Björgunarbátar ár og síð

[x_text]
Erum við á flótta undan alls konar ósvöruðum spurningum um ábyrgð Íslendinga gagnvart því að fólk sé yfirleitt að hætta lífi sínu á lekum og yfirfullum björgunarbátum á Miðjarðarhafinu?

Eitt af þessu er örlát stefna í innflytjendamálum, sem er aðeins eitt af mörgum dæmum um flokk af stefnum sem eru á rangri braut með því að leiða til harmsögu almenninganna (Hardin 1968). Þessar sjálfsmorðsstefnur sýnast aðlaðandi vegna þess að þær falla að því sem við álítum í hugsunarleysi vera hugsjónir „góða fólksins.“[1]

Þessi tilvitnun kemur ekki úr nýlegu íslensku bloggi eða vefpistli heldur er hún rúmlega fjörutíu ára gömul og frá Bandaríkjunum. Hún er úr greininni „Living on a Lifeboat“ eða „Líf um borð í björgunarbát“, eftir vistfræðinginn Garrett Hardin, sem gengur út á að færa rök gegn því að ríkar þjóðir hjálpi hinum fátækari. Hardin lýsir heiminum þannig að ríkustu þjóðirnar séu eins og björgunarbátar með takmarkaðan sætafjölda en fólkið úr fátæku þjóðunum svamlandi í sjónum í kring, og í bátunum séu allt of fá sæti. Eina leiðin til að forða því að gríðarleg offjölgun mannkyns valdi allsherjarhungursneyð sé því að hver hugsi um eigin hag og gæti sinna eigna. Þótt leiðinlegt sé til þess að hugsa þá verði bara að fórna hinum fátæku því það sé ekki til nóg handa öllum. Greinin er augljóslega skrifuð frá sjónarhóli manns sem tilheyrir ríkri þjóð; „við“ þurfum fyrst og fremst að hugsa um hag „okkar“ og verja fyrir ágangi hinna. Þannig má hugsa sér að ef Hardin hefði tilheyrt fátækri þjóð þá hefði greinin orðið allt öðruvísi, kannski hefði hún snúist um rétt hans til að ryðjast upp í björgunarbátinn og kasta öðrum fyrir borð sem væru þar fyrir.

Okkur er svo annt um að gæta landamæra „okkar“ fyrir „þeim“ að við höfum sett reglur sem gera þeim ókleift að notast við annan ferðamáta en þann að borga vopnuðum mafíósum fúlgur fyrir að stafla sér í ofhlaðna björgunarbáta.
Mér varð hugsað til þessara skrifa Hardins út af yfirfullum björgunarbátum sem eru reglulega í fréttum þessa dagana. Í þessum bátum erum „við“ ekki, við þurfum ekki á þeim að halda því við sitjum örugg á þurru landi. Fólkið í bátunum fer yfirleitt ekki í þá vegna þess að það sé fátækt eða svangt, oftast er það að flýja stríð eða ofsóknir. Í umræðum um þau sem eru í bátunum og hvort við eigum að bjóða einhverjum þeirra hingað til Íslands heyrast stundum svipuð sjónarmið og hjá Hardin, að við þurfum fyrst og fremst að líta okkur nær og hugsa um „okkur“. Það er einmitt vegna slíkrar hugsunar sem fólk neyðist til að fá sér far með björgunarbátum sem eru svo fullir að það komast ekki allir á leiðarenda og fólk dettur bókstaflega útbyrðis. Okkur er svo annt um að gæta landamæra „okkar“ fyrir „þeim“ að við höfum sett reglur sem gera þeim ókleift að notast við annan ferðamáta en þann að borga vopnuðum mafíósum fúlgur fyrir að stafla sér í ofhlaðna björgunarbáta. Þetta er afar þægilegt fyrir okkur hér á Íslandi því það siglir auðvitað enginn frá Afríku eða Asíu á slíku farartæki beint til Íslands og fyrir vikið getum við í nafni Dyflinnar sent alla hælisleitendur um hæl til Ítalíu, Grikklands eða Ungverjalands. Eða við gátum það alla vega, eitthvað babb er komið í (björgunar)bátinn núna.

En svo er það spurningin um það hverja við teljum til „okkar“. Það er svo sem alveg skiljanlegt að fólk finni til mestrar ábyrgðar gagnvart eigin fjölskyldu. Þá á ég við það að við áfellumst líklega engan fyrir að gefa sínu eigin barni að borða eða útvega því húsaskjól áður en hann fer að huga að þörfum annarra. En þegar það er víkkað út, hver tilheyrir þá „okkur“ og hver ekki? Fyrr í þessum mánuði vísaði Hæstiréttur frá umsóknum tveggja manna, Martins Omulu og Christians Kwaki Boadi, um hælisvist. Báðir mennirnir eru frá Afríku, Martin frá Nígeríu og Christian frá Ghana. Martin er samkynhneigður og á það á hættu að verða dæmdur til dauða fyrir kynhneigð sína ef hann verður sendur aftur til Nígeríu. Báðir mennirnir hafa verið á Íslandi í nokkur ár, eiga vini á Íslandi, annar er í vinnu. Þetta virðist ekki duga til að tilheyra „okkur“. Ekki getum við afsakað okkur með því að þeir séu það langt í burtu að við vitum ekki af neyð þeirra; þeir eru beint fyrir framan okkur og hafa verið í mörg ár. En reyndar finn ég hvorugan þeirra þegar ég leita í Íslendingabók – ætli það sé mælikvarðinn? Kannski er lykilatriðið að geta rakið ættir sínar til Jóns Arasonar. Í netathugasemdum við fréttir af málum þeirra hafa þeir verið kallaðir „skrítin múltíkúltí-gæludýr“, „drasl“ og „rusl“. Mennirnir sem viðhöfðu þau orð eru víst bátsfélagar „okkar“, alla vega fann ég einhverja þeirra í Íslendingabók.

Ég veit ekki hvernig þeir Christian og Martin komust upphaflega til Evrópu. Kannski sat annar þeirra einhvern tímann í yfirfullum björgunarbát. Raunar eru þeirra mál ekkert sérstaklega frábrugðin málum annarra hælisleitenda hérlendis, sem oft er vísað frá. Það sem ég verð hugsi yfir er þessi hringur sem hefur verið dreginn utan um „okkur“ og sem virðist svona gríðarlega erfitt að fá að komast inn í. Hvers vegna ætti samkennd að vera bundin við þjóðerni? Stundum er að vísu talað um „frændur okkar“ Dani eða Norðmenn. Það þýðir þá kannski að Dani á flótta undan dauðadómi fengi náðarsamlegast hæli hér á landi og slyppi jafnvel líka við að vera kallaður rusl.

Þau okkar sem þrýsta á að Íslendingar sjái sóma sinn í að bjóða flóttamenn velkomna til landsins, hvort sem um er að ræða fólk sem nú streymir yfir Miðjarðarhafið í björgunarbátum, er í flóttamannabúðum án þess að hafa lagt upp í þá hættuför eða fólk sem nú þegar er komið til landsins, erum stundum uppnefnd „góða fólkið“. Eins og sjá má var sambærilegt hugtak til í Bandaríkjunum fyrir fjórum áratugum. Hugmyndin er sú að um sé að ræða tóma sýndarmennsku, allt snúist þetta um að segja réttu hlutina til að sýnast vera góð manneskja en auðvitað sé viðkomandi, rétt eins og allir aðrir, óhjákvæmilega bara knúinn áfram af eiginhagsmunapoti og hégómagirnd. Þetta má raunar túlka á tvo vegu. Annars vegar þannig að hjá „góða fólkinu“ fylgi hugur ekki máli, það sé bara að hafa eftir einhverja frasa sem hljómi vel en lýsi ekki raunverulegum skoðunum þess. Þetta þarf þó ekki að vera það sem er átt við. Hin túlkunin er að hið svokallaða „góða fólk“ noti tilteknar skoðanir til að upphefja sig, þegar í raun þurfi eitthvað meira en fallegar skoðanir til að vera góð manneskja. Með öðrum orðum þurfi að láta verkin tala. Hardin talar á þessum nótum í grein sinni um möguleikann á að einhverjir um borð í björgunarbátnum fari að segjast finna til sektarkenndar yfir því að sitja um borð meðan aðrir drukkni í sjónum. Hann talar heldur hæðnislega um þá, kallar þá sektarfíkla og segir að þeir geti þá bara gefið eftir sæti sitt og stokkið út í.

Ásökunin sem felst í uppnefninu „góða fólkið“ er gagngert notuð til að drepa hinu raunverulega umræðuefni á dreif. Þegar notast er við áróðurstækni eins og uppnefni bendir það til þess að verið sé að koma sér hjá umræðu sem annars þætti erfið.
Vissulega er það rétt að skoðun jafngildir ekki hegðun og við þekkjum sjálfsagt flest fólk sem virðist hafa fallegar og góðar skoðanir í orði en hegðar sér svo eins og verstu bullur þegar á reynir. Að hafa þá skoðun að tiltekin athöfn sé rétt veitir viðkomandi ekki sjálfkrafa heiðurinn af því að hafa framkvæmt athöfnina – þá væru þær nú margar, hetjurnar. Og auðvitað er líka til fólk sem virðist einhvern veginn halda að það að hafa einhverjar tilteknar skoðanir sé það sem helst gildir og fer að metast um að vera með (að eigin mati) fínustu skoðanirnar. Slíkt þykir öðrum nú yfirleitt til merkis um þroskaleysi. En hinar sífelldu ásakanir um óheilindi af þessu tagi í hvert sinn sem einhver viðrar tiltekna gerð af skoðun eru áróðurstaktík sem beitt er til þöggunar. Það er engin ástæða til að ætla að hver sá sem setur fram skoðun sem er eitthvað annað en sjálfselsk sé að reyna að upphefja sjálfan sig og eigna sér heiður af góðverkum eða stilla sér upp sem eitthvað sérstaklega „góðu fólki“. Ásökunin sem felst í uppnefninu „góða fólkið“ er gagngert notuð til að drepa hinu raunverulega umræðuefni á dreif.

Þegar notast er við áróðurstækni eins og uppnefni bendir það til þess að verið sé að koma sér hjá umræðu sem annars þætti erfið. Því að þrátt fyrir að skoðanir sem slíkar vinni ekki verkin þá eru þær auðvitað stefnumótandi og það hvaða skoðanir við höfum segir á endanum eitthvað um það hvaða lífi við viljum lifa, hvernig við viljum hafa heiminn og hvernig tengsl við viljum mynda við annað fólk. Ef útgangspunkturinn er: „Látum okkur bara annt um „okkur“ sem erum hvít og íslensk og hleypum engum öðrum að“ og lokað er á umræðu með því að notast við uppnefni þá er það flótti undan því að takast á við umræðu um öll þessi atriði. Það er líka flótti undan því að svara því hvort það sé siðferðilega ábyrg afstaða að setja alltaf sjálfan sig, og síðan þjóð sína, hvað svo sem það merkir, í fyrsta sæti og virða ekki allar manneskjur jafnt. Og það er flótti undan alls konar ósvöruðum spurningum um ábyrgð Íslendinga gagnvart því að fólk sé yfirleitt að hætta lífi sínu á lekum og yfirfullum björgunarbátum á Miðjarðarhafinu.

Og þá erum við komin með enn einn flóttamannahópinn, á flótta undan spurningum. Ég veit ekki hvers konar farartæki hentar best til björgunar í þessu tilviki.


[1] „One of these is a generous immigration policy, which is only a particular instance of a class of policies that are in error because they lead to the tragedy of the commons (Hardin 1968). These suicidal policies are attractive because they mesh with what we unthinkingly take to be the ideals of “the best people.”” Garrett Hardin (1974), „Living on a Lifeboat“, BioScience 24 (10), bls. 561-568.[/x_text]
Um höfundinn
Eyja M. Brynjarsdóttir

Eyja M. Brynjarsdóttir

Eyja M. Brynjarsdóttir er prófessor í heimspeki við Sagnfræði- og heimspekideild Háskóla Íslands. Sérsvið hennar eru félagsleg frumspeki, femínísk heimspeki og hagnýt siðfræði.

[x_text][fblike][/x_text]

Deila

slotoppo


agen bola online


Mix Parlay


Judi Bola


Mix Parlay


judi bola


slot gacor anti rungkad


Penghematan 3x Tips Mahjong Ways Hunian PCH

Rahasia Siti Surabaya Produktivitas Naik 25 PCH

Scatter Hitam Bisnis Irfan Hunian Langka PCH

Bandingkan Mahjong Ways vs Cost Saving PCH

Kunci Gopay178 Hunian Berperabot PCH

Membaca Data Bisnis dengan Mahjong Wins Gopay178

Satu Pintu 75000 Pilihan Single Poc PCH

Relokasi Tanpa Drama Panduan Group Move

Fitur Baru PCH Check In Mudah Jackpot Gopay178

Kenyamanan Eksekutif Hunian PCH All Inclusive

Dosen STIP Ungkap Pola Raja Zeus 178 Juta

Mega Win Fadil Bogor Pola Mahjong Ways Ilmiah

Scatter Hitam Taruna Wulan Semarang Menang 112 Juta

Riset Mahasiswa Jakarta Wild Bandito Data Navigasi

Raka Surabaya Uji Pola Mahjong Ways Berhasil Gopay178

Kapten Rendra STIP Pola Lucky Neko Taruna Maritim

Temuan STIP Pola Raja Zeus Gelombang Laut Banda

Mahjong Wins3 Simulasi Ilmiah Taruna Teknika

Taruna Rudi Makassar Rekor 134 Juta Mahjong Ways

Jordan Bogor Penelitian Mahjong Ways 92 Juta

Dosen STIP Pengaruh Pola Spin Mahjong Ways

Pola Turbo Cuan Mahjong Wins3 Psikologi Taruna

Gopay178 Studi Pola RTP Harian Lab STIP

Dian Pekalongan Menang 75 Juta Analisis Mahjong Wins3

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko STIP

Kapten Suharto Pola Wild Bandito Navigasi Kapal

Taruna Fadil Bogor Mahjong Ways Lab Statistik

Taruna Denpasar 67 Juta Simulasi Mahjong Ways

Cuan Lucky Neko Modul Statistik Maritim

Dian Pekalongan Analisis Akademis Mahjong Wins3

Taruna Inces1000 STIP Pola RTP Ilmiah

Taruna Rudi Makassar Uji Pola RTP Mahjong Ways

Peneliti STIP Mahjong Ways Analisis Arus Laut

Lucky Neko STIP Simulasi Probabilitas Kapal

Pola Turbo Taruna Bogor Mahjong Ways 92 Juta

Taruna Siti Pontianak Riset Wild Bandito 102 Juta

Taruna Wulan Semarang Scatter Hitam 112 Juta

Riset EJournal STIP Pola Raja Zeus Navigasi

Mahjong Wins3 Modul Kedisiplinan STIP

Wild Bandito Riset Taruna STIP Internasional

Taruna Ilham Palembang Pola Lucky Neko STIP

Taruna Aldi Bandung Scatter Hitam STIP

Gopay178 Riset STIP Pola Mahjong Wins3

Pola Lucky Neko Latihan Reaksi Cepat Maritim

Taruna Rehan Solo Simulasi Mahjong Ways 115 Juta

Taruna STIP Jakarta Mahjong Ways Gopay178

Gopay178 Penelitian Pola Scatter Hitam

Riset Pola Spin Janda Wild Bandito Fokus Taruna

Taruna Inces1000 STIP Probabilitas Arus

Taruna Lina Padang 98 Juta Metode Lucky Neko

Pola Spin Rahasia Mahjong Ways 2

Trik Spin Manual Gates of Olympus

Waktu Terbaik Scatter Hitam

Trik Spin Sweet Bonanza

Pola Spin Wild West Gold

Jam Hoki Mahjong Ways

Rahasia Spin Starlight Princess

Pola Spin Gates of Olympus X1000

Pola Spin Mahjong Ways 3

Waktu Terbaik Sugar Rush

Pola Spin Jigjag Mahjong Wins

Eko Samarinda Gates of Gatot Kaca

Pola Spin Stabil Mahjong Wins3

Dody Perbandingan Gaya Spin

Scatter Hitam Anti Banned

Pola Spin Gates of Olympus X5000

Fitur Turbo Gates of Olympus

Pola Spin Modal Kecil Mahjong Wins

Gaya Spin Efektif Semua Game

Reset Akun Mahjong Ways

Strategi Unik Tegal Pengusaha Es Batu Ubah Waktu Pendinginan Jadi Rumus Penjualan Paling Akurat

Mantan Honorer Kaya Temukan Kode Scatter Rahasia Kini Jadi Jutawan

Ibu Rumah Tangga Hasilkan Rp90 Juta dari Catatan Tanggal Penjualan Sederhana

Riset Pegubin Buktikan Pola Internet Naik Turun Berbanding Lurus dengan Omzet UMKM

Model Keuangan Ajaib Mahasiswi Akuntansi Mirip Pola Spin Digital

Jurnalis Muda Ungkap Hubungan Waktu Posting dan Peluang Transaksi Raksasa

Bahasa Baru UMKM Kepala Bidang Ekonomi Sebut Pola Scatter Kunci Sukses Modern

Laporan Rahasia 78 Persen UMKM Gunakan Strategi Rolling Tanpa Sadar

Ide Bisnis Gratis Pemilik Warung Kopi Dapat Cuan dari Log Data Terbengkalai

Cepat Kaya Diskominfo Rilis Aplikasi Deteksi Jam Cuan Berbasis Analisis Harian

Modal Tukang Parkir Semarang Catat Waktu Mobil Datang Dapat 70 Juta

Strategi Produksi Viral Pengusaha Snack Gunakan Pola Gopay178

Kisah Pegawai Malam Menemukan Waktu Hoki di Tumpukan File Audit

Terobosan AI Gopay178 Prediksi Jam Ramai Marketplace Lokal

Fenomena Digital Data UMKM Aktif Malam Hari Tumbuh 50%

Cerita Lucu Berakhir Cuan Pegawai Dinkop Salah Upload Data

Inovasi Gila Pegubin dari Jaringan WiFi ke Jaringan Bisnis

Fakta Unik Kudus UMKM Temukan Hubungan Musik Dangdut dan Omzet

Peluang Bisnis Barista Dapat Ide Usaha dari Chat Grup Gopay178

Lebih Akurat dari Ramalan Pengusaha Cilacap Klaim Pola Gopay178

cepdecantabria tukang las bongkar trik mahjong 3 maxwin wild power

rahasia mega scatter mahjong wins 3 cepdecantabria pola gacor naga hitam

master cepdecantabria trik bet all in gates of olympus formula jackpot

kisah petani garam madura cepdecantabria hujan scatter spin manual

cepdecantabria ungkap rtp pg soft server eksklusif sarjana sukses pola baru

juragan pempek heboh cepdecantabria jam hoki gates of olympus turbo efektif

cepdecantabria juru parkir viral metode sensasional mahjong wins maxwin

anak kos yogya cepat kaya panduan jitu cepdecantabria mahjong ways master

stop rugi cepdecantabria rtp wild bounty trik penambang emas maxwin

heboh komdis stip taruna jago mahjong cepdecantabria tren kemenangan

strategi menang konsisten 75juta gates of olympus kutaitimurkab

disertasi kunci menang 120juta mahjong wins 3 kutaitimurkab

prediksi menang mahjong wins 3 50juta data historis kutaitimurkab

pola wild power jackpot 88juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

rahasia bet all in 90juta mahjong ways 1 metode kutaitimurkab

algoritma wild bounty teknik menang 150juta mahasiswa kutaitimurkab

jurnal scatter hitam jackpot 99juta pragmatic play kutaitimurkab

strategi menang 65juta gates of olympus mahasiswa itb kutaitimurkab

rtp menang cepat 110juta mahjong ways 1 vs 3 kutaitimurkab

pola distribusi scatter menang 105juta mahjong ways 3 kutaitimurkab

mahasiswa stmikkomputama god hand gates olympus dana studi 75 juta

dosen stmikkomputama rahasia pola algoritma mahjong ways 3 jackpot

alumni stmikkomputama tukang service workshop mewah scatter hitam

stmikkomputama komite disiplin prestasi coding mahjong wins skripsi

mahasiswa stmikkomputama tingkat akhir naga hitam mahjong kesabaran

rahasia banjir scatter alumni stmikkomputama ayah 2 anak 65 juta

direktur stmikkomputama jackpot puluhan juta trik pola mahjong ways

penjual pulsa stmikkomputama sukses gates olympus logika pemrograman

mahjong wins 3 pragmatic teknik jitu lulusan stmikkomputama jackpot

cara singkat jackpot rtp pg soft 10 jurus rahasia stmikkomputama

komputama algoritma scatter hitam jackpot 99 juta

disertasi dosen komputama probabilitas menang mahjong wins 3

wild power jackpot 88 juta pola mahjong ways 3 dosen mtk komputama

tim riset komputama studi pola scatter mahjong ways 3 105 juta

strategi eksponensial gates of olympus kuliah komputama 75 juta

metodologi komputama rahasia bet all in mahjong ways 1 90 juta

mahasiswa komputama teknik menang 150 juta wild power wild bounty

model prediksi komputama data historis menang 50 juta mahjong wins 3

analisis komparatif rtp komputama menang cepat mahjong ways 1 vs 3

topik hangat mahasiswa itb komputama strategi menang gates of olympus

strategi scatter hitam geothermal itmnganjuk maxwin pembangunan

mahjong ways 3 konservasi mangrove itmnganjuk dana csr triliun

pola kemenangan beruntun jalur logistik cpo itmnganjuk bisnis ekspor

analisis mahjong ways 3 kenaikan wisatawan itmnganjuk pantai beras basah

pemkab implementasi full power wild kebun sawit rakyat panen maxwin

gerakan anti rungkad inspirasi umkm itmnganjuk omzet melonjak drastis

dprd terkejut upgrade scatter hitam percepat infrastruktur pedalaman

mahjong ways 3 ukur indeks kebahagiaan masyarakat itmnganjuk maxwin

misteri big win frekuensi kemenangan jam padat aktivitas tambang

mahasiswa itmnganjuk beasiswa jepang penelitian free spin irigasi

mahjong ways 3 tracon wild spin 1000 persen

pola reel gacor mahjong ways 2 tracon 2025

strategi tracon mahjong ways 3 wild energy digital

bocor pola mahjong wins 3 tracon trik wild

gertakan sempurna tracon mahjong ways 3 max win

tracon exclusive trik mahjong ways 3 lamine yamal

fenomena baru strategi wild spin tracon mw3

perbandingan mahjong ways 2 vs 3 gacor tracon 2025

makna wild spirit mahjong ways 3 strategi tracon

strategi tracon taruhan maksimal mahjong ways 3