Íslensk kvikmyndaklassík – viðtal við Björn Þór Vilhjálmsson

[cs_text]„Íslensk kvikmyndaklassík“ er fyrirlestrarröð á vegum kvikmyndafræði Háskóla Íslands. Kjartan Már Ómarsson ræðir við Björn Þór Vilhjálmsson, lektor í almennri bókmenntafræði og kvikmyndafræði, um fyrirlestraröðina og hvað felist í orðunum íslensk kvikmyndaklassík.

Hvað er fyrirlestraröðin „Íslensk kvikmyndaklassík“ og hvað liggur henni að baki?

„Íslensk kvikmyndaklassík“ er fyrirlestrarröð á vegum kvikmyndafræði Háskóla Íslands þar sem mikilvægum brautryðjendum íslenskrar kvikmyndagerðar, og athyglisverðum samtímaleikstjórum, er boðið í heimsókn til að ræða um tilurð, framleiðslu og viðtökur tiltekinnar myndar eftir sig. Um er að ræða hádegisfyrirlestra sem haldnir verða einu sinni í mánuði og eru öllum opnir. Þá má gera ráð fyrir að sjálft erindið sé kannski rúmur hálftími upp í þrjú korter en að því búnu verður opnað fyrir umræður. Það er Ágúst Guðmundsson, eitt mikilvægasta kvikmyndaskáld þjóðarinnar, sem ríður á vaðið núna á fimmtudaginn (21. september) og mun hann ræða um kvikmynd sína frá 1980, Land og syni. Í kjölfarið er svo von á Guðnýju Halldórsdóttur, sem mun ræða um kvikmyndaaðlaganir sínar á skáldverkum föður síns, Kristnihald undir Jökli (1989) og Ungfrúin góða og húsið (1999). Þriðji gestur kvikmyndafræðinnar, ef vonir standast, verður svo Nanna Kristín Magnúsdóttir, en hún hefur vakið mikla athygli fyrir stuttmynd sína Ungar, sem frumsýnd var í fyrra og sópað hefur til sín hverjum verðlaunum á fætur öðrum, bæði hérlendis og erlendis. Næstkomandi vor koma svo Kristín Jóhannesdóttir og Friðrik Þór Friðriksson í heimsókn, og fleiri.

Það er svo ýmislegt sem liggur fyrirlestraröðinni til grundvallar. Hugmyndin er í senn sú að fyrirlestrarnir verði gagnlegir áhugafólki um íslenska kvikmyndasögu og að skref verði stigið til að brúa bilið sem hefur e.t.v. myndast milli akademíska heimsins og kvikmyndagerðar á Íslandi eins og henni vindur (eða vatt) fram í „rauntíma“. Með þessum hætti myndi mikilvæg þekkingarmiðlun eiga sér stað frá starfandi kvikmyndagerðarfólki yfir til háskólasamfélagsins. Þótt yfirskriftin sé „kvikmyndaklassík“ – sem er sannarlega réttnefni þar sem gestir kvikmyndafræðinnar þetta árið eiga nær allir það sameiginlegt að hafa gert verk sem klassísk eru orðin í íslenskri kvikmyndasögu, og sumir fleiri en eitt – er staðreyndin sú að þeir eru líka allir starfandi og í fullu fjöri, með spennandi verkefni í gangi og eiga vafalaust enn eftir að leggja heilmikið til okkar sameiginlegu kvikmyndamenningar.

Í öðru lagi hefur kvikmyndafræðin undan farin ár sinnt íslenskri kvikmyndagerð og kvikmyndasögu í auknum mæli, bæði í formi námskeiða og sýningarhalds. Fyrir nokkrum árum var námskeið haldið um Friðrik Þór Friðriksson, höfundarverk hans og stöðu í íslenskri kvikmyndasögu. Farið var kerfisbundið yfir verk hans og þau sett í samhengi, innlent sem og erlent. Þá var námskeið um íslenska kvikmyndahöfunda kennt fyrir skemmstu sem gekk afar vel. Það var Gunnar Tómas Kristófersson, doktorsnemi, sem kenndi það. Í námskeiðinu tók hann fyrir Ágúst Guðmundsson, Dag Kára og Baltasar Kormák og skoðaði út frá höfundarhugtakinu, eins og það hefur þróast og mótast frá því að hugmyndasmiðir frönsku nýbylgjunnar komu því upphaflega á kortið. Svo ekki sé minnst á námskeiðið sem þú kenndir í fyrra um Baltasar Kormák [vísað er til námskeiðsins „Frá 101 til Hollywood“ sem Kjartan Már kenndi]. Fleiri mætti tína til en ekki skiptir minna máli að við Háskóla Íslands eru um þessar mundir upprennandi fræðimenn á sviðinu að skrifa doktorsritgerðir um íslenska kvikmyndamenningu. Að vissu leyti byggir þetta allt á starfi sem kvikmyndafræðingurinn Björn Ægir Norðfjörð og Guðni Elísson, prófessor í almennri bókmenntafræði, hafa unnið á fyrri árum, bæði við að koma kvikmyndafræðinni á laggirnar við HÍ og í margþættri fræðastarfsemi og útgáfum.

Þannig að lagt er upp með að fyrirlestraröðin nái yfir allt kennsluárið. En verður framhald á?

Svo sannarlega. Stefnan hjá okkur í kvikmyndafræðinni er að skipuleggja fyrirlestraraðir á borð við þessa með reglubundnum hætti, jafnvel á hverju ári. En það yrði þá gert með varíasjónum. Næst væri til dæmis afar skemmtilegt að vera með fyrirlestraröð á borð við „Íslensku nýbylgjuna“, fá yngri leikstjóra til að koma í heimsókn og ræða um stöðuna í íslenskri kvikmyndagerð um þessar mundir (eins og Nanna er reyndar dæmi um í þessari fyrstu röð sem nú er verið að gangsetja). Velta upp spurningum um það hvernig kvikmyndalandslagið þessa stundina blasir við þeim sem ólust upp við verk frumherja á borð við Ágúst, Guðnýju, Kristínu og Friðrik. Það eru gríðarlega áhugaverðir hlutir að gerast í íslenskri kvikmyndagerð um þessar mundir. Ný kynslóð leikstjóra hefur verið að hasla sér völl á umliðnum árum. Hin nýfrumsýnda kvikmynd Hafsteins Gunnars, Undir trénu, er framúrskarandi dæmi um það. En einnig mætti nefna grasrótarleikstjóra á borð við Sigurð Anton Friðþjófsson (Webcam, 2015; Snjór og Salóme, 2017). Þá gæti líka verið fróðlegt að fá aðra en leikstjóra í heimsókn, ræða til dæmis við tökufólk, propsara, klippara o.s.frv. Eitt árið mætti taka fyrir tiltekna mynd og fá ólíkt fólk sem kom að gerð sömu myndar til að ræða hana frá ólíkum sjónarhornum.

Hvers vegna var ákveðið að hefja fyrirlestraröðina með Ágústi Guðmundssyni og mynd hans, Landi og sonum?

Það var eiginlega ekki annað hægt. Við erum hér að tala um eina helstu lykilmynd íslenskrar kvikmyndasögu, frábært verk sem hefur elst afskaplega vel, og það þrátt fyrir þær gríðarlega erfiðu aðstæður sem kvikmyndagerðarfólk átti við að etja á fyrstu árum „kvikmyndavorsins“ svokallaða, og jafnvel gott betur lengur en það. Myndin tekur á umfjöllunarefni sem var eitt hið miðlægasta í íslenskum bókmenntum og svo kvikmyndum nær alla síðustu öld; umskiptunum sem áttu sér stað þegar búferlaflutningarnir úr sveit í borg breyttu ásýnd þjóðarinnar og lifnaðarháttum með róttækum og óafturkræfum hætti. Rof átti sér stað sem þurfti að vinna úr, og Land og synir er eitt af meistaraverkunum sem það gera. Þar að auki er leit hérlendis að leikstjórum sem hafa átt sér jafn merkan feril og Ágúst Guðmundsson. Óhræddur lagði hann til atlögu við sagnaarfinn með Útlaganum (1981), en hún er enn þann dag í dag eina kvikmyndin sem með beinum hætti lagar Íslendingasögu að hvíta tjaldinu. Eins og Bergljót Soffía Kristjánsdóttir, prófessor í íslensku, hefur bent á, hefur Útlaginn haft mótandi áhrif á skilning okkar í dag á sögunni um Gísla Súrsson. Vart þarf að minnast á stöðu Með allt á hreinu (1982) í íslenskri menningu, og áfram hélt Ágúst að senda frá sér merkar kvikmyndir, Dansinn (1998) og Mávahlátur (2001) eru aðeins tvö dæmi.

Að lokum, hugmyndin um íslenska kvikmyndaklassík kallar fram vangaveltur um kvikmyndalega arfleifð þjóðarinnar, og aðgengi okkar að henni í dag, ekki satt?

Jú, vissulega. Kvikmyndahefð þjóðarinnar er að sumu leyti köflótt hvað samfellu varðar. Fram eftir öldinni einkennist kvikmyndasagan af tilteknum tímabilum þar sem virkni einstakra aðila rís hátt, en þess á milli er kannski fátt um tíðindi. Þetta breytist auðvitað með stofnun Kvikmyndasjóðs og áðurnefndu „kvikmyndavori“. Í dag er vandamálið hins vegar það hversu miklum erfiðsmunum það er bundið að nálgast stóran hluta kvikmyndarfsins, og þá er ég ekki einvörðungu að vísa til kvikmyndanna sem gerðar voru áður en árstíðabreytingin á sér stað. Íslenskar kvikmyndir níunda áratugarins komu mikið til út á myndbandsspólum á sínum tíma, og þó sú tækni hafi auðvitað verið herfilega vond þá er það eiginlega verra að hafa ekkert aðgengi að þessum myndum, en sú er raunin í dag. Fjöldi lykilmynda er óaðgengilegur; þessar myndir hafa aldrei verið gefnar út á DVD eða á blágeisla. Streymisþjónustur stoppa auðvitað ekki upp í eyðuna, og því grípur maður í tómt hvað eftir annað þegar maður leitar fanga í kvikmyndalegri fortíð okkar, jafnvel þegar um tiltölulega nýlegar myndir er að ræða. Úr þessu þarf auðvitað að bæta.

Ágúst Guðmundsson heldur erindi um Land og syni nk. fimmtudag, þann 21. september, milli 12–13 í Veröld, stofu 108.[/cs_text]

Um höfundinn
Kjartan Már Ómarsson

Kjartan Már Ómarsson

Kjartan Már Ómarsson er með MA gráðu í bókmenntafræði. Hann er stundakennari við íslensku- og menningardeild HÍ þar sem hann kennir jöfnum höndum í bókmennta- og kvikmyndafræði.

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3