Himinn og helvíti

[cs_text]Ísland var í aðallhlutverki í sýningu Borgarleikhússins á Himnaríki og helvíti eftir Jón Kalman Stefánsson. Í þríleiknum er baráttu mannskepnanna við náttúruöflin lýst. Fyrst á sjónum þar sem barist er við hafið. Svo á fjöllum þar sem barist er við blindbyl, sult og kulda. Loks í þorpinu þar sem barist er um völd og mannréttindi. Tvær fyrstu bækurnar eru myndrænar en ekki leikrænar, meiri átök eru milli manna í þeirri þriðju. Og hvernig á að skila á leiksviði hinum ljóðræna og heimspekilega texta Jóns Kalmans, sem margir hafa lýst sem því besta sem skrifað er nú  um stundir? Það var áskorunin sem Egill Heiðar Anton Pálsson og hans fólk stóð frammi fyrir.

Náttúruöflin

Mér finnst að ég hafi aldrei séð jafn áhrifaríka sviðsvinnu (ég veit ég hef sagt þetta nokkrum sinnum í þessum leikhússpistlum síðustu tvö árin– síðasta skipti telur…) Egill Ingibergsson skapar magnaða sviðsmynd þar sem gagnsæ tjöld og skuggamyndir að hætti William Kentridge eru meðal annars notaðar til að sýna návist genginna kynslóða.

Í fyrsta þættinum, sem segir frá róðrinum hörmulega, er hafið í forgrunni. Á stórum flötum í bakgrunni er úfið hafið sýnt í svörtum eða dökkum vetrarlitum og gráum bjarma. Þórarinn Blöndal teiknar myndirnar með kol og krít  og endurskapar í flottum myndum hreyfinguna og þunga ógnina af þessari höfuðskepnu sem báturinn skoppar ofan á. Egill Ingibergsson notar dýpt sviðsins og lætur tjöld  þrengja það eða víkka,  færast nær okkur og fjær  tilbaka og breyta þannig fókus áhorfanda eins og lýsingin sem Þórður Orri Pétursson stendur fyrir.

Fjöll og firnindi í svaðilförinni með póst og líkkistu yfir fjallið eru búin til með palli sem hækkar og lækkar og gríðarlegur dúkur, sem hylur gólfið í upphafi og er látinn búa til öldugang þar, býr nú til stórhríð og storm með hjálp leikhópsins. Margt af þessu hefur maður séð áður en sjaldan svo áhrifamikið.  Búningar Helgu I Stefánsdóttur voru í jarðlitum, látlausir og hógværir eins og hæfði því fátæka fólki sem hér háði sína lífsbaráttu.  Og enn hef ég ekkert sagt um tónlist og hljóðmynd Hjámars H. Ragnarssonar sem var fögur, ljóðræn og tregafull eins og verkið.

Fátækt fólk

Þríleikur Jóns Kalmans fjallar um strák (Þuríður Blær Jóhannesdóttir), vin hans Bárð (Björn Stefánsson) sem króknar úr kulda í róðrinum í fyrsta þætti. Ábyrgur fyrir því að miklu leyti er er formaðurinn Pétur (Valur Freyr Einarsson) sem lætur róa of langt út en það eiga bæði strákurinn og  fanggæslan í verinu, Andrea kona Péturs (Katla Margrét Þorgeirsdóttir) erfitt með að fyrirgefa honum. Andrea sendir því strákinn í Plássið til þess að hans bíði ekki sömu örlög, verandi bókmenntagrúskari og sveimhugi eins og Bárður.

Önnur bókin lýsir svaðilför hins fámála heljarmennis Jens landpósts (Bergur Þór Ingólfsson) yfir fjöll og firnindi með póst og síðar líkkistu. Ferðin verður þeim næstum að bana og þeir koma kalnir og grátt leiknir tilbaka, en lifandi þó.

Þriðja bókin lýsir átökum manna á milli, tilraunum til að knésetja kráar- og skipeigandann Geirþrúði (Margrét Vilhjálmsdóttir) og aðstoðarkonu hennar, Helgu (Sigrún Eddu Björnsdóttir) vegna þess að Geirþrúður ógnar stórkaupmönnunum á svæðinu. Þeir svara með því að reyna að flæma hana burtu. Af slægð sinni lætur hún krók koma á móti bragði og giftist inn í ætt óvinar síns með því að taka sér fyrir mann hinn lærða, skemmtilega en afar drykkfellda skólastjóra Gísla (Hannes Óla Ágústsson). Strákurinn er sá sem ferðast millli heima og Þuríður Blær fer afar vel með það hlutverk. Fleiri góðir leikarar eru í leikhópnum og gefa persónunum líf og sérkenni, þarna eru stórleikarar en líka óreyndari leikarar sem skila áhrifamiklum persónum. Hlutverkin eru tuttugu og þrjú.

Stórvirki

Himinn og helvíti Jóns Kalmans Stefánssonar er stórvirki sem dregur inn í sig fortíð og nútíð í þéttum texta og það hvílir mikið á höfundi leikgerðarinnar, Bjarna Jónssyni.

Bjarni fer þá leið að skila átakamiðju hverrar bókar, margar hliðarsögur verða að fara út og vangaveltur um mannlega náttúru og samfélag. Þetta er harðneskjulegt og frumstætt samfélag en þar eru að opnast möguleikar á að listhneigð ungmenni eins og strákurinn geti lifað af. Bjarni gerir þetta mjög vel að mínu mati. Það eina sem ég var verulega ósátt við var að þeir Egill Heiðar Anton Pálsson taka ljóðræna kafla sem í bókinni eru lagðar í munn hópi framliðins fólks úr byggðinni og láta leikhópinn flytja þá í talkór. Ég er ekki aðdáandi talkóra. Textarnir verða blæbrigðalausir og þreytandi, finnst mér, og ég bíð eftir að þeir hætti.

Sýningin leggur áherslu á karlveldi sem er byrjað að riða til falls, leikurinn gerist í upphafi tuttugustu aldarinnar. Geirþrúður er fulltrúi nýja tímans og Margrét Vilhjálmsdóttir lyftir henni upp yfir annað fólk. Orðræða Friðriks athafnamanns (Vals Freys) kallaði á kuldalegt fliss í sal þegar hann reynir að útskýra fyrir henni að hún sé kona sem brjóti gegn eðli sínu með því að vera að vasast í auðsöfnun. Það var ágætt.

Látið þessa sýningu endilega ekki framhjá ykkur fara – hún er glæsileg.[/cs_text]

Um höfundinn
Dagný Kristjánsdóttir

Dagný Kristjánsdóttir

Dagný Kristjánsdóttir er prófessor emeríta í íslenskum nútímabókmenntum við Íslensku­- og menningardeild Háskóla Íslands. Sérsvið hennar er íslensk bókmenntasaga, kvennabókmenntir, barnabókmenntir, kynjafræði og sálgreining. Sjá nánar

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3