Kirkjugarður Þórunnar hyrnu og kristnisaga Eyjafjarðarsveita

Höfundar fá sér í nefið á góðri stund. Greina má Keili í baksýn.

Árnaðaróskir og áskorun til Akureyringa

Um leið og við bornir og barnfæddir Akureyringar, staðsettir við Skerjafjörð við Reykjavíkurflugvöll, óskum Akureyri til hamingju með afmælið og alla dýrðina menningarlega og sögulega viljum við koma með ábendingu og áskorun til þeirra sem fara með fjárráð fyrir bæinn. Hún er sú að stofna skuli sjóð til að fjármagna fornleifarannsóknir í Kristnesi, þar sem landnámsbær Helga magra og Þórunnar hyrnu stóð. Eitt af því sem búast má við að liggi  þar einhverstaðar undir grænni torfu er fyrsti kirkjugarðurinn í Eyjafjarðarsveitum því ekki hefur Þórunn hyrna frekar en Auður systir hennar viljað hvíla í óvígðri mold og ekki hefur hún heldur viljað að börnin hennar og afkomendur færu á mis við það.

Öll voru þau systkini Þórunnar, börn Kétils flatnefs, kristin nema Björn sem kallaður var hinn austræni. Það er þekkt að í keltneskri kristni að hæfileikaríkar konur komust til mikilla áhrifa og þar voru  klaustrin og bóndbýlin (kirkjubæirnir) burðarásar fremur en borgir og biskupsgarðar.  Kenninöfnin sem systur Þórunnar fengu eru til vitnis um að þær hafi verið trúarhetjur og fyrirmyndir. Djúpýðgi Auðar bendir til þess að hún hafi verið trúkona mikil og áhrifarík, búið yfir æðri þekkingu, e.t.v. verið spákona eða dulspekingur. Sama má segja um Jórunni sem var kölluð mannvitsbrekka. Hún hefur verið háspekingur, haft þekkingu á helgum hlutum, æðri þekkingu. Svo kraftmikil var Jórunn að þar sem afkomendur hennar námu land fyrir austan féll kristni ekki niður þegar heiðnin styrktist í sessi samkvæmt annálum sem séra Ari fróði færði í letur. Jafnvel hann varð að viðurkenna þetta sem hafði þó fordóma gagnvart annarri kristni en þeirri sem laut prestsþjónustu frá Róm.  Það verður því að hafa mikla fyrirvara um það sem Ari segir um kristni á landnámsöld, en við skulum  taka orð hans bókstaflega þegar hann segir að hafa skuli það sem sannara reynist. Fornleifarannsóknirnar tala skýru máli þar sem búið er að grafa upp kirkjur sem hafa verið byggðar fyrir hin opinberu trúskipti árið 1000. Menn hafa verið blendnir í trúnni þá eins og nú og auk þess fáir prestar til að þjónusta fólkið.

Þegar aðstæður kölluðu kom í ljós að Auður hikaði ekki við að taka að sér mannaforráð á opinberum vettvangi. Eiginmaður henna féll í bardaga og sömuleiðis Þorsteinn sonur hennar. Þá tekur Auður við, ráðstafar eignunum, giftir burt barnabörn sín og heldur í landnámsleiðangur til Íslands.  Athafnasvið Þórunnar systur hennar markast af heimilinu og heimilishaldinu og þar með uppeldi barna og eftirliti með gestum og hjúum. Karlinn hennar hinn magri, sem var blendinn í trúnni eins og frægt er, átti það til að detta í að blóta Þór í harðræðum úti á sjó í tvísýnum veðrum þegar konan var ekki við hlið hans, en í Kristnesi var hann spakur og alkristinn og þar hefur hann lotið húsaga konunnar.

Frásagan af landnámi Helga bendir til þess að sonur hans Hrólfur hafi verið kristinn því trú föður hans á Þór og leiðsögn hans að fyrirheitna landinu fór greinilega í taugarnar á honum. „Mundi kallinn fara alla leið norður í Dumbshaf bara ef honum fyndist Þór vísa þangað,“ sagði hann eða eitthvað þessu líkt. Börn Þórunnar  giftust og settu á stofn bú í Eyjafirði og líklegt er að þau hafi öll verið kristinnar trúar þótt sum þeirra hafi komist upp með það að vera blendin í trúnni. Líklegt er að þau hafi verið skírð ef náðist til presta, en þeir hafa ekki verið á hverju strái á landnámstímanum og jafnvel fram á 12. öld var prestaskortur.  Þar sem sagt er að afkomendur  Þórunnar hafi verið prímsigndir eða skírðir af Friðriki farandbiskupi þá þýðir það ekki að þeir hafi verið heiðnir áður, ekki frekar en þeir unglingar sem stundum eru skírðir 13 ára rétt fyrir fermingu af því að það hefur farist fyrir þegar þeir voru barnungir. Þangbrandur, trúboðinn með sverðið, pólitískur útsendari Noregskonungs, hætti sér ekki inn í Eyjafjörð vegna þess að þar voru kristnir höfðingjar sem sáu í gegnum áform hans.

Þetta fólk hefur komið sér upp helgistöðum, krossum og kapellum þar sem það hefur tignað guð sinn og dýrlinga og það hlýtur að hafa komið sér upp kirkjugarði fyrir sig og sína. Það  hefur líka kunnað að laga sig að siðum heiðinna manna til þess að halda friði í landinu, en á sínum kirkjujörðum hefur það haldið kristnum sið, m.ö.o. verið frjálslynt í sinni trú. Það væri því vert að kanna þetta  nánar og leggja nú nokkuð fé til þess arna í tilefni af merkum tímamótum. Kristnisaga Eyjafjarðarsveita nær alveg aftur að landnámi og mikill fengur væri að nákvæmri vitnesku um siði og hætti landnásmfólksins þar og fyrstu afkomenda þeirra.

Oddur Helgason er æviskrárritari og Pétur Pétursson
prófessor við Guðfræðideild Háskóla Íslands.


Comments

One response to “Kirkjugarður Þórunnar hyrnu og kristnisaga Eyjafjarðarsveita”

  1. Sigrún Valdimarsdóttir Avatar
    Sigrún Valdimarsdóttir

    Gaman að sjá Odd speking frænda og Pétur skólabróður samankomna í grein um Helga og Þórunni frænku!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3