Borgaraleg gildi nýfrjálshyggjunnar

Um höfundinn
Gauti Kristmannsson

Gauti Kristmannsson

Gauti Kristmannsson er prófessor í þýðingafræði við Íslensku- og menningardeild Háskóla Íslands. Rannsóknasvið hans eru almenn þýðingafræði, enskar og þýskar bókmenntir, upplýsingin í Evrópu, þýðingasaga, málstefna á Íslandi og annars staðar og íslenskar samtímabókmenntir. Sjá nánar

Margaret Thatcher sagði ekkert til sem héti samfélag, einungis einstaklingar. Gauti Kristmannsson segir þessi orð hafa getið af sér hugsunarhátt sem sé í andstöðu við grundvallarreglu borgarastéttarinnar. Mynd: AP.

Borgarastéttin var líkast til höfuðóvinur marxista númer eitt. Henni hefur verið einna best lýst í frægu verki Max Webers um siðferði mótmælenda og anda kapítalismans, en hatur marxistanna á borgarastéttinni var samt tvíbent. Hatrið fól í sér miklu fremur óttablandna virðingu; bæði hafði borgarastéttin verið fyrri til að gera byltingu og svo hafði henni tekist að gæða samfélag sitt tilteknu siðferði sem vissulega minnti í sumu á yfirborðslegar dyggðir aðalsins um heiður, æru og áreiðanleika. Borgarastéttin gerði þessar og margar aðrar dyggðir að sínum og tókst að ljá þeim meiri trúverðugleika en aðlinum tókst nokkru sinni, kannski af því að þrýstingur hinnar opinberu umræðu óx með borgarastéttinni.

Frjálslyndi 19. aldar, með hugmyndum sínum um frelsi einstaklinga til athafna og ábyrgðar, átti sér þannig siðferðilega réttlætingu sem menn trúðu á. Vissulega kúgaði hin vestræna borgarastétt bæði verkalýð og nýlendur af gegndarlausri grimmd, en hún ímyndaði sér þó að hún byggi í samfélagi og hún lét ýmsar siðferðisreglur gilda innan þess og í umgengni við aðra af sama tagi.

Þessu var öðruvísi farið í fári nýfrjálshyggjunnar sem yfir heimsbyggðina reið á síðustu áratugum. Skýringin á því er einföld. Nýfrjálshyggjan henti borgaralegum gildum og dyggðum borgarastéttarinnar út um gluggann og gerði markaðinn að eina siðferðisvísi sínum. Þetta rof fékk sína frægustu birtingarmynd í orðum Margaretar Thatcher þegar hún sagði ekki væri til neitt sem héti samfélag, einungis einstaklingar, karlar og konur og fjölskyldur. „Og engin ríkisstjórn getur gert neitt nema í gegnum fólkið og fólkið þarf að líta fyrst til sjálfs sín.“ Þetta er kennisetning hinnar ábyrgðarlausu sjálfselsku sem lítur einungis til eigin hagsmuna og framhjá hagsmunum annarra.

Þessi kennisetning er ekki einungis orðagjálfur fyrrverandi stjórnmálamanns heldur hefur hún getið af sér hugsunarhátt meðal fjölda einstaklinga og þar með athafnir þar sem hlegið er að ábyrgð og svo einföldum hlutum eins og standa við orð sín; jafnvel eignarrétturinn sem borgarastéttin fyrri gerði að grundvallarreglu er háður hentistefnu og tæknilegri túlkun sjálfselskunnar.

Við sjáum afleiðingarnar í framgöngu allra þeirra ungu karla og kvenna sem á undanförnum árum trúðu ekki á neitt samfélag og hafa um leið valdið borgaralegum samfélögum meira fjárhagslegu tjóni en allir hryðjuverkamenn heimsins til samans.

Orsökin er siðleysið sem hin réttnefnda nýfrjálshyggja ber með sér, því hún er einmitt ný að þessu leyti, hún reynir ekki að ímynda sér að til sé neitt annað en einstaklingar og fjölskyldur sem þurfi að líta til sjálfs sín. Þetta er í raun draumastaða marxistanna, því með þessum hugsunarhætti gerir borgarastéttin út af við sig sjálfa með því að fórna samheldni sinni sem byggði á þeim siðferðilegu gildum sem gerðu hana eins valdamikla og raun ber vitni.

Við sjáum þetta í svo mörgu á undanförnum árum, en kannski er þetta augljósast í framferði Íslendinga í hinu guðsvolaða Icesave máli. Íslendingar tóku ekki ábyrgð á innstæðum íslenskra banka í Bretlandi og Hollandi, aðeins þeim sem hér eru. Þessi mismunun eftir þjóðerni er í anda kennisetningar Thatchers. Vissulega var þetta einkabanki og mikil neyð í öllu kerfinu íslenska. Þessi banki starfaði þó með leyfi íslenskra yfirvalda og á ábyrgð þeirra. Jafnvel þótt menn telji þá ábyrgð ekki vera tæknilega Íslendinga er þó staðreynd að Íslendingar hafa marglofað að „standa við allar skuldbindingar sínar“ eins og formenn flestra flokka á þingi héldu fram eftir síðustu þjóðaratkvæðagreiðslu. Það er líka ein af grunndyggðum borgarastéttarinnar; að standa við orð sín og undirskriftir, aðeins braskarar og illþýði svíkjast um að standa við orð sín og loforð með lagatæknilegum undanslætti. Eða þannig var það; nú er það orðin dyggð hjá ýmsum sem áður töldu sig til borgarastéttar eða marxista, en eiga nú sjálfselskuna sameiginlega með nýfrjálshyggjumönnunum sem í upphafi öttu heilu samfélögunum út á foraðið.


Comments

2 responses to “Borgaraleg gildi nýfrjálshyggjunnar”

  1. Mér sýnist á öllu eftir lestur þessa pistils að höfundur sé stuðningsmaður Samfylkingarinnar í stjórnmálum.

  2. Það er fyndinn útúrsnúningur á frjálshyggju, hvers konar sem hún kann að vera, að draga hana til ábyrgðar fyrir ríkistryggingar á einkastofnunum. Ég sé ekki almennilega hvort það sé gert hér, en það lyktar þannig. Nýfrjálshyggjunni samkvæmt skilst mér að það fólk sem lánar bönkum peninga sína ber ábyrgð á því tapi sem það yrði fyrir við gjaldþrot þeirra. Svo þegar þeir færu á hausinn væri það þeirra tap, rétt eins og hvers annars sem lánar stofnun sem verður gjaldþrota peninga.

    “Nýfrjálshyggjan”, ef hún er það sem var við lýði í “góðærinu”, gerði fólk ríkt á lánsfé. Ríkið reyndi að halda fólkinu ríku eftir hrun þótt forsendur ríkidæmisins væru brostnar með gjaldþroti bankanna. Við höldum okkur ríkum á peningum teknum að láni enn á ný, en í þetta skiptið verðum við þvinguð til að endurgreiða þá með skattheimtu næstu áratuga, og getum ekki firrt okkur ábyrgð á þeirri forsendu að við létum bönkunum enga peninga í té.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3