Kvennaborg á fyrstu hæð

[cs_text]Í tilefni af því að röddum kvenna á ritvelli Íslands fjölgar undir formerkjum #Metoo byltingarinnar, er tilvalið að fjalla um varðveislu á röddum kvenna inn á Landsbókasafni Íslands-Háskólabókasafni. Fjalla um kvennaborg vorra Íslendinga og konuna sem reisti hana frá grunni; Önnu Sigurðardóttur. Hér er um að ræða Kvennasögusafn Íslands sem stofnað var árið 1975 og stendur enn vörð um raddir kvenna á 21. öldinni, á fyrstu hæðinni í Þjóðarbókhlöðunni. Hér er um að ræða rými sem var mótað af konu fyrir frásagnir kvenna, rými sem tekur opnum örmum á móti #Metoo atburðarsögum kvenna á Íslandi.

Undirrituð er sagnfræðingur sem sérhæfir sig í femínískri munnlegri sögu, og hefur fjallað um munnlegar frásagnir kvenna um kynbundið ofbeldi. Vorið 2017 lauk ég við MA ritgerð sem fjallaði um slík efni, Konur eru konum bestar: Sagnfræðileg samtímarannsókn á áhrifum félagasamtaka kvenna á stöðu íslenskra kvenna. Þar var fjallað um nauðsyn þess að konur hafi sitt rými til tjáningar.  Sama ár skrifaði ég einnig tvær greinar þar sem munnlegar frásagnir um kynbundið ofbeldi komu við sögu. Snemma árs skrifaði ég greinina „Konur á vatnaskilum: Hugvekja um femíníska munnlega sögu“ sem birt verður innan skamms í 32. hefti Sagna-Tímarits um söguleg efni. Síðar það ár skrifaði ég greinina „Nútímasagnadansinn #Metoo“ sem birtist í Hugrás, vefriti Hugvísindasviðs. En upphaf þeirra skrifa lágu í samanburðarathugun minni á samtímafrásögnum kvenna og sagnadönsum miðalda. Sá samanburður byggði á viðtölum konu við konu þar sem meðal annars var rætt um kynbundið ofbeldi (BA, 2015). Í þeim viðtölum mínum við konur giltu því sömu forsendur og í sagnadönsum og reyndar #Metoo atburðarsögum, nefnilega að kvennarými til frásagnar var skapað og nýtt til að miðla reynsluheimi kvenna. Niðurstöður þeirrar athugunar minnar kynnti ég með erindi á ráðstefnunni NonfictionNOW (Panellinn: Whose Words are These?: Writing and Oral History) sem haldin var í Háskóla Íslands sumarið 2017. Í störfum mínum sem sagnfræðingur þá beiti ég eftir mætti aðferðum femínískrar munnlegrar sögu, og því er það hvalreki að vera starfandi á þessu sviði í miðri #Metoo byltingunni; umkringd frásögnum kvenna. Síðustu mánuði hef ég líkt og aðrir landsmenn heyrt á raddir kvenna um kynbundið ofbeldi, lesið vitnisburði kvenna um kynbundið ofbeldi, og numið bergmál formæðra okkar er flytur sögur af kynbundnu ofbeldi í sögunni. Mitt í þessum klið kvennafrásagna vaknaði  spurningin: Hvert rata raddir þeirra íslensku kvenna sem tjá sig með rituðum #Metoo atburðarsögum á veraldarvefnum, til framtíðar litið? Svarið birtist mér skýrt í formi facebook tilkynningar þann 24. nóvember 2017:

Kvennasögusafn vill varðveita #metoo sögurnar sem eru að koma fram á Íslandi þessa daganna. Ef þú eða þinn hópur vill afhenda þína eða ykkar sögu þá er velkomið að hafa samband. kvennasogusafn@landsbokasafn.is / 525 5779

Ekki þarf að fjölyrða um mikilvægi þessarar söfnunar Kvennasögusafns Íslands á röddum kvenna er birtast undir formerkjum #Metoo byltingarinnar á Íslandi. Slík formleg skráning á kvenröddum íslenskrar samtímakvennasögu er tímanna tákn sem vitnar um eina grunnforsendu jafnréttis kynjanna, þ.e.a.s. að frásagnir kvenna þ.m.t. um atburði sem hefð hefur verið fyrir að þagga niður, sé að finna í sögunni til jafns á við sögur karla. Samtímasöfnun kvenna á samtímafrásögnum kvenna, er í reynd að segja má hluti af eldri hefð frónkvenna. Því er ekki úr vegi að fjalla örstutt um söfnun og varðveislu á sögu kvenna, með hliðsjón af raddrými þeirra í sögulegu ljósi.

Umfjöllun um söfnun og varðveislu kvennaheimilda er við hæfi að hefja á miðöldum þegar varðveislan byggði ekki síst á hljómi orða, en ekki einvörðungu hinu ritaða máli. Á þeim tíma voru frásagnir kvenna varðveittar í munnlegri geymd, t.d. vikivökum, ævintýrum og sagnadönsum (Helga Kress 1997). Í þeirri frásagnarhefð skipuðu konur stórt hlutverk við sköpun og varðveislu sagna, hinni mögnuðu munnlegu hefð (Vésteinn Ólason, 1979). Hefð sem síðan vék hægt og bítandi fyrir rithefðinni sem karlar einokuðu; „en langt fram á nítjándu öld og jafnvel lengur var það ekki talið sjálfsagt að konur lærðu að skrifa“ (Helga Kress, 1997). Sagnadansar eru gott dæmi um yfirfærslu „hljómmiðils“ yfir í ritmiðil, þar sem vald skrásetjarans var mikið samanborið við heimildarmanninn; „þeir sem safna kvæðunum eru nær undantekningarlaust karlmenn en heimildarmenn hins vegar langoftast konur…“ (Vésteinn Ólason, 1979). Í þessari fyrri alda yfirfærslu á sögum kvenna á hinn ritaða völl fólst í senn að þar varðveittust þær frásagnir, en gallinn var hins vegar sá að á þeim velli var aðgengi kvenna að þeim sögum að segja má ekkert. Þögn íslenskra kvenna fólst því að segja má öldum saman í þeirri mismunun sem fólgin var í því að aðgengi þeirra að ritun og prentun var nálega ekkert. Tímarnir breyttust loks en ennþá er hlutur kvenna í sögunni bágur samanborið við karla. Þessu vildu konur breyta og varðveisla á sögu kvenna hefst markvisst þegar kemur fram á miðja 20. öld. Þá stígur fram kona sem sagði þögninni stríð á hendur. Kona sem bókmenntafræðingurinn Helga Kress kallaði Unni djúpúðgu íslenskra kvennafræða (Helga Kress, 1996). Hér er átt við dr. Önnu Sigurðardóttur (f. 1908-1996), húsmóður, fræði- og kvenréttindakonu, er reisti kvennaveldi úr heimildum um konur; Kvennasögusafn Íslands. Með tilkomu Önnu hófst nýr kafli í kvennasögu Íslands; söfnun og varðveisla á rituðum heimildum um konur á Íslandi.

Anna Sigurðardóttir safnaði sönnunargögnum fyrir því að konur voru saga: „Hún gerði grein fyrir því að flest svið mannlegs lífs væru vettvangur kvenna og ætti saga þeirra því alls staðar að koma fram“ (Sigríður Th. Erlendsdóttir, 1996). Samhliða því að safna heimildum um konur, skapaði hún þeim rými í efnisheiminum, í hilllum og kössum, innan traustra veggja. Því má segja að Anna hafi ekki aðeins skapað konum sess í sögunni, heldur einnig stað í samtímanum. Dr. Anna Sigurðardóttir skapaði konum kvennarými. Þörf kvenna fyrir kvennarými hefur í reynd alltaf verið til staðar, og dæmi um þann skilning má sjá í heimi kvennabókmenntanna t.d.; í skrifum Virginia Woolf sem kallaði eftir vistaverum vífa í bókinni A Room of One´s Own, og í bók Málfríðar Einarsdóttir Samastaður í tilverunni, að ónefndri The Book of the City of Ladies eftir heimspekinginn Christine de Pizan (f. 1364-d. 1430), en titill þessarar greinar er bein vísun í þá bók Pizan. Um bók Pizan og hlut kvenna í hinni karllægu sögu fjallar Erla Hulda Halldórsdóttir í grein hér á Hugrás. The Book of the City of Ladies sem er einn af hornsteinum jafnréttisbaráttu kvenna, skapaði táknrænt rými fyrir konur í sögunni. Bók er hverfist um byggingu á borg fyrir konur, til að verjast tómlæti og óréttmætum frásögnum karla. Borgin, bókin The Book of the City of Ladies, var reist af miðaldakonu, úr múrsteinum sem hver og einn skyldi standa fyrir konu. Nálega sex hundruð árum síðar kom Anna Sigurðardóttir á fót íslenskri útgáfu af slíkri borg kvenna, sem var Kvennasögusafn Íslands. Borg reist á grunni kvennaheimilda.

Kvennasögusafn Íslands var fyrst til húsa á heimili Önnu í Reykjavík, Hjarðarhaga 26. Slík „heimatilbúin“ tilhögun var svo sem ekki ný af nálinni í kvennamálum. Sagan sýnir okkur nefnilega að konur hafa löngum hýst starfsemi í þágu kvenna inn á eigin heimilum, skapað almannasvið innan einkasviðsins ef svo má að orði komast. Sem dæmi má nefna að mæðgurnar Bríet Bjarnhéðinsdóttir og Laufey Valdimarsdóttur notuðu heimili sitt að Þingholtsstræti 18 undir margskonar starfsemi í tengslum við hagsmunagæslu fyrir íslenskar konur á fyrri hluta 20. aldar s.s. undir starfsemi Mæðrastyrksnefndar. Þarna fetaði Anna Sigurðardóttir troðnar slóðir kvenna er unnið hafa að bættum hag kvenna í; house of our own. Í kjölfar áralangrar uppbyggingu Önnu var þeirri ritborg kvenna fundinn staður í Þjóðarbókhlöðunni, vistarverur íslenskra vífa voru tryggðar.

„Kvennasögusafninu er bæði ætlað að hvetja til og efla rannsóknir í kvennasögu. Óhætt er að segja að það hafi safnið gert frá upphafi, bæði með heimildum sínum og ekki síst tilvist sinni“ (Erla Hulda Halldórsdóttir, 1997).

Umfjöllun þessi um varðveislu á röddum íslenskra kvenna endar á málefnum dagsins í dag; rituðum samtímaheimildum #Metoo atburðarsagna kvenna. Sá nútími vitnar um þarft frelsi í ritaðri tjáningu hjá konum fyrir tilstilli veraldarvefsins. Öllu skiptir að þær frásagnir lendi ekki í glatkistu rafrænna frásagna og því þarf með ráðum og dug að tryggja söfnun og varðveislu á þessum frásögnum sem miðla reynsluheimi kvenna. Gott dæmi um slíkt starf er umrædd vinna á vegum Kvennasögusafns Íslands sem Rakel Adolphsdóttir sagnfræðingur og forstýra þess safns setti af stað og leiðir:

Kvennasögusafn vill varðveita #metoo sögurnar sem eru að koma fram á Íslandi þessa daganna. Ef þú eða þinn hópur vill afhenda þína eða ykkar sögu þá er velkomið að hafa samband. kvennasogusafn@landsbokasafn.is / 525 5779

Megi kvennaborgin á fyrstu hæðinni stækka

            samhliða vaxandi tjáningarfrelsi kvenna á Íslandi.

Megi raddrými kvenna

            aukast með hverjum deginum.

Megi #Metoo atburðarsögur kvenna

            rata í Kvennasögusafn Íslands.

 

Heimildir:

  • Erla Hulda Halldórsdóttir. „Anna Sigurðardóttir og Kvennasögusafn Íslands“. Ritmennt 2, Ársrit Landsbókasafns Íslands – Háskólabókasafns 1997.
  • Christine de Pizan. The Book of the City of Ladies. London: Penguin Books, 1999.
  • Dalrún J. Eygerðardóttir. „Nútímasagnadansinn #Metoo“, Hugrás. Vefrit Hugvísindasviðs, birt 2. janúar 2018, sjá: https://hugras.is/2018/01/nutimasagnadansinn-metoo/
  • Helga Kress. „Anna Sigurðardóttir“. Morgunblaðið 11. janúar 1996.
  • Helga Kress. Stúlka: Ljóð eftir íslenskar konur. Reykjavík: Bókmenntafræðistofnun Háskóla Íslands, 1997.
  • Sigríður Th. Erlendsdóttir. Anna Sigurðardóttir 5. desember 1908 – 3. janúar 1996. Saga 34 (1996).
  • Sigríður Th. Erlendsdóttir. Anna Sigurðardóttir. Andvari 125 (2000).
  • Vésteinn Ólason. Sagnadansar. Reykjavík: Rannsóknastofnun í bókmenntafræði: Menningarsjóður, 1979.

Myndefni: Dalrún J. Eygerðardóttir (blönduð tækni: Pennateikningar/tölvugrafík).[/cs_text]

Um höfundinn
Dalrún J. Eygerðardóttir

Dalrún J. Eygerðardóttir

Dalrún J. Eygerðardóttir er doktorsnemi í sagnfræði við Háskóla Íslands og meistaranemi í umhverfis- og auðlindafræðum. Hún hefur einnig lokið BA-gráðu í kvikmyndafræði.

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3