„Eigi leið þú oss í freistni“ – eða hvað?

[cs_text]Nokkur umræða hefur skapast að undanförnu um þá ákvörðun páfagarðs að „leiðrétta“ hefðbundna þýðingu á þeim hluta „Faðir vorsins“ sem inniheldur orðin „eigi leið þú [þ.e. Guð] oss í freistni“ (Matteus 6.13). Að mati páfa væri réttara að þýða þessi orð sem „lát oss eigi falla í freistni“.

Þýðingar á fornum textum eru ákvarðaðar út frá ýmsum þáttum, bæði málfræðilegum og sagnfræðilegum. Markmið þýðinga er alla jafna það að endursegja textann á öðru tungumáli út frá upprunalegu samhengi hans. Þ.e.a.s. markmiðið er jafnan að miðla því hvað textinn hefur merkt á þeim tíma sem hann varð til. Oft er þetta erfitt verkefni þegar kemur að fornum textum, þar sem upprunalegt, sögulegt samhengi er ekki alltaf ljóst. Þá kemur oft til málfræðilegur samanburður, þar sem notkun viðkomandi orða og frasa í öðrum samtímatextum varpa ljósi á líklega merkingu þeirra í samhengi textans sem um ræðir. Stundum geta aðrir þættir en málfræðilegir og sagnfræðilegir þættir hins vegar haft áhrif á þýðendur og útgefendur þýðinga, eins og þarfir og hugmyndir samtímans, eða, líkt og í þessu tilviki, guðfræðileg hugmyndafræði.

Túlkunarsaga Biblíunnar sýnir okkur að það er ekkert nýtt að það sé deilt um þetta tiltekna vers í „Faðir vorinu“, því málið varðar þá áleitnu spurningu hvort mögulegt sé að kærleiksríkur guð leiði beinlínis fólk í freistni, sbr. „eigi leið þú oss í freistni“, að það sé Guð sjálfur sem sé valdur að því að fólk falli í freistni og syndgi. Sumir hafa andmælt þessum skilningi og kallað eftir annarri túlkun en þeirri hefðbundnu á bæninni áhrifamiklu. Að þeirra mati getur Jesús ekki hafa tjáð sig með þessum hætti. Hér hljóti að vera um ónákvæma þýðingu að ræða á texta Matteusarguðspjalls. Merkingin hljóti að vera sú að hér sé verið að biðja Guð um að forða fólki frá þvi að falla í freistni, sbr. „lát oss eigi falla í freistni“, en slíkt fall hefur þá aðra skýringu en þá að það sé Guð sjálfur sem standi þar á bak við. Vandamálið er hins vegar það að með því að fara þessa leið er verið að gera breytingar á hefðbundinni þýðingu út frá forsendum tiltekinnar trúvarnar eða guðsvarnar, en síður á forsendum textans sjálfs. Það er að mínu mati lítill vafi á því að talað er um Guð sem (mögulegan) geranda í þessu sambandi í gríska frumtextanum. Textinn gefur í raun lítið rými fyrir annars konar túlkun. Á grísku er setningin svona: (eigi) eisenegkēs (leið þú) hēmas (oss) eis (til/í) peirasmon (freistni), þar sem umsögnin eisferō (að „leiða e-n til e-s“) er í lykilhlutverki, hér í 2. persónu eintölu forminu eisenegkēs. Samkvæmt gríska textanum, sem liggur reyndar nokkuð ljós fyrir, er það Guð sjálfur sem (mögulega) leiðir fólk í freistni og bænin snýst um að biðja hann um að gera það ekki. Guð er frumlagið og gerandinn í umsögninni og „oss“ (hēmas) er beint andlag eða þolandinn. Texti Matteusar veitir þannig innsýn í hugmyndaheim þar sem fólk hafði þá trú að hlutir eins og að falla í freistni lytu guðlegum vilja. Það er m.ö.o. lítill vafi á því að hefðbundnar þýðingar á borð við þýðingu Hins íslenska Biblíufélags á versinu („eigi leið þú oss í freistni“) standa nær frumtextanum en ný þýðing páfagarðs. Seinni þýðingin er túlkun sem er grundvölluð á tiltekinni hugmyndafræði sem hefur fengið að brengla málfræði frumtextans. Þá er markmið þýðingarinnar orðið eitthvað annað en að leitast við að endursegja merkingu textans í sínu upprunalega samhengi og spurning hvort hægt sé að tala um „þýðingu“ yfirleitt í því tilviki. Öll þýðing er túlkun, en ekki er öll túlkun þýðing. Hvað Jesús sjálfur hefur sagt í þessu sambandi er síðan önnur spurning, þar sem vert er að hafa í huga að gríski textinn er í sjálfu sér ekkert annað en þýðing – eða túlkun – á orðum Jesú sem hefur að líkindum kennt fólki „Faðir vorið“ á arameísku.

Hugmyndir til forna um guðdóminn eru ekki alltaf í samræmi við væntingar fólks í dag og stundum virðist erfitt að sætta sig við hugmyndafræði sem ekki þykir aktúell í nútíma samhengi. Deilan um þýðingu „Faðir vorsins“ endurspeglar þetta. Viðleitni páfa til að túlka umræddan texta er skiljanleg og guðfræði hans einnig í því sambandi. En breytingin á sjálfri þýðingunni virðist ekki gerð á forsendum hins forna texta. Hún hefur á hinn bóginn skilað sér í gagnlegri umræðu um túlkun textans og mætti gjarnan opna fyrir frekari umræður um leiðir til að lesa, túlka og heimfæra jafn mikilvægan texta úr fornöld sem Biblían vissulega er.

(Greinin var fyrst birt í Morgunblaðinu 2. júlí 2019).[/cs_text]

Um höfundinn
Rúnar Már

Rúnar Már

Rúnar Már Þorsteinsson er prófessor í Nýjatestamentisfræðum við Guðfræði- og trúarbragðafræðideild Háskóla Íslands.

[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3