Dagný Kristjánsdóttir fjallar um Hafið, jólasýningu Þjóðleikhússins.

Ingibjörg Þórisdóttir fjallar um Sol, nýtt íslenskt leikrit sem var frumsýnt í Tjarnarbíói 1. desember. Verkið byggir á sannri sögu og segir frá ungum manni sem er heltekinn af heimi tölvuleikja.

Borgarleikhúsið frumsýndi þann 20. október nýtt íslenskt leikverk sem ber heitið Guð blessi Ísland. Eins og nafnið gefur til kynna þá er heitið tilvitnun í fyrrum forsætisráðherra þegar hann ávarpaði þjóðina og ljóst var að fjármálahrun væri yfirvofandi árið 2008. Verkið er byggt á rannsóknarskýrslu alþingis sem gefin var út í 9 bindum 12. apríl árið 2010 og fjallaði um aðdraganda hrunsins og orsakir falls íslensku bankanna. Handritshöfundar sýningarinnar eru þeir Mikael Torfason og Þorleifur Örn Arnarsson en sá síðarnefndi er jafnframt leikstjóri sýningarinnar. Það verður að viðurkennast að í fyrstu þótti mér þetta ekki spennandi efni. Nú átti enn …

Þegar tjaldið er dregið frá stóra sviði Þjóðleikhússins blasir við hol í hefðarlegri villu með stórum og breiðum stiga upp á efri hæðir. Það er flygill í holinu, nettur sófi og stólar og gína í íslenskum skautbúningi. Þetta er sendiherrabústaður í óþekktu landi. Þegar hringsviðið snýst kemur í ljós stór borðstofa og síðan lítið eldhús inn af því og loks bakgarður. Allt raunsætt og stórt í sniðum öfugt við mannlífið sem þrífst í húsinu. Leikmynd gerir Halfdan Pedersen og fagra búninga gerir Filippía L. Elísdóttir. Það er Ragnar Bragason sem skrifar og leikstýrir verkinu. Sendiherrann Elliði (Pálmi Gestsson) er skagfirsk …

Franska leikritaskáldið Florian Zeller hefur fengið fjölmörg verðlaun fyrir verkið Föðurinn, meðal annars Moliere verðlaun árið 2014. Verðskuldað er það. Þetta er ákaflega vel skrifað og sterkt leikrit en það er þannig gert að það leiðir áhorfandann stig af stigi inn i hugarheim föðurins, André, (Eggert Þorleifsson). Sá hugarheimur er framandlegur og kemur okkur á óvart, það tekur smátíma fyrir áhorfandann að ná áttum. Ég ætla því að vara ykkur við og segja: ef þið ætlið að sjá þessa sýningu Þjóðleikhússins ættuð þið ekki að lesa lengra núna – lesið þegar þið eruð búin að sjá sýninguna! Má ég spyrja: …

Tjarnarbíó hefur á síðustu misserum tekið á sig gjörbreytta mynd frá því að vera hús í niðurníðslu, með lágmarks viðhald, í glæsilegt hús Sjálfstæðu leikhúsanna. Það hefur ekki bara fengið á sig nýja mynd í útliti heldur blómstrar starfsemin innanhúss. Sjálfstæðir leikhópar fá athvarf, innlendir sem erlendir, og verður því verkefnaskráin gríðarlega fjölbreytt. Verk eru sýnd í stuttan tíma í senn og því komast fleiri listamenn að. Mikilvægi húss sem þessa er mikið fyrir listalíf landsins. Mörg verðlaunaverk hafa ratað á svið Tjarnarbíós og mig rennir grun í að svo verði áfram. A Thousand Tongues er fyrsta verk dönsku listakonunnar …

Yfir stóra sviðinu í Þjóðleikhúsinu gnæfir risavaxin stálgrind sem samanstendur af háum kössum sem koma saman í kúpli efst. Ímyndunarafl áhorfandans tekur við sér og hann fer að reyna að finna merkingu í þessu – er þetta tákn nútíma, vísinda og tækni, stóriðjuver, stílfærð kónguló?  Mögnuð, hörð tónlist Gísla Galdurs Þorgeirssonar kallaði líka á tengingar við vélahljóð og stóriðju. Á sviðsgólfinu er grænt teppi og lágar þúfur sem setið var á í upphafi og voru til trafalar, ekki fannst mér þær til bóta. Stálgrindin og hið stóra svarta baksvið gera leikmyndina dökka og kalda en á móti koma ljósir og …

Þegar Vincent van Gogh málaði Kartöfluæturnar árið 1885 vildi hann lýsa fátækum, hollenskum bændum á eins raunsæjan hátt, eins lausan við tilfinningasemi, og mögulegt væri. Þetta fólk var salt jarðar í hans huga. Hversdagshetjur.  Málverkið er í jarðlitum, alþýðufólkið á myndinni er hvert í sínum heimi, dapurt, mögulega langhungrað. Van Gogh var varaður við því að engum myndi finnast þetta falleg eða aðlaðandi mynd og hún myndi ekki styrkja stöðu hans – en hann þráaðist við – þetta var alþýðan, fólkið sem hann vildi lýsa. Eftirprentun af þessu verki er hulin bak við aðra mynd í stofu í Breiðholtinu í …

Hvað orsakar að hlutirnir gerist á vissan hátt? Er lífið tilviljunum háð eða er allt skrifað í skýin? Þetta eru stórar spurningar sem hinn ungi höfundur Nick Payne glímir við í verki sínu Í samhengi við stjörnurnar sem var frumsýnt í Tjarnarbíói þann 19. maí síðastliðinn en hefur verið tekið upp aftur til sýninga á haustdögum.

Dagný Kristjánsdóttir fjallar um uppsetningu Borgarleikhússins á leikgerð skáldsögunnar 1984 eftir George Orwell: „Miðflötur leikmyndarinnar verður síðar hið skelfilega herbergi nr. 101 í Ástarráðuneytinu þar sem fólk er svift mennsku sinni og ástin drepin. Það var kaldhæðið og snjallt.“

Dagný Kristjánsdóttir fjallar um uppfærslu Þjóðleikhússins á Smán eftir leikskáldið Ayad Akhtar. Leikritið sló í gegn í Bandaríkjunum árið 2012 og hlaut Ayad Pulitzer-verðlaunin það sama ár.

Dagný Kristjánsdóttir fjallar um leiksýningar sem hún hefur séð í Edinborg að undanförnu.