Lér konungur í öðru veldi

[cs_text][pullquote type=”right”]Lér konungur
The Old Vic.
Leikstjórn: Deborah Warner
/
Royal Shakespeare Company.
Leikstjórn: Gregory Daran
[/pullquote]Samræður við ókunnuga eru ekki beinlínis það sem karlmenn hafa í huga þegar þeir standa við þvagskálarnar og sinna verkefni náttúrunnar í leikhúshléinu, en á þessu geta verið undantekningar; ég stóð um daginn við eina skálina í Old Vic leikhúsinu í Lundúnum, algerlega hrekklaus og annars hugar eins maður oftast er í þessum aðstæðum. Inn kom ungur maður, hálfþrítugur í hæsta lagi, og ávarpaði mig eins og ég væri gamall kunningi. „Glenda Jackson er alveg frábær, finnst þér ekki? Hvílík útgeislun og kraftur!“ Ég hélt fyrst að hann væri að tala við einhvern annan, en hann horfði beint framan í mig, brosandi glaður á meðan hann renndi niður buxnaklaufinni og hófst handa af krafti þarfar og æsku. Ég svaraði eftir örlítið hik, jú, sérstakt hvað rödd hennar væri sterk, verandi áttræð að aldri, sami árgangur og faðir minn. Ungi maðurinn lauk sér af og sagðist varla trúa því, gekk út og tók upp símann.

glenda-jackson-in-king-lear-at-the-old-vic-photos-by-manuel-harlan_hugras
Glenda Jackson í hlutverki Lés konungs í uppsetningu The Old Vic. Ljósmynd: Manuel Harlan. © The Old Vic.
Nú gæti ég fengið að sjá Lé konung tvisvar á sömu helgi.
Glenda Jackson er ein frægasta leikkona sem England hefur alið, tvenn Óskarsverðlaun og nokkrar tilnefningar til viðbótar, auk fjölda annarra verðlauna segja allt um það sem þarf. Hún lét ekki þar við sitja heldur bauð sig fram til þings fyrir Verkamannaflokkinn 1992 og sat þar fram að síðustu kosningum. Þótti hún ekki alltaf rekast vel í flokki og gagnrýndi Tony Blair oft hart. Síðan snýr hún aftur á sviðið í hlutverki Lés konungs skömmu eftir áttræðisafmælið. Þetta vakti vitanlega athygli og þegar ég las gagnrýnina í The Observer og The Guardian var mér ljóst að ég yrði að grípa tækifærið. Beint á netið og pantaði miða; kom svolítið á óvart hvað mörg sæti voru laus framarlega, en það var bara betra. En þegar ég hafði gengið frá greiðslunni og fór að skoða nánar vef leikhússins áttaði ég mig á því að ég hafði keypt miða á aðra sýningu, hjá Royal Shakespeare Company í Barbican leikhúsinu, Jackson væri í Old Vic. Það var ekki um annað að ræða en að reyna þar líka og það tókst símleiðis, sennilega fékk ég síðasta miðann og það uppi í rjáfri, en hvað um það, nú gæti ég fengið að sjá Lé konung tvisvar á sömu helgi.

Glenda Jackson stal vissulega senunni, eiginlega gat vart annað gerst
Sýningin í Old Vic var algjörlega í anda naumhyggju, ekkert á sviðinu nema hvítur dúkur og síðar risastór plastdúkur til að tákna storminn með dálitlum stuðningi hljóðs og skjávarpa, þótt regnið væri engan veginn „raunsætt“. Glenda Jackson stal vissulega senunni, eiginlega gat vart annað gerst, en það var ekki vegna fornrar frægðar eingöngu, hún náði að draga fram egóisma og tækifærismennsku konungsins, undirliggjandi húmornum líka þegar hann er að prútta við dætur sínar um hversu marga riddara hann megi hafa með sér við veisluhöld í þeirra húsum. Í skugganum af Jackson missir maður aðeins af öðrum leikurum, dæturnar vondu, Goneril og Regan (Celia Imrie og Jane Horrocks) eru dálítið lengi í gang, enda eru hlutverk þeirra kannski með þeim erfiðustu að leysa í þessu verki; Kordelía heldur bernsk, en þar er kannski fremur við leikaraval að athuga. Gagnrýnandi The Observer tætir aðra leikara í sig með litlum rökstuðningi og finnst mér hún gera það á fremur ódýran hátt. Játmundur gengur býsna langt með því að sýna á sér afturendann og fróa sér, en það er kannski frekar við leikstjórann (Deborah Warner) að sakast þar en leikarann (Simon Mayonda).

simon-manyonda-in-king-lear-at-the-old-vic-photos-by-manuel-harlan-hugras
Simon Mayonda í hlutverki Játmundar í uppsetningu The Old Vic. Ljósmynd: Manuel Harlan. © The Old Vic.

Játgeir/Tumi skinnið er kannski ekki raddsterkur, en hann fer þó alla leið þegar hann heldur eina einræðuna kviknakinn og það er ekki vegna duttlunga leikstjórans, heldur er ítrekað sagt í textanum að hann sé nakinn. Þetta er venjulega leyst á „penni“ hátt, en þarna tekst leikaranum (Harry Melling) að tjá hið algjöra umkomuleysi fígúrunnar, allsnakinn á auðu sviðinu.

king-lear-production-photos_-2016_2016_photo-by-ellie-kurttz-_c_-rsc_202320
Antony Sher í hlutverki Lés konungs og David Troughton í hlutverki jarlsins af Glouchester. Ljósmynd: Ellie Kurttz. © The Royal Shakespeare Company.
Sýningin í Barbican leikhúsinu á vegum Royal Shakespeare Company í leikstjórn Gregorys Dorans er hefðbundnari hvað sviðsetningu og búninga snertir
Sýningin í Barbican leikhúsinu á vegum Royal Shakespeare Company í leikstjórn Gregorys Dorans er hefðbundnari hvað sviðsetningu og búninga snertir og þar leikur Anthony Sher konunginn (elli)æra, vel þekktur leikari, en kannski er ekki gott að meta frammistöðu hans svo skömmu eftir að hafa séð Jackson fara með sama hlutverk; hann reynir ekkert að orga sig hásan, en er dálítið til baka, dregur kannski fremur fram elliglöpin hjá kónginum aldna, og það er kannski eitt þemað í þessu verki, hvað er gert við gamla fólkið eftir að það hefur lokið formlegu hlutverki sínu? Lér konungur lítur á það sem sjálfsagt að sér og vinum sínum sé haldið uppi af dætrunum sem hann gaf ríki sitt, en þeim þykir hann brátt heldur frekur til fjörsins og vilja bara leyfa honum eitthvað lítið. Þessi hugmynd er kannski ekki á yfirborðinu í verkinu, en skein einhvern veginn í gegn hjá gömlu mönnunum, Lé konungi og hertoganum af Glostri (David Troughton). Illmennið og svikarinn Játmundur (Paapa Essiedu) er mjög sannfærandi og þarf ekki að grípa til ofláta þar sem hann beitir röddinni á tilkomumikinn hátt og tekst að ná í svolitla samkennd með „bastarðinum“. Á hinn bóginn er Játgeir/Tumi skinnið (Oliver Johnstone) orðinn dálítið mikill vælukjói og maður á erfitt með að sjá umskiptin á honum í lokin sem sannfærandi. Dæturnar Goneril og Regan (Nia Gwynne og Kelly Williams) náðu mér ekki í þessari uppsetningu, en kannski hefði Shakespeare getað vandað sig betur við þessi hlutverk á sínum tíma. Sýningin hefur fengið ágæta dóma, ekki síst frá hinum þekkta Michael Billington í The Guardian, en stallsystir hans hjá The Observer, Susannah Clapp, er minna hrifin þótt ekki sé hún neitt fjúkandi.

rhys-ifans-in-king-lear-at-the-old-vic-photos-by-manuel-harlan-2
Rhys Ifans í hlutverki fíflsins í uppsetningu The Old Vic. Ljósmynd: Manuel Harlan. © The Old Vic.

Tvær sýningar á sama verki, séðar sömu helgi, kalla vitaskuld á samanburð og það var mjög ánægjulegt að sjá muninn á þessum sýningum. Fíflin voru reyndar bæði fremur lágstemmd, en Rhys Ifans, sem lék hann í Old Vic, beitti kannski aðeins fleiri brellum eins og að vísa til Bobs Dylans með munnhörpuspili. Mér fannst eins og ég hefði oft lesið eða séð fíflin í stærra hlutverki en í þessum sýningum. Eitt atriði er kannski einna snúnast í þessu stykki og það er hið hryllilega augnablik þegar augun eru stungin úr hertoganum af Glostri. Báðir leikstjórar reyna eitthvað frumlegt, í Old Vic tekur Regan augnkúluna og fleygir henni til áhorfenda; í seinna tilfellinu var skotið upp glerbúri utan um fórnarlambið og gerandann og blóðið spýttist á glerið í kring, aðeins verið kinka kolli til svokallaðra „slægjumynda“. Raunar tókst að vekja augljósan hroll hjá áhorfendum í bæði skiptin. Annað sem báðir leikstjórarnir nýttu sér var að opna fyrir áhorfendur þegar leikarar voru að fara með einræður; sumir leikaranna ruddu þeim ekki aðeins upp eins og eintali við eigin sál, heldur mæltu þær fremur sem ávarp til áhorfenda, þetta gekk einnig ágætlega upp.

Lér konungur Shakespeares á greinilega enn erindi og kannski meira en oft áður í því pólitíska og samfélagslega ástandi sem nú ríkir
Lér konungur Shakespeares á greinilega enn erindi og kannski meira en oft áður í því pólitíska og samfélagslega ástandi sem nú ríkir; verkið talar um misneytingu valds, geðþóttaákvarðanir og hversu stutt getur verið í grófasta ofbeldi þegar valdahagsmunir eru annars vegar. Mér finnst það einnig snúast almennt um örlög manna þegar aldurinn tekur völdin og afkvæmin eru að vandræðast með foreldrana. Ef kynslóðirnar geta ekki talað saman nema með því heimta hver frá annarri, þá er kannski lítil von til þess að þau samskipti endi með öðru en harmleik þar sem allir tapa.[/cs_text]
Um höfundinn
Gauti Kristmannsson

Gauti Kristmannsson

Gauti Kristmannsson er prófessor í þýðingafræði við Íslensku- og menningardeild Háskóla Íslands. Rannsóknasvið hans eru almenn þýðingafræði, enskar og þýskar bókmenntir, upplýsingin í Evrópu, þýðingasaga, málstefna á Íslandi og annars staðar og íslenskar samtímabókmenntir. Sjá nánar

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3