Í samhengi við stjörnurnar

Hvað orsakar að hlutirnir gerist á vissan hátt? Er lífið tilviljunum háð eða er allt skrifað í skýin? Þetta eru stórar spurningar sem hinn ungi höfundur Nick Payne glímir við í verki sínu Í samhengi  við stjörnurnar sem var frumsýnt í Tjarnarbíói þann 19. maí síðastliðinn en hefur verið tekið upp aftur til sýninga á haustdögum.

Höfundurinn byggir verkið á lögmálum skammtafræði og afstæðiskenningar. Það kann að hljóma framandi fyrir þá sem ekki hafa lagt raunvísindi fyrir sig og þurfti undirrituð að setja sig í stellingar til að átta sig á þessum hugtökum sem þó eru skýrð í verkinu sjálfu. En meginþráður verksins er byggður á strengjafræði sem er afsprengi þessara tveggja lögmála. Samkvæmt henni eru fleiri fleiri víddir en þær sem við þekkjum eða allt að 10 eða 11 talsins. Ekki verður strengjafræðin útskýrð hér en eins og skýrt er á Vísindavef Háskóla Íslands segir að ,,Strengjafræðin er óvenjuleg eðlisfræðikenning að því leyti að öllum eiginleikum strengja, sem mælanlegir eru með nútímatækni, má einnig lýsa með öðrum og einfaldari kenningum, til dæmis kvarðakenningum öreindafræðinnar eða almennu afstæðiskenningunni.”

En snúum okkur að verkinu sjálfu. Þetta er saga tveggja einstaklinga, ungs býflugnaræktanda og ungrar vísindakonu. Þau líta hvort sínum augum á lífið en þó er regla í óreglunni. Þau hittast í grillveislu. Þau virðast ætla að ná saman en það getur líka farið öðruvísi. Í raun er sagan sjálf sem sögð er ekki svo merkileg. Þetta er klassísk ástarsaga sem hefur möguleika á að enda vel en líka enda illa.

Unga fólkið er leikið af Birgittu Birgisdóttur og Hilmi Jenssyni. Þessi tvö hafa getið sér gott orð á fjölum stóru leikhúsanna og gaman að sjá þau í svo innilegu verki. Ég var svo heppin að sjá verkið í vor og finnst mér tenging á milli leikaranna hafa styrkst. Þau eiga margar mjög fallegar senur og styðja hvort annað í húmör og léttleikanum þegar það á við.

Það sem gerir verkið áhugavert er í  samspil leikaranna, leikmyndin, tónlistin og aðferðir leikstjórans Árna Kristjánssonar. Árni er tilgerðarlaus leikstjóri. Hann leyfir textanum að njóta sín, þótt víða séu endurtekningar. Hann treystir handritinu sem þó er í einfaldara lagi. En þótt endurtekningar séu nokkrar og leikarar leyfa sér að dvelja í atriðunum þá heldur leikstjórinn vel utan um skiptingar. Þær eru bæði snarpar og skýrar.

Leikmynd og búningar Þórunnar Maríu Jónsdóttur eru hugvitsamleg og í senn listræn. Áhorfendur sitja í kringum sviðið, á fjóra vegu, og ramma inn leiksviðið. Úr loftinu hanga „loftsteinar¨ í mislöngum strengjum og ferningur og þrívíður þríhyrningur eru einu leikmunirnir á sviðinu. Þórunn María leikur sér hér með fleti, rúm og strengi sem styrkja efni verksins.

Tónlist Hörpu Fannar Sigurjónsdóttur er lágstemmd og eru hér enn og aftur notaðir strengir.

Í hnotskurn er Í samhengi við stjörnurnar falleg lítil sýning sem vekur mann til umhugsunar um tilveruna.

[fblike]