[cs_text]Fyrir skömmu birtist í hinu virta breska tímariti Women´s History Review greinin „Transculturation, contact zones and gender on the periphery. An example from Iceland 1890–1920“ eftir Írisi Ellenberger. Í greininni birtist hluti niðurstaðna Írisar úr nýdoktorsverkefni hennar Mót innlendrar og erlendrar menningar í Reykjavík 1890–1920 sem hún vann með styrk frá Nýliðunarsjóði Háskóla Íslands.

Rannsóknarverkefni Írisar fjallar um mót, núning og samblöndun menningar í Reykjavík á tímabilinu 1890–1920 þegar hreyfanleiki fólks var mjög mikill á heimsvísu. Undir lok 19. aldar losnaði um búsetuhömlur á Vesturlöndum og víðar sem olli því að allmargt fólk færði sig um set, enda settu fá lönd verulegar lagalegar takmarkanir á aðflutning fólks fyrr en á þriðja áratug 20. aldar. Þótt Reykjavík stæði að mestu utan við það mikla flæði sem lá yfir Atlantshafið þá var hreyfanleiki eitt einkenni bæjarins. Íris skoðar því í rannsóknarverkefni sínu hvernig ólíkt flæði fólks, þ.e. sveitafólk sem fluttist á mölina, hreyfanleg dönsk-íslensk borgarastétt, erlendir innflytjendur og farandfólk, mótaði samfélag og menningu Reykjavíkur á áratugunum í kringum aldamótin 1900.

Íris Ellenberger.

Í greininni „Transculturation, contact zones and gender on the periphery“ beinir Íris sjónum að því hvernig núningur og átök milli tveggja ólíkra hreyfanlegra hópa mótuðu stéttaskiptingu og efnismenningu bæjarins. Hóparnir tveir eru annars vegar þverþjóðleg ráðandi stétt sem saman stóð af valdamesta fólki Reykjavíkur og var mjög hreyfanleg og þverþjóðleg, upp að því marki að sumir áttu jafnt heima í Reykjavík og Kaupmannahöfn. Hins vegar lægri og millistéttir bæjarins sem voru aðallega skipaðar nýaðfluttu fólki úr sveitum Íslands. Það er hópurinn sem átti stærstan þátt í að fjöldi Reykvíkinga nær fimmfaldaðist á þremur áratugum og fór úr 3.700 árið 1890 í 17.500 árið 1920.

Íris skoðar viðleitni hinnar ráðandi stéttar til að viðhalda stéttarstöðu sinni með því að draga í sífellu mörk milli sín og annarra bæjarbúa. Þar gegndu konur lykilhlutverki, líkt og víðar í borgaralegu samfélagi Evrópu, þar sem það kom í þeirra hlut að útbúa heimilið og íbúa þess á þann hátt sem samræmdist stéttarstöðu fjölskyldunnar. Reykvískar konur af ráðandi stétt voru hluti af þvermenningarlegu rými sem náði til Danmerkur og Bretlands, jafnvel víðar. Bréf Þóru Pétursdóttur Thoroddsen eru tekin til skoðunar en af bréfaskiptum hennar má sjá hvernig þvermenningarlega rýmið og tengslanetin sem það byggðist á gerði konunum kleift að verða sér úti um klæðnað, húsbúnað og annan neysluvarning erlendis frá sem undirstrikaði stéttarstöðu þeirra og skapaði þannig fjarlægð milli hinnar ráðandi stéttar og annarra stéttalaga í Reykjavík.

Íris leggur jafnframt höfuðáherslu á að greina viðtökur fólks af lægri stéttum á þeirri borgaralegu menningu sem hin ráðandi stétt flutti til Reykjavíkur í þeim tilgangi að skapa stéttaskiptingu innan bæjarins. Hún leitar til bandarísku fræðikonunnar Mary Louise Pratt og skoðar snertifleti (e. contact zones) Reykjavíkur þar sem eins konar þvermenningarleg samblöndun (e. transculturation) á sér stað. Þar er átt við ferli sem fer af stað þegar hópar með ólíka menningu komast í snertingu hver við annan með þeim afleiðingum að menningin blandast saman og tekur á sig nýjar myndir. Pratt leggur áherslu á að ferlið einkennist af átökum þar sem „ólík menning mætist, rekst á og tekst á, gjarna í ójöfnum valdatengslum sem einkennast af yfirráðum og undirskipun.“ Í greininni „Transculturation, contact zones and gender on the periphery“ fjallar Íris einmitt um hvernig slíkur núningur mótar stéttskiptingu og efnismenningu Reykjavíkur og gegna lægri stéttir og millistéttir þar ekki veigaminna hlutverki en hin ráðandi stétt.

Eins og Pratt segir þá stjórna valdahópar hvers konar menning er ráðandi en undirskipað fólk getur þó upp að vissu marki ráðið hvað það tekur upp í sína menningu, hvernig það notar hina ráðandi menningu og hvað hún er látin merkja. Í greininni „Transculturation, contact zones and gender on the periphery“ skoðar Íris hvernig reykvískar lægri stéttir og millistéttir glímdu við þá erlendu borgaralegu menningu sem hin ráðandi stétt notaði til að standa vörð um eigin völd og virðingu. Hún beinir sjónum sérstaklega að konum af lægri stéttum og millistéttum sem fóru ýmsar leiðir að því að glíma við menningu hinnar ráðandi stéttar. Sumar tóku upp klæðaburð hennar og ýmist settu sitt mark á hann eða reyndu að nota hann til að öðlast virðingu meðborgara sinna. Sumar tóku sér dönskuskotin nöfn að hætti heldri stéttar kvenna, t.d. með því að breyta eftirnafni eiginmanns eða föður þannig að það hljómað danskt. Það gerðu m.a. Maddama Vigfússen, Manga Svendsen og Thomsenssystur.

Áhugaverðust er þó glíma lægri stétta og millistétta við hið kóðaða tungumál hinnar ráðandi stéttar. Hún notaði gjarna dönsk, frönsk og ensk orð yfir þá muni sem konur í ráðandi stéttarstöðu fluttu inn til að búa heimili sín að hætti evrópskrar borgarastéttar og draga þar með mörk milli sín og annarra samfélagshópa. Í bréfum sem konurnar sendu sín á milli má lesa um rómana sem þær lásu yfirleitt á dönsku, kunstsyning sem þær kenndu yngri kynslóðinni, pavilliona sem þær vildu gjarna láta byggja í bænum, bilætin sem þær keyptu á tónleika og leiksýningar og spisestellin sem þær óskuðu eftir að vinkonur og skyldkonur í Kaupmannahöfn sendu til Íslands.

Íris vekur athygli á því að viðlíka orð gátu tekið á sig áhugaverðar myndir í notkun þeirra sem höfðu ekki tök á kóðuðu orðfæri hinnar ráðandi stéttarinnar. Nokkur dæmi eru um svokallaðar alþýðuskýringar, en með því er átt við það þegar fólk tekur orð sem eru ógagnsæ að merkingu og býr til ný orð úr þeim sem hljóma kunnuglegar en hafa þó stundum afar sérkennilega þýðingu. Sem dæmi má nefna danska orðið fyrir matarlím, husblas, varð snúið upp í húspláss á íslensku. Orðið hljómar kunnuglegar í eyrum þeirra sem ekki kunna dönsku en stendur þó í engu samhengi við fyrirbærið sem það á að lýsa. Það sama má segja um porthérana sem vísar ekki til dýrategundar heldur þykkra tjalda sem voru notuð sem skilrúm milli borðstofu og stássstofu á heldri heimilum. Hérar þessir eru alþýðuskýring á orðinu portérar og er líklega íslenskun á franska orðinu portières sem hefur borist til landsins með hinni ráðandi stétt í gegnum Danmörku. Sá kómíski blær sem einkennir húsplássið og porthérana er vafalaust ekki tilviljun heldur leið lægri stéttarinnar og millistéttarinnar til að glíma við þá menningu sem hin ráðandi stétt notaði til að móta stéttaskiptingu Reykjavíkur og treysta eigin stöðu efst í valdastiganum.

Greinin „Transculturation, contact zones and gender on the periphery. An example from Iceland 1890–1920“ leiðir þannig í ljós hvernig ólíkir fólksflutningsstraumar, innlendir sem erlendir, mótuðu menningu og samfélag Reykjavíkur með beinum hætti og dregur fram það mikilvæga hlutverk sem reykvískar konur gegndu í þessu ferli. Greinina má lesa í heild sinni á heimasíðu Women‘s History Review á: https://doi.org/10.1080/09612025.2019.1603267[/cs_text]

 
[cs_text][fblike][/cs_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3