Safnar upplýsingum um íslensk ævintýri

[cs_text id=”” class=”” style=”” text_align=”none”]
Ævintýragrunnurinn er nýr gagnagrunnur yfir íslensk ævintýri. „Á þessum vef er hægt að skoða tiltekin ævintýri og samhengi þeirra við önnur sem ætti að nýtast vel við rannsóknir og kennslu. Auk þess má finna upplýsingar um fólkið sem sagði sögurnar, en með því að skoða hvaða ævintýri hver einstaklingur kaus að segja, má lesa í líf hans, aðstæður og lífsskoðun,” segir Aðalheiður Guðmundsdóttir, dósent í íslenskum bókmenntum fyrri alda. Hún á hugmyndina að verkefninu og hefur þróað það ásamt nemendum sínum um nokkurra ára skeið.

Aðalheiður kenndi um árabil námskeiðið Íslensk ævintýri og samfélag á BA-stigi í þjóðfæði. „Ég hélt námskeiðið fjórum sinnum og hafði á bilinu 40–50 nemendur í hverjum hóp. Undantekningalaust eru þeir nemendur sem sóttu námskeiðið afar áhugasamir, enda komust þeir að því að námsefnið var allt annað en léttmeti, heldur einkenndist það einmitt af miklum og skemmtilegum pælingum um samfélag fyrri alda, um lífsskilyrði fólks, um andlega heilsu og hugsanagang. Í fyrsta skipti sem ég kenndi ævintýranámskeiðið datt mér í hug hvort ekki væri upplagt að útbúa verkefni sem gæti komið að gagni síðar, og þar sem nemendur fengju tækifæri til leggja eitthvað af mörkum til fagsins. Úr varð að ég bað þau um að skrá nokkur ævintýri, hvert eftir ákveðinni forskrift sem ég útbjó, auk þess að gera efnislegan útdrátt úr hverju þeirra. Með þessum hætti safnaði ég ævintýrunum í gagnagrunn.”

Hans og Gréta. Mynd: Arthur Rackham.
Hans og Gréta. Mynd: Arthur Rackham.

Í ævintýragrunninum má finna nöfn ævintýra í stafrófsröð, upplýsingar um hvar ævintýrið er að finna á prenti og efnisútdrátt, sem getur verið gagnlegur þar sem mörg íslensk ævintýri eru tiltölulega löng. Sjá má þau tilbrigði ævintýrsins sem varðveitt eru á Íslandi, og stöðu ævintýrisins í samhengi við erlend ævintýri af sömu gerð, en Aðalheiður segir það geta skipt miklu máli fyrir rannsóknir. „Ævintýrum er skipt í gerðir og þau flokkuð eftir alþjóðlegu númerakerfi. Íslensk ævintýri eru að jafnaði einungis tilbrigði við alþjóðlegar gerðir ævintýra. Þar sem ævintýri gagnagrunnsins hafa mörg hver verið greind með tilliti til hins alþjóðlega flokkunarkerfis, má auðveldlega bera þau saman við erlend tilbrigði sömu gerða.

Með því að fletta númerinu upp í erlendum gerðaskrám sjáum við að þetta er í raun ævintýrið um Hans og Grétu, og að Sagan af Surtlu í Blálandseyjum er eitt af íslenskum tilbrigðum þess
Við gætum tekið sem dæmi ævintýrið Sagan af Surtlu í Blálandseyjum, sem er af gerðinni ATU 327A. Með því að fletta númerinu upp í erlendum gerðaskrám sjáum við að þetta er í raun ævintýrið um Hans og Grétu, og að Sagan af Surtlu í Blálandseyjum er eitt af íslenskum tilbrigðum þess. Í framhaldi af þessu getur verið mjög athyglisvert að athuga birtingarmynd gerðarinnar á Íslandi miðað við tilbrigði annarra þjóða. Það getur sagt okkur ýmislegt um íslenskt samfélag á fyrri öldum.“

Að lokum er hægt að fá upplýsingar um þann sem skráði ævintýrið, og heimildamanninn, þann sem sagði ævintýrið. „Þarna eru því upplýsingar um hvaða sögur eru hafðar eða skráðar eftir tilteknum einstaklingum.

Mynd: Aðalheiður Guðmundsdóttir
Mynd: Aðalheiður Guðmundsdóttir
Sem dæmi um afkastamikinn sagnaþul má nefna Guðríði Eyjólfsdóttur, niðursetning í Árkvörn í Fljótshlíð. Í ævintýragrunninum getum við fengið upplýsingar um öll þau ævintýri sem Guðríður sagði, en með því að greina þau getum við lesið í samfélagslega stöðu hennar, lífsbaráttu og drauma.
Varðandi hvern einstakling fáum við upplýsingar um heimili, fæðingarár og æviatriði. Við getum einnig séð á korti hvar þeir bjuggu, en ég hef einmitt verið að velta fyrir mér dreifingu heimildarmanna um landið og hvort ævintýri hafi verið sögð á tilteknum svæðum umfram önnur. Samfélagslegar rannsóknir ævintýra eru með ýmsu móti, og geta til dæmis tekið mið af umhverfi og ytri aðstæðum. Þá hefur fólk einnig verið að athuga einkenni staðbundinna ævintýra, þ.e. hvort og hvernig ævintýri frá tilteknum stað og tíma skera sig frá öðrum. Slík einkenni köllum við staðbrigði. Í slíkum rannsóknum skiptir búseta heimildarmanna miklu máli. Sem dæmi um afkastamikinn sagnaþul má nefna Guðríði Eyjólfsdóttur, niðursetning í Árkvörn í Fljótshlíð. Í ævintýragrunninum getum við fengið upplýsingar um öll þau ævintýri sem Guðríður sagði, en með því að greina þau getum við lesið í samfélagslega stöðu hennar, lífsbaráttu og drauma.“

Í dag felur ævintýragrunnurinn í sér upplýsingar um rúmlega 540 tilbrigði íslenskra ævintýra, og tekur þó einungis mið af útgefnu efni. Fyrir liggur að uppfæra hann reglulega og bæta í hann upplýsingum eftir því sem nýjar útgáfur bætast við. Enn sem komið er nær skráningin ekki til þýðinga íslenskra ævintýra yfir á erlend mál, nema í þeim tilvikum þar sem tiltekin ævintýri voru fyrst gefin út í erlendri þýðingu, svo sem í söfnum þeirra Konrads Maurer, Isländische Volkssagen der Gegenwart, frá 1860 og Adeline Rittershaus, Die neuisländischen Volksmärchen, frá 1902, sem og útgáfu Hallfreðar Arnar Eiríkssonar á ævintýrum Herdísar Jónasdóttur í samnorræna ritinu All the World’s Reward frá árinu 1999. Þá hafa hvorki verið skráð upplesin ævintýri á hljóðbókum, snældum, hljómplötum eða geisladiskum, né þau sem birst hafa á netinu, en í slíkum tilvikum er langoftast um að ræða birtingar eftir þegar útgefnum og prentuðum textum.

Verkefnið er dæmi um verðmæti sem háskólasamfélagið skapar, og skilar svo út til samfélagsins, hvort heldur sem er til fræðimanna eða áhugafólks.
Ævintýragrunnurinn hefur verið lengi að þróast og mikil vinna liggur að baki birtingu hans á netinu. „Fyrir nokkru síðan fékk ég nemanda minn, Pétur Húna Björnsson, til að færa grunninn yfir í nýtt viðmót, sem gerði mér kleift að vista hann á netinu. Síðastliðið sumar fékk ég svo annan nemanda minn, Áslaugu Heiði Cassata, til að vinna við grunninn í einn mánuð, fyrir styrk sem tengist Rannís-verkefni um Jón Árnason þjóðsagnasafnara og handrit hans, en um er að ræða samstarfsverkefni milli HÍ, Árnastofnunar og Landsbókasafns. Eftir þetta hef ég snurfusað grunninn til, og að lokum tók Trausti Dagsson, sem hannaði Sagnagrunninn fyrir Terry Gunnell, ævintýragrunninn inn, og sameinaði sagna-grunninum, þó þannig að ævintýragrunnurinn er og verður áfram sérstakur grunnur, þótt hann tengist nú víðara neti. Verkefnið er dæmi um verðmæti sem háskólasamfélagið skapar, og skilar svo út til samfélagsins, hvort heldur sem er til fræðimanna eða áhugafólks.“[/cs_text]
[cs_text id=”” class=”” style=”” text_align=”none”][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3