin sögu íslensku þjóðarinnar. Þá sögu hef ég rannsakað að hluta, fyrst í BA-ritgerð minni, Sytrur minninga úr Mýrdalnum: Rannsókn á munnlegri sögu (2013),[i] en einnig með öðrum nálgunum s.s. heimildarmynd um síðustu förukonur Íslands sem lokið verður við fyrir árslok. Síðasta verk mitt þar sem förukonur voru viðfangsefni mitt, er grein sem birt var eftir mig í fræðitímartinu Feminist Research nú í sumar (15. júní). Greinin bar yfirskriftina „Drifting: Feminist Oral History and the Study of the Last Female Drifters in Iceland“. Efni greinarinnar var í grunninn byggt á ýmsum rituðum heimildum og ennfremur viðtölum sem ég tók við átján einstaklinga sem mundu eftir förukonum úr barnæsku sinni. Í þessum skrifum mínum hér á Hugrás legg ég út frá þeim greinarskrifum.

Í grein minni „Drifting: Feminist Oral History and the Study of the Last Female Drifters in Iceland“ var ímynd förukvenna á Íslandi í forgrunni.[ii]  Í reynd var þessi nýja nálgun að skilgreina og greina ímynd förukvenna nauðsynleg. Með því að fá þann skilning á förukonugoðsögninni var kleift að skyggnast á bakvið þá ímynd. Það gerði ég með því að styðjast við reynsluheim kvenna á Íslandi.

Í því skyni að greina ímynd förukvenna notaðist ég við aðferðir minningafræðinnar, auk þess sem ég sótti í sarp þjóðsagnanna. Í þeim tilgangi að öðlast skilning á reynsluheimi förukvenna notaðist ég við viðtöl sem ég tók við konur sem höfðu kynnst förukonum, börn að aldri. Þær sögur þeirra fullorðnu kvenna sem þekkja reynsluheim kvenna, vörpuðu mikilvægu ljósi á ýmsa ráðandi þætti er vörðuðu líf förukvenna.

Förukonur/farandkonur/göngukonur/flökkukonur/umferðakonur voru heimilislausar konur sem flökkuðu á milli bæja og báðu sér beina, þær síðustu fram eftir 20. öldinni. Konur sem lifðu á útmörkum hins karllæga bændasamfélags og jafnframt utan einkasviðs kvenna (e. private sphere), heimilisins. Þessi staða farandkvennanna á skilum náttúrunnar og samfélagsins kallaði fram persónusköpun þeirra í sögunni. Við rannsókn mína kom nefnilega í ljós að lýsingar á förukonum eru alla jafnan með sama móti, líkt og verið sé að lýsa sömu konunni, þrátt fyrir að persónurnar og tilvist þeirra í tíma og rúmi væri mismunandi. Hér er um að ræða ímynd af förukonu sem teygir sig allt frá Helgu Bárðardóttur í Bárðar sögu Snæfellsáss til síðustu förukonunnar Möngu (1869-1962) sem frá segir í bók Ómars Ragnarssonar Manga með svartan vanga: Sagan öll. Ímynd förukvenna hefur ákveðna samsvörun í kvenpersónum þjóðsagna okkar og þar liggja um leið ákveðnar rætur sem fólk speglaði líf þessara kvenna í.  Huldukonur, tröllskessur og útilegukonur eru dæmi um slíkar sögupersónur. Frásagnarháttur sagnanna er líka gjarnan með sama móti. Saga kvennanna er oftast tvískipt; sagan fyrir flakkið og sagan eftir flakkið. Fyrir flakkið var konunum var lýst sem fögrum og efnilegum konum sem sinntu kvenhlutverkum móðurinnar og ástkonunnar, áður en þær urðu förukonur, urðu náttúra. Ástæðan fyrir því að konurnar fóru að flakka liggur ekki alltaf fyrir, en ástarsorg er algeng ástæða sem nefnd er til sögunnar. Ástarsorgin risti þá einatt fögru konuna þeim rúnum að eftir sat kerling er klæddist mörgum lögum af tötrum, með harðneskjulegt andlit og brátt skap: Kona án manns er kona án róta.

Rannsóknin dró fram fleiri ástæður er lágu að baki því hversu samstíga lýsingarnar á förukonunum voru, nefnilega þá einföldu staðreynd að sjónarhorn barna er um marg einsleitt og að barnæskuminningar eru ráðandi í tiltækum heimildum um förukonur fyrr og síðar. Minningar einstaklinga um göngukonur sem komu á bernskuheimili þeirra sýna okkur líkt og minningarfræðin tiltekur, að börn hafa þann eiginleika að festa sér í minni það sem er óvenjulegt. Vegna þessa gat ég sett upp rannsókn er byggði á viðtölum við fullorðna einstaklinga sem höfðu kynnst förukonum í barnæsku sinni. Í kjölfarið hófst för mín sem sagnfræðingur inn í hina lifandi sögu með aðferðum munnlegrar sögu. Heimur kvennatjáningar opnaðist og kynni tókust við möguleikana sem fólgnir eru í því að nýta sér þá reynslu sem þar er að finna.

Kvennaviðtölin (e. woman-on-woman interview) að baki rannsókn minni á síðustu förukonum Íslands endurspegla mátt þess að konur geti fjallað sín á milli um málefni kvenna á grunni reynsluheims kvenna. Þeim viðtölum líkti ég í greininni við aðrar þekktar tjáningaleiðir kvenna á Íslandi til að miðla reynsluheimi sínum, nefnilega sagnadansa fyrri alda og #Metoo atburðasagnir nútímans. Rýmið sem konur skapa með þessum leiðum skapa í senn samstöðu um málefni þeirra og draga fram upplýsingar er lúta að þeim með skýrari hætti en ella væri mögulegt.  Vettvangurinn og viðtalið lúta eðli kvenna er þátt taka, og á þeim grunni þróaði ég aðferðafræði í tengslum við kvennaviðtöl. Aðferðafræði sem grundvallaðist á sýn Virginia Woolf á mikilvægi samtalslistarinnar þ.m.t. þess kjörlendis sem hún sprettur upp af. En sú aðferðafræði mín byggðist einnig á skrifum fræðikvenna á borð við Erlu Huldu Halldórsdóttir[iii] og Helgu Kress[iiii] um tjáningu og þagnir kvenna í Íslandssögunni. Þessi aðferðafræði ljáir hinni rituðu sögu sjónarhorn kvenna sem reynsluheimur kvenna gefur einn innsýn í.

Hér má nálgast greinina „Drifting: Feminist Oral History and the Study of the Last Female Drifters in Iceland“

Kynningarmyndskeið fyrir heimildarmyndina um síðustu förukonur Íslands

 

Mynd 1. Vigdís Ingvadóttir (1864-1957).

Mynd 2. Líkan sem ég gerði sem sýnir efnislegt frásagnarrými kvenna, s.s. kvennaviðtal, sagnadans kvenna, samtal milli kvenna.

Heimildir:

[i] Erla Hulda Halldórsdóttir, „The Narrative of Silence“, Life Writing 7 (1) (2010), 37-50.

[ii] Helga Kress, Máttugar meyjar. Íslensk fornbókmenntasaga. (Reykjavík: Háskólaútgáfan 1993).

[iii] Ritgerðin, Sytrur minninga úr Mýrdalnum: Rannsókn á munnlegri sögu (2013), var skrifuð undir leiðsögn Þorsteins Helgasonar.

[iiii] Þess ber þó að geta að ímynd förukvenna var aukinheldur viðfangsefni mitt í BA-ritgerð í sagnfræði.[/cs_text]

Um höfundinn
Dalrún J. Eygerðardóttir

Dalrún J. Eygerðardóttir

Dalrún J. Eygerðardóttir er doktorsnemi í sagnfræði við Háskóla Íslands og meistaranemi í umhverfis- og auðlindafræðum. Hún hefur einnig lokið BA-gráðu í kvikmyndafræði.

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3