Annað hefti Ritsins 2021 verður helgað ástrarannsóknum. Ástarrannsóknir („love studies“) eru akademískt rannsóknasvið þar sem greind eru valdatengsl í ástar og kynlífssamskiptum. Brautryðjandinn og upphafskonan er dr. Anna Guðrún Jónasdóttir, stjórnmálafræðingur, sem fyrir rúmum 30 árum setti fram kenninguna um „ástarkraftinn“ („love power“). Í doktorsritgerð sinni velti hún þeirri knýjandi spurningu fyrir sér af hverju konur væru eftir sem áður undirskipaðar körlum þrátt fyrir jafnt aðgengi og jafnan rétt að valdavettvöngum samfélagsins. Með kerfisbundinni greiningu á gagnkynhneigðum ástarsamböndum þróaði hún kenninguna um ástarkraftinn. Í ávarpi sínu í tilefni heiðursdoktorsnafnbótar við Stjórnnmálafræðideild Háskóla Íslands árið 2015 lýsir Anna Guðrún ástarkrafti með eftirfarandi hætti:
„Ég tala hér um munstur af ójöfnuði (breytilegum, en seigum) í forsendunum fyrir samskiptum kynjanna varðandi það hvernig við njótum – gefum og þiggjum – af þessum sérstaka ástarkrafti (sem inniheldur bæði erotík og umhyggju); þar af leiðandi hvernig útkoman úr þessu sérstaka lifandi ferli af hinni lífrænt-efnislegu sköpun/endursköpun – eða „framleiðslu“ á okkur sjálfum – stöðugt mótar þær kringumstæður sem við lifum í sem félagsverur (félagslegar kynverur) og hefur þannig áhrif á allt þjóðfélagið“ (sjá nánar í Stjórnmál og stjórnsýsla, 2016).
Dr. Anna telur að í nánum tilfinninga- og ástarsamböndum endurskapi karlveldið vald sitt í gegnum arðrán á ástarkrafti kvenna. Þöggun á umræðunni um ástarkraftinn er eitt af grundvallar einkennum karllægs samfélags en konur eru megin ástarveitur samfélagsins. Fleiri fræðimenn hafa verið mikilvirkir í rannsóknum á þessu sviði eins og Eva Illouz félagsfræðingur sem gaf á dögunum út bókina The End of Love, en sú bók er afrakstur af 20 ára greiningarvinnu á gagnkynhneigðum ástartengslum í síðnútíma. Í hug- og félagsvísindum undanfarin ár hefur áherslan verið á að skilja vald og endursköpun þess með því að skoða þær orðræður sem hafa mótað viðmiðin og samfélagsgerðina í aldanna rás, eins og hvítleika, gagnkynhneigð, karlmennsku og efri stéttir.
Meginþema annars heftis Ritsins 2021 verður því helgað rómantískri ást eins og hún birtist í ríkjandi orðræðu og/eða andófi gegn henni í sögulegu og samtímalegu samhengi. Sérritið er ekki síst hugsað til að vekja upp þetta unga rannsóknarsvið hérlendis því í raun má segja að það hafi ekki enn almennilega numið land þótt frumkvöðullinn sé íslensk fræðikona.
Kallað er eftir fræðilegum greinum af sviði hug- og félagsvísinda sem taka mið af þessari nálgun. Ágrip (100 til 250 orð) skulu send fyrir 20. júní. Valið verður úr innsendum ágripum sem falla að efni heftisins. Endanleg skil á fullunnum greinum er 1. nóvember 2020. Gestaritstjórar eru Berglind Rós Magnúsdóttir (brm@hi.is) og Torfi H. Tulinius (tht@hi.is).

Þema fyrsta heftis ársins 2021 verður „Arfleifð Freuds“ en nú í ár eru 80 ár síðan Sigmund Freud lést í London og 120 ár síðan Draumaráðningar Freuds komu fyrst út á prenti. Kenningar Freuds um eðli dulvitundarinnar og aðferðir til að greina og túlka dulræn öfl og hvatir lögðu grunninn að umfangsmiklu og margháttuðu kenningakerfi; sálgreiningu. Kallað er eftir greinum þar sem leitast er við að skýra, gagnrýna eða vinna með skapandi hætti úr arfleifð Freuds og varpa ljósi á sjónarhorn sálgreiningar á fyrirbæri á borð við kyngervi, tungumál, samfélag, stjórnmál, sjálfið, heimspeki, bókmenntir, hönnun og listir.
Gestaritstjórar verða Steinar Örn Atlason og Marteinn Sindri Jónsson. Skilafrestur greina er til 1. júlí 2020.