Allir myrða yndið sitt

[cs_text]
Jólasýning Þjóðleikhússins og Vesturports er meistaraverk Williams Shakespeare um hinn afbrýðisama Mára Óþelló og harmræn örlög hans. Leikstjóri er Gísli Örn Garðarsson.
Náttúra – ónáttúra

othelloSýningin hófst á því að Óþelló kemur inn á sviðið og fellir risastórt grenitré sem vex upp úr svörtum sandi. Áhorfendur höfðu þá horft nokkuð lengi á það, glæsilega lýst með þremur ofanljósum sem bjuggu til fíngert samspil ljóss og skugga. Lýsingin í verkinu var raunar afar fagurlega gerð af Halldóri Erni Óskarssyni. Undir þessu sjónarspili gafst áhorfendum líka tækifæri til að dást að tónlist Björns Kristjánssonar, Borkó, sem einnig sá um hljóðmynd með Kristjáni Sigmundi Einarssyni.

Eftir hina táknrænu opnun um manninn sem ræðst gegn rótum sínum eða náttúrunni eða lífinu sjálfu er skipt um svið fyrir opnum tjöldum. Gríðarmikill plastheimur verður til á sviðinu, hliðartjöld úr plastræmum, plastþak í bylgjum í loftinu. Þetta var tilkomumikið, fallegur og kaldur rammi um veröld svika, undirferlis, losta og dauða og þessi leikmynd er verk Barkar Jónssonar.

Aðlögun

Svo mikið hefur verið skrifað og talað um verk Shakespeares að erfitt getur orðið að segja eitthvað nýtt um þau og í ofanálag hafa þau verið linnulaust á dagskrá allt árið 2016 á 400 ára ártíð skáldsins.

Sýningin er róttæk endurvinnsla eða afbygging á harmleik Shakespeares.
Flestar nútímauppfærslur á þessum gömlu verkum eru aðlaganir og mismiklar breytingar gerðar á upphaflega verkinu. Þær sem styst ganga eru styttingar á frumgerð en haldið er trúnaði við hana í öllum aðalatriðum. Stundum er gengið lengra í endurvinnslu og tilfærslu á frumgerð og lengst þegar segja má að sett sé upp nýtt verk, sem notar frumverkið eins og hugmyndabanka.

Óþelló í leikgerð Gísla og leikhópsins lendir að mínu mati einhvers staðar á milli tveggja seinni möguleikanna. Sýningin er róttæk endurvinnsla eða afbygging á harmleik Shakespeares. Í henni er Óþelló tekinn niður af hetjustalli sínum og verður að einhverju leyti fórnarlamb eigin karlmennskuhugmynda. Jagó er leikinn af konu sem á margvíslegra harma að hefna. Textinn er styttur, bætt inn í hann og hann er grófari en frumtextinn og fyrri þýðingar verksins á íslensku. Leikendum er fækkað úr fjórtán í níu. Leikritið er fært inn í nútímann í allri umgjörð, tímalausum búningum og nútímalegum innskotum.

Femínismi

Óþokkinn Jagó er hér kvenhlutverk eins og áður sagði, leikinn af Nínu Dögg Filippusdóttur. Þessi kynusli kostar nokkrar tilfæringar í texta en færri en búast mætti við. Það er gengið framhjá hinni metnaðarfullu Jagó þegar Óþelló gerir Kassíó að liðsforingja sínum þó hún hafi meiri reynslu og betri meðmæli. Hún er í hefndarhug. Henni dugir ekki að hefna sín á keppinautnum Kassíó heldur skal herforinginn Óþelló líka farast. Ýmis mynstur í textanum breytast við þetta, eiginkona Jagós verður til dæmis að hverfa en það skiptir ekki öllu máli.

othello2

Meira máli skiptir að næstruddalegustu karlrembutextar þessa verks (Óþelló er í fyrsta sæti) eru lagðar í munn Jagó. Nú geta konur hæglega verið valdasjúkir ruddar og illmenni eins og dæmin sanna. Nína Dögg Filippusdóttir bjó til verulega samviskulausan óþokka sem spilar á afbrýðisemi Óþellós. Hún lék frekar lágstemmt og framsögn hennar var mjög góð. Það er skemmtileg sena í seinni hlutanum þegar þær Desdemóna bera saman afleita stöðu og möguleika kvenna í þessu leikriti. Það er jafnframt eina skiptið sem einhvers konar „kvenleiki“ kemur fram hjá Jagó. Þriðja konan í sýningunni, Katrín Halldóra Sigurðardóttir, „hóra Kassíós“, átti stutta en eftirminnilega innkomu inn í það kvennatal.

Nína Dögg Filippusdóttir bjó til verulega samviskulausan óþokka sem spilar á afbrýðisemi Óþellós.
Desdemóna er leikin af Aldísi Amah Hamilton, ungri og hæfileikaríkri leikkonu sem fær enn erfiðara hlutverk en Jagó í nútímafærslu leikritsins. Sakleysi hennar er teflt gegn girnd og tortryggni valdamikils karls í verki Shakespeare. Hér treður hún upp og sýnir erótískt dansatriði í eigin brúðkaupi fyrir gráðug augu gestanna og þó Aldís færi afar vel með það atriði skildi ég ekki tilganginn með því og sennilega ekki Óþelló heldur.

Márinn

Óþelló Shakespeares er harmleikur og hetjusaga af þeim hraustasta og djarfasta meðal herforingja sem hefur einn veikleika, ástina, sem hinn slægi og grimmi rógberi Jagó notar sér til að fella hann. En hann hefur líka annan „veikleika“ sem undirmenn hans og aðalsmenn í Feneyjum vita vel af og koma oft að. Óþelló Shakespeares er hátt settur og valdamikill. Honum er treyst fyrir vörnum Feneyja þó hann sé ekki heimamaður, heldur þeldökkur Máritaníubúi, og því á hann marga óvildar- og öfundarmenn. Brabantíó, faðir Desdemónu og góðborgari í Feneyjum fer þar fremstur í flokki. Hann er leikinn af Birni Hlyni Haraldssyni sem minnti á Don Correleone á efri árum! Ég þekkti hann ekki fyrst.

Óþelló er leikinn af Ingvari E. Sigurðssyni, og það skapar stundum misræmi í textanum þegar Óþelló talar um sig sem svartan. En með valinu á þessum leikara fylgir annað misræmi sem máli skiptir, hann er næstum þrjátíu árum eldri en Desdemona Aldísar. Áherslan er sem sagt í þessari leikgerð færð frá kynþætti Márans yfir á ást og afbrýði hans þar sem kynslóðabil skiptir máli.

othello3

Þetta er að mörgu leyti snjallt. Margir túlkendur verksins hafa verið ósáttir við trúgirni Óþellós og það hve auðveldlega hann fellur fyrir rógi Jagós en það verður meira sannfærandi ef aldursmunurinn er veikur punktur hjá honum og óttinn við samkeppni  yngri manna er til staðar frá upphafi.

Áherslan er sem sagt í þessari leikgerð færð frá kynþætti Márans yfir á ást og afbrýði hans þar sem kynslóðabil skiptir máli.
Óþelló er stríðshetja en við sáum valdsmanninum sjaldan bregða fyrir en þeim mun meiri áhersla var lögð á nýuppgötvaðar tilfinningar hans og hamingju, sorg fremur en reiði eftir að sneyðist um traust á konunni. Hann var oft fáklæddur, á nærbuxum einum eða jafnvel nakinn og liggur eftir í fósturstellingum þegar Jagó þjarmar mest að honum með rógi sínum.  Spurningin er hins vegar hvort þessi afbygging á hetjunni og áherslan á augljósa veikleika hennar afbyggi ekki harmleikinn samtímis.

othello4

Líkaminn og þýðingin

Búningar Sunnevu Ásu Weisshappel voru fantagóðir. Sviðssetningin öll einkenndist af naumhyggju, svartar sandhrúgurnar nýttust sem leikmunageymsla og margt fleira. Tveimur klefum með hálfgegnsæjum plasthliðum var rennt inn á sviðið eftir þörfum. Annar var lítill kamar, sem var óspart notaður í misgrótesku spaugi.

Að hætti Vesturports var mikil hreyfing á sviðinu, leikið kringum og uppá kössunum og farið inn í þá og gegnum þá á marga vegu.
Hitt var ýmist stofa eða svefnherbergi þeirra Óþellós og Destemónu. Svona kassar verða nánast eins og leiksvið á leiksviðinu og að hætti Vesturports var mikil hreyfing á sviðinu, leikið kringum og uppá kössunum og farið inn í þá og gegnum þá á marga vegu. Lokasenan var áhrifamikið myndverk; kassanum sem rúmaði svefnherbergi hjónanna var lyft upp á einu horninu svo hin myrta stúlka í hjónasænginni og dauður maður hennar blöstu við í skekktri en merkilega fagurri mynd.

Shakespeare skrifaði fyrir áhorfendur úr öllum stéttum samfélagsins og passaði sig á því að hafa alltaf „alþýðlega“ kafla í verkum sínum til þess að stríða fína fólkinu og hrella penpíur. Í þessari uppfærslu á Óþelló er skotið inn femínísku „trúnó“ Desdemónu og Jagós eins og áður sagði, innskotum með vísun til útlendingahaturs á Íslandi í dag og fleiri lausum og föstum skotum á pólitík dagsins og hlutverk leikhússins. Það var bráðskemmtilegt.

Hallgrímur Helgason hefur unnið magnað verk og í þýðingu hans eru ákaflega fallegir kaflar
Það er ekki á hvers manns færi að þýða verk Williams Shakespeare með öllum sínum orðaleikjum, myndmáli og í bundnu máli þar á ofan. Hallgrímur Helgason hefur unnið magnað verk og í þýðingu hans eru ákaflega fallegir kaflar, hljómfagrir, fyndir og undirfurðulegir – en líka nokkrir sem bæta heldur í dónaskapinn. Það er í anda uppfærslunnar en kamarspaug er vandmeðfarið og verður það sjálfsagt alltaf. Það væri áhugavert verkefni að bera saman gamlar og nýjar þýðingar á Óþelló.

Óþelló Vesturports er stórglæsileg og vel leikin sýning, frumleg aðlögun á verki Shakespeare – en skýtur ef til vill stundum yfir markið. Um það dæma þó áhorfendur að lokum.

Ljósmyndir við grein: Eddi (Eggert Jonsson)[/cs_text]

Um höfundinn
Dagný Kristjánsdóttir

Dagný Kristjánsdóttir

Dagný Kristjánsdóttir er prófessor emeríta í íslenskum nútímabókmenntum við Íslensku­- og menningardeild Háskóla Íslands. Sérsvið hennar er íslensk bókmenntasaga, kvennabókmenntir, barnabókmenntir, kynjafræði og sálgreining. Sjá nánar

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3