[cs_text text_align=”none”]
Mikið hefur verið fjallað um nýja uppsetningu Borgarleikhússins á Njálu, enda margt bitastætt þar að finna. Hér er sjónum beint að danshlið verksins og mikilvægi hennar fyrir líkamlega framsetningu sögunnar og karnivalíska stemmingu.

Ég útskrifaðist úr menntaskóla án þess að Njála yrði á vegi mínum og að honum loknum voru það ætíð annars konar fagurbókmenntir sem vöktu áhuga minn þegar velja þurfti bók á náttborðið, bókmenntir sem fjölluðu um eitthvað annað en bardaga og víg manna. Það var því ekki fyrr en sonur minn fékk barnaútgáfuna af Njálu í endursögn Brynhildar Þórarinsdóttur að ég kynntist söguþræði sögunnar en í þeirri útgáfa var ekki pláss fyrir mikið annað. Sonurinn var stórhrifinn af frásögnum af launsátrum og vígum en mér þótti þetta vopnaskak misvitra karla, hefndir og dráp, harla lítið spennandi. Aftur á móti voru skýringartextar Brynhildar fínir. Við lesturinn komst ég þó að því að þrátt fyrir að ég hafi ekki lesið Njálu þekkti ég efni hennar, texta og tilsvör því sagan er inngróin í menningu okkar og mætir okkur í ýmsum gervum – nú síðast í uppsetningu Borgarleikhússins og Íslenska dansflokksins. Þótt ég hafi verið lítt snortin af töfrum þessarar merku sögu var það mér mikið tilhlökkunarefni að sjá frumsýninguna. Ég ákvað að rjúka ekki til og lesa hina frægu bók heldur mæta á sýninguna óspjölluð af væntingum, tilbúin að njóta þess sem í boði yrði. Innst inni vonaði ég að sýningin hefði þau áhrif að ég fylltist ákafri löngun til að lesa meistaraverkið spjaldanna á milli og bætast þannig í hóp þeirra sem elska hana og dá.

Þó að söguþræðinum væri fylgt nokkuð nákvæmlega og upprunalegi textinn fengi að njóta sín voru áherslur í efnisvali og birtingarmynd sögunnar ólíkar þeirri ímynd sem Njála hefur haft í hugum flestra.
Strax í upphafi sýningar var ljóst að hér var um óhefðbundna leikhúsuppfærslu á Njálu að ræða, bæði hvað varðaði efnistök og framsetningu – eins og reyndar við var að búast af bæði höfundum leikverksins, Mikael Torfasyni og Þorleifi Erni Arnarsyni, sem og leikstjóra hennar, Þorleifi Erni, og danshöfundinum Ernu Ómarsdóttur. Þó að söguþræðinum væri fylgt nokkuð nákvæmlega og upprunalegi textinn fengi að njóta sín voru áherslur í efnisvali og birtingarmynd sögunnar ólíkar þeirri ímynd sem Njála hefur haft í hugum flestra. Ein ástæðan gæti verið sú að aðstandendur sýningarinnar leituðu greinilega í þær rannsóknir sem fjallað hafa um Njálu á gagnrýnum nótum undanfarin ár og áratugi, eins og umfjöllun Helgu Kress um stöðu kvenna í sögunni og skrif Óttars Guðmundssonar um persónuleika aðalpersónanna en þar gerir hann áður skilgreindar erkitýpur að manneskjum með kosti og galla.

Njála Borgarleikhússins var yfir heildina litið nútímaleikhús með sterka líkamlega framsetningu á efninu. Umfjöllunarefnið sem einkennist af ofbeldi og kynlífi var pakkað inn í glys og glamúr auk nokkuð stórs skammts af húmor. Sýningin var blóðug og subbuleg en aldrei ofbeldisfull í raunverulegri merkingu þess orðs, karnivalstemmingin sem einkenndi allt verkið kom í veg fyrir það. Þó að söguþræði og texta Njálu væri fylgt færði framsetningin efni hennar í nýjan búning. Viðburðir og persónur voru skoðuð í nýju ljósi og ljótleiki sögunnar meðal annars dreginn fram.

Brúðkaupspartý
Ljósmyndari: Grímur Bjarnason

Hetjuskapurinn var t.d. lítt sýnilegur og birtist hetjan Gunnar á Hlíðarenda áhorfendum fyrst og fremst sem leiðinda eiginmaður sem virtist ganga út frá því að eiginkonur væru til lítils annars en húshalds og kynlífs. Skarphéðinn var hins vegar óttalegur gangster. Meira að segja hinn vísi Njáll slapp ekki undan hárfínu háðinu sem bjó í persónusköpuninni þegar hann birtist á sviðinu sem Jabba the Hut úr Star Wars, gáfaður en gjörspilltur og samviskulaus. Atlaga að hetjuímyndinni var líka undirstrikuð með því að afhjúpa réttleysi kvenna og fjarveru í sögunni. Hugtakið barnabrúðir og mansal átti greinilega vel við á þessum tíma en konur voru ungar gefnar Pétri og Páli og Njáli og nýttust þar sem skiptimynt í valdatafli karlanna (feðra og frænda). Dregið var fram í dagsljósið hvernig konur voru fastar í heimi feðraveldisins sem birtist ekki síst í algjöru valdaleysi þeirra í eigin málum. Vald kvenna til að velja sér maka var t.d. ekkert, hvað þá vald til að stjórna eigin lífi utan hjónabands. Eina leið þeirra til að hafa áhrif á eigið líf var að beita karlmönnum fyrir sig, eiginmönnum eða sonum.

Það að setja verkið upp á þennan líkamlega og ærslafulla hátt er sterk leið til að brjóta upp áru Brennu-Njálssögu og túlka hana á nýjan hátt. Arfur Íslendingasagnanna birtist ekki síst í hugmyndinni um vitra menn (karlmenn) og hetjur (karlhetjur) sem berjast og falla með sóma. Hugurinn er agaður rétt eins og líkaminn. Óheftar líkamlegar hvatir, tilfinningar eða mannlegir brestir tilheyra eingöngu kvenmönnum (ef þeir eru þá yfirhöfuð til) og hugsanlega húskörlum. Aðeins kerlingar rífast og slást og aðeins hirðfífl geta verið með líkamleg fíflalæti, karlmenn yrkja dýr kvæði. Það er samt stórkostlegt að sjá hvernig hugmyndin um stigveldi hugar og líkama og tengsl þeirra við karlmennsku annars vegar og kvenleika hins vegar lifir í verkinu. Þátttakendur í sýningunni eru bæði frá Borgarleikhúsinu og Íslenska dansflokknum. Það eru þó einungis kvendansarar frá flokknum sem taka þátt og þeirra er ekki að tala heldur tjá sig með líkamanum. Leikkonurnar taka einnig þátt í dansinum en karlleikararnir spígspora um sviðið að hætti fornra hetja, mæla viturlega eða húmorískt, sænga hjá konum eða berjast. Einungis sögumaðurinn, hirðfíflið, leyfir sér smá asnaskap og húllum hæ.

Hugras_Njala_dans
Ljósmyndari: Grímur Bjarnason

Þessi mismunur kynjanna kristallast ekki síst í fyrstu senum verksins þar sem Hallgerður og Gunnar eru kynnt til sögunnar. Hallgerður birtist okkur í sterku dansatriði. Hún er þar í hópi kvenna og er kvenleiki þeirra undirstrikaður með því að rjóða klof þeirra og brjóst á nærfötunum sem þær eru í einum fata. Hár er í öndvegi í senunni enda er hár Hallgerðar annars vegar hennar helsta útlitseinkenni en hins vegar hennar örlagavaldur. Undir dansinum er lesinn texti frá Helgu Kress þar sem staða Hallgerðar í Njálusögu er skoðuð útfrá feminísku sjónarhorni. Gunnar er aftur á móti kynntur til sögunnar í gegnum grín. Karlleikarar verksins standa fremst á sviðinu og velta fyrir sér hver þeirra geti tekið að sér hlutverk Gunnars. Heldur finnst þeim kvíðvænlegt að reyna að standa undir þeim væntingum sem lýsingin á Gunnar vekur en að lokum fórnar Valur Freyr sér í hlutverkið. Í kjölfarið umbreytast þeir í þessa líka gulldrengi.

Hugras_Njala_Gulldrengirnir
Ljósmyndari: Grímur Bjarnason

Í Njálu er leikhúsformið nýtt á fjölbreyttan hátt. Hinn talað texti fær að njóta sín, sögumaður er til staðar, atriði eru túlkuð í dansi og grínistinn er hvergi langt undan. Staða áhorfenda er tvíræð, stundum fá þeir að sitja í myrkrinu eins og í leikhúsi en stundum er ljós í salnum og leikendur draga þá inn í veruleika sinn með samtali. Reyndar algjörlega einhliða samtali; leikendur tala en áhorfendur hlusta og hlæja á réttum stöðum, en þannig eru líka samtöl oft. Fjölbreytileikinn í framsetningunni er skemmtilegur og skapar hraða og kraft. Það hefði samt mátt skerpa á því hvað verkið ætlaði að vera. Þannig breyttist stemmingin í verkinu frá því í upphafi verks og þar til í lokin en ekki endilega í sýnilegri framvindu. Það var frekar eins og of margt hefði verið undir í upphafi til þess að það næðist að ritskoða og pússa heildina. Dansinn og leikurinn hefði að mínu mati einnig mátti falla betur saman í eina heild, sérstaklega í þá átt að leggja aukna áherslu á að líkamsgera efni sögunnar og beita kóreógrafíunni á enn markvissari hátt, eins og í atriðinu um dauða Gunnars og í lokasenunni þar sem heill karlakór birtist á sviðinu.

Hugras_Njala_Kristnitakan
Ljósmyndari: Grímur Bjarnason

Njála var kraftmikil og áhugaverð sýning þar sem hefðbundinni túlkun á Njálu var ögrað. Leikarar og dansarar stóðu sig firna vel og búningar, sviðsmynd, tónlist og lýsing voru vönduð. Sýningin var algjörlega þess virði að sjá þó að mér leiddist örlítið á köflum. Hún vakti hins vegar ekki hjá mér löngun til að lesa Brennu-Njálssögu í heild sinni. Frásagnir af misvitrum karlmönnum að berjast, víla og díla og valdalausum konum að reyna að hafa áhrif þó að staða þeirra í samfélaginu sé vonlaus höfða greinilega ekki til mín.[/cs_text]

Um höfundinn
Sesselja G. Magnúsdóttir

Sesselja G. Magnúsdóttir

Sesselja G. Magnúsdóttir er menntuð í íþróttafræðum og dansi auk sagnfræði. Hún hefur skrifað gagnrýni og greinar um dans undanfarin ár auk þess að kenna listdanssögu á framhaldsskólastigi og skapandi dans fyrir börn.

[cs_text text_align=”none”][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3