Opinber listaverk á vettvangi stjórnmála — Umræður um höfundarétt á Sólfari Jóns Gunnars Árnasonar

Í fréttum undanfarið hafa stjórnmálasamtök verið gagnrýnd fyrir myndnotkun af opinberu listaverki — Sólfari Jóns Gunnars Árnasonar — í kynningarefni sínu og auglýsingum. Erfingjar listamannsins telja að með umræddri notkun sé verið að brjóta á höfundarétti Jóns Gunnars. Aðstandendur Flokks fólksins telja sig hinsvegar í fullu leyfi þegar þeir nota mynd af Sólfarinu í auglýsingum sínum og kynningarefni. Hér snýst málið, út frá höfundarlögum, um hvort leyfilegt sé að nýta myndir af opinberum verkum á þennan hátt, án leyfis og án þess að greiða fyrir það. Í umræðunni um notkun mynda af Sólfarinu hefur verið rætt um hvort leyfilegt sé …

Sóley sólufegri

Jóhannes úr Kötlum. Myndin er fengin af vef Alþingis. Jóhannes úr Kötlum. Myndin er fengin af vef Alþingis. Sóleyjarkvæði Jóhannesar úr Kötlum kom fyrst út á bók 1952. Sama ár og ég fæddist. Líklega hefur meðgöngutíminn þó verið nokkuð lengri eða rúmt ár. Kvæðið var ort inn í kviku íslenskra stjórnmála á þessum tíma. Bakgrunnurinn er innganga Íslands í NATO 1949, herstöðvarsamningurinn og og koma ameríska  herliðsins 1951. Kvæðið var því liður í menningarlegu og pólitísku andófi íslenkra skálda og fjölmargra annarra sem staðið hafði mikinn hluta fimmta áratugarins og Jóhannes hafði vissulega tekið þátt í fyrir daga kvæðisins um …

Getur þú ímyndað þér konur? Femínísk umfjöllun um vísindaskáldskap og apaplánetu

„…og ef einhverjum hugnast þá veröld sem ég skóp, og eru reiðubúnir að gerast þegnar mínir, þá mega þeir ímynda sér það, og um leið gerast þeir þegnar mínir, í eigin huga á ég við, í óskum sínum eða ímyndunarafli; en ef þau geta ekki þolað við sem þegnar mínir, þá er þeim velkomið að skapa eigin veröld, og stjórna henni eftir eigin hentugleik. En lát þá hins vegar gæta að því, að gerast ekki óréttlátir valdaræningjar, og svipta mig eigin heimi…“. Það eru lokaorð vísindakonu, heimspekings og fyrsta vísindaskáldsagnahöfundarins á veraldarvísu. Það eru lokaorð fyrstu vísindaskáldsögunnar The Blazing World …

Blaðað í ljóðunum hans Hjartar

Fyrir rúmu ári kom út Ljóðasafn Hjartar Pálssonar (Reykjavík: Dimma, 2016) allt síðan þá hef ég verið að blaða í bókinni að vísu með löngum hléum. Safnið hefur að geyma fimm eldri ljóðabækur Hjartar, verðlaunaljóðið „Nótt frá Svignaskarði“ (2007) og loks áður óútgefna „bók“, Ísleysur. Því er hér saman komið heildarsafn af ljóðum skáldsins eins og ástatt var um það á öndverðu ári 2016. — Vonandi á þó enn sitthvað eftir að bætast við. Áhugavert er að höfundur hefur breytt allnokkru í tveimur fyrstu bókum sínum. Munar þar mestu að ljóðaflokkurinn „Sveigur á aðventu“ sem birtist í annarri bókinni, Fimmstrengjaljóð …

Íslensk kvikmyndaklassík – viðtal við Björn Þór Vilhjálmsson

„Íslensk kvikmyndaklassík“ er fyrirlestrarröð á vegum kvikmyndafræði Háskóla Íslands. Kjartan Már Ómarsson ræðir við Björn Þór Vilhjálmsson, lektor í almennri bókmenntafræði og kvikmyndafræði, um fyrirlestraröðina og hvað felist í orðunum íslensk kvikmyndaklassík.

Skortur á skvísusögum á Íslandi – viðtal við bókaforlagið Angústúru

Angústúra er ungt og upprennandi bókaforlag sem hefur vakið athygli fyrir fallegar bækur sem hafa oftar en ekki lent á metsölulistum bókaútgefenda. Bókaforlagið var stofnað af Maríu Rán Guðjónsdóttur og Þorgerði Öglu Magnúsdóttur á síðasta ári en þær hafa báðar unnið í bókabransanum um árabil.

Ritferlið komst á flug eftir kúrs í Ritlist

Sjónglerjafræðingurinn, listamaðurinn og metsölurithöfundurinn Óskar Guðmundsson varð frægur á nánast einni nóttu þegar glæpasagan hans Hilma kom út árið 2015. Í einlægu viðtali um rithöfundastarfið segir Óskar m.a. frá því hvernig gengur með framhald bókarinnar og hvernig ritferlið komst á flug eftir kúrs í Ritlist.

María Stúart Skotadrottning sívinsæl í sögulegum skáldskap

Síðastliðið vor var haldið áhugavert námskeið fyrir framhaldsnemendur sem Ingibjörg Ágústsdóttir kenndi um Maríu Stúart Skotadrottningu. Ingibjörg segir okkur frá þessu áhugaverða námskeiði, yfirstandandi rannsóknum sem tengjast umfjöllunarefninu, hvernig tónlist og hinir ýmsu miðlar voru notaðir til að kynna Maríu Stúart fyrir nemendum og loks þau víðtæku áhrif sem drottningin hafði á dægurmenningu nútímans.

Raddir jaðarhópanna

Dagný Kristjánsdóttir, prófessor í íslenskum bókmenntum, vinnur um þessar mundir að tveimur metnaðarfullum stórverkum. Annað þeirra tengist bókmenntum og læknisfræði þar sem gott samstarf við læknadeildina kemur við sögu sem og rannsóknir á spænsku veikinni og myndgerðar kvalir listakvenna. Í seinni hluta viðtalsins segir Dagný frá nýrri íslenskri barnabókasögu sem hún vinnur að ásamt fleiri barnabókmenntafræðingum.

Fræðimenn & fræðibækur

Starf fræðimannsins er oft unnið í einrúmi þar sem áhugaverðar fræðibækur eru lesnar, kenndar og rannsakaðar. Hvað eru fræðimenn að lesa í sumar og hvað finnst þeim áhugavert við bókina sem þeir eru að lesa? Hvers vegna er bókin gagnleg, merkileg? Hvað segir Ingibjörg Eyþórsdóttir, doktorsnemi í íslenskum bókmenntum?

Orðræða líkamans

Næstkomandi haust býðst nemendum á BA-stigi, í almennri bókmenntafræði og kynjafræði, spennandi námskeið sem fjallar um orðræðu líkamans. Kennari námskeiðsins er Sif Ríkharðsdóttir, dósent í almennri bókmenntafræði en sérsvið hennar er m.a. miðaldabókmenntir og kynjafræði.